SANAL ANLATICININ ELEŞTİRİSİ: GÖSTERİ ÇAĞINDA TARİHYAZIM TARTIŞMALARINA BİR KATKI

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 93, 207 - 232, 01.02.2018

Sinan Vardar

https://doi.org/10.22559/folkloredebiyat.2017.80

Öz

Post-modern özneler çağında sosyo-politik düzlemde yaşanan köklü bir simgesel dönüşümün

yanında; dünün uğraş gerektiren türlü yazın ürünleri de sürmekte olan bu değişim/dönüşüm

sirkülasyonu içerisinde, gösterinin nesneleri haline getirilmektedir. Jean Baudrillard’ın deyimiyle

“tarihin ölümü” ya da diğer bir deyişle gösterinin/gösterilenin zaferi olarak anılabilecek bu yeni

evre, dünün yazılı materyallerinin –bugünün sanalitesi boyutunda– televizyon yapımları, video

oyunları ve sinema filmleri bağlamında bir gönderenler sistemine dönüştüğü görkemli ve bir o

kadar da eleştiriye açık bir evre olarak karşımıza çıkmaktadır.

Günümüzde, görsel olanla girilen kaçınılmaz gündelik etkileşimin etkisiyle; anıtsal olanın

anlatıcısının yerini alan geçen yüzyılın entelektüel yazarının dönüştüğügünümüz sanal anlatıcı

formu, tarihyazımında yeni bir dönemin de simgesidir. Tüm hatlarıyla bu yeni süreç, tarihyazım

ürünlerinin sunumunun yanında, onun epistemolojisini de görsel gönderenlerle ciddi bir

etkileşime sokmuştur. Post-modern dönemde, tarihyazımı, artık sanal pigmentlerin renklendirdiği

yeni derisine alışmak/alıştırılmak sürecinde bulunmaktadır.

Tarihyazımın ve ürünlerinin dönüşüm göstermiş yüzünün anlaşılabilmesi, bu gerçekleşen

dönüşümün etkilerinin ölçülmesi ve tarihyazımın geleceğine ilişkin olası manzaranın belirmesi

adına, mevcut tartışmaya katkı bağlamında, bir söylem dönüşümünün iz sürümü çalışmamızda

gerçekleştirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tarihyazımı, tarih, modernizm, post-modernizm

Kaynakça

• Abbate, J. (1999). Inventing the Internet. Massachusetts: The MIT Press.
• Adorno, T. W. (2011). Kültür Endüstrisi - Kültür Yönetimi. (N. Ülner, M. Tüzel, & E. Gen, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Arnheim, R. (2015). Görsel Düşünme. (R. Öğdül, Çev.) İstanbul: Metis.
• Barthes, R. (1981). Camera Lucida: Reflections on Photography. (R. Howard, Trans.). New York: Hill and Wang.
• Baudrillard, J. (2014). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı.
• Blum, A. (2014). Tubes: İnternetin Merkezine Yolculuk. (E. Demir, Çev.) İstanbul: Altıkırkbeş.
• Bourdieu, P. (1997). Televizyon Üzerine. (T. Ilgaz, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
• Carr, E. H. (2011). Tarih Nedir? (M. G. Gürtürk, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Collingwood, R. G. (2005). Tarihin İlkeleri ve Tarih Felsefesi Üzerine Başka Yazılar. (A. H. Aydoğan, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
• Copleston, F. (2004). Kant. (A. Yardımlı, Çev.) İstanbul: İdea.
• Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu ve Yorumlar. (A. Ekmekçi, & O. Taşkent, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Deleuze, G., & Guattari, F. (1990). Kapitalizm ve Şizofreni 1 - Göçebebilimi İncelemesi: Savaş Makinası. (A. Akay, Çev.) İstanbul: Bağlam.
• Derfler Jr., F. J. (1998). Network Sistemleri. (B. Cerit, Ed., & A. Serçe, Çev.) İstanbul: Sistem.
• Descartes, R. (1996). Yöntem Üzerine Söylem. (A. Yardımlı, Çev.) İstanbul: İdea.
• Eisenstein, S. (1975). Bir Sinemacının Düşünceleri. (A. Arna, Çev.) İstanbul: Yol.
• Eisenstein, S., Pavlenko, P. (Yazarlar), Eisenstein, S., & Vasilyev, D. (Yönetenler). (1938). Александр Невский / Aleksandr Nevskiy [Sinema Filmi]. SSCB.
• Fano, R. M. (1998). Joseph Carl Robnett Licklider, 1915-1990. Washington D.C.: National Academies Press.
• Feenberg, A. (2012). Introduction: Toward a critical theory of the Internet. In A. Feenberg, & N. Friesen, (Re)Inventing the Internet (pp. 3-17). Rotterdam: Sense Publishers.
• Ferro, M. (1995). Sinema ve Tarih. (T. Ilgaz, Çev.) İstanbul: Kesit.
• Foucault, M. (2001). Benlik Teknolojileri. M. Foucault, H. Gutman, & P. H. Hutton içinde, Kendini Bilmek (s. 4-11). İstanbul: Om.
• Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.) İstanbul: Birey.
• Furmanov, D. (Yazar), Vasilyev, G., & Vasilyev, S. (Yönetenler). (1934). Чапаев / Çapaev [Sinema Filmi]. SSCB.
• Guillaume, D., & Jouvelot, P. (2005). Motivation-driven educational game design: Applying best practices to music education. 2005 ACM SIGCHI International Conference on Advances in Computer Entertainment Technology (pp. 462-465). Valencia: ACM.
• Horkheimer, M., & Adorno, T. W. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefî Fragmanlar - I. (O. Özügül, Çev.) İstanbul: Kabalcı.
• Jay, M. (1988). Scopic Regimes of Modernity. In H. Foster, Vision and Visuality (pp. 3-23). Seattle: Bay Press.
• Jay, M. (1996). Downcast Eyes: The Denigration of Vision in Twentieth-Century French Thought. California: University of California Press.
• Jonathan, N. (2004). Amerikan Savaşı Vietnam, 1960-1975. (D. Tarkan, Çev.) İstanbul: Metis.
• Kolektif. (1997). Age of Empires Manual. Microsoft Corp. & Ensemble Studios Corp.
• Kolektif. (10.04.2017a). Age of Empires. 04 10, 2017 tarihinde https://www.ageofempires.com/about/ adresinden alındı
• Kolektif. (10.04.2017b). 04 10, 2017 tarihinde https://gamefaqs.akamaized.net/box/7/9/6/52796_back. jpg adresinden alındı
• Köse, H. (2004). Bourdieu Medyaya Karşı - Medya: İşbirlikçi, Zorba ve Çığırtkan. İstanbul: Papirüs.
• Kumar, S., West, R., & Leskovec, J. (11.04.2016). Disinformation on the Web: Impact, Characteristics, and Detection of Wikipedia Hoaxes. WWW ‘16 Proceedings of the 25th International Conference on World Wide Web (pp. 591-602). Republic and Canton of Geneva: International World Wide Web Conferences Steering Committee.
• Licklider, J. C. (1960). Man-Computer Symbiosis. IRE Transactions on Human Factors in Electronics, 1 (1), 4-11.
• Licklider, J. C., & Clark, W. E. (1962). On-Line Man-Computer Communication. AIEE-IRE ‘62, (pp. 113-128). San Francisco.
• Lyotard, J.-F. (2013). Postmodern Durum. (İ. Birkan, Çev.) Ankara: BilgeSu.
• Manheim, J. B. (1991). All of the People, All of the Time: Strategic Communication and American Politics. New York: Routledge.
• Merleau-Ponty, M. (2016). Göz ve Tin. (A. Soysal, Çev.) İstanbul: Metis.
• Metz, C. (2001). Psychoanalysis and Cinema: The Imaginary Signifier. (S. Heath & C. MacCabe, Ed.). (B. Brewster, Trans.). Londra: Palgrave Macmillan.
• Munslow, A. (2000). Tarihin Yapısökümü. (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Nietzsche, F. (1986). Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Zararı Üzerine. (N. Bozkurt, Çev.) İstanbul: Say.
• Read, H. (1955). The Philosophy of Modern Art. New York: Meridian Books.
• Rollberg, P. (2009). Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema. Maryland: Scarecrow.
• Sartori, G. (2004). Görmenin İktidarı. (G. Batuş, & B. Ulukan, Çev.) İstanbul: Karakutu.
• Simmel, G. (2010). Tarih Felsefesinin Problemleri. (G. Aytaç, Çev.) Ankara: Doğu Batı.
• Sontag, S. (2008). Fotoğraf Üzerine. (R. Akçakaya, Çev.) İstanbul: Altıkırkbeş.
• Stahl, R. (2010). Savaş Oyunları A.Ş. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Stoll, C. (1995, 02 26). Why the Web won’t be Nirvana. 04 13, 2017 tarihinde Newsweek.com: http:// www.newsweek.com/clifford-stoll-why-web-wont-be-nirvana-185306 adresinden alındı.
• Stoll, C. (2000). The Cuckoo’s Egg: Tracking a Spy Through the Maze of Computer Espionage. New York: Simon & Schuster.
• Thilly, F. (2000). Bir Felsefe Tarihi. (N. Küçük, & Y. Çevik, Çev.) İstanbul: İdea. Wainwright, A. M. (2004). Teaching Historical Theory through Video Games. The History Teacher , 47 (4), 579-612.
• Wallace, R. (Yazar), & Wallace, R. (Yöneten). (2002). We Were Soldiers / Bir Zamanlar Askerdik [Sinema Filmi]. ABD.
• Yılmaz, E. (1997). Amerikan Sinemasında Savaş ve Vietnam Filmleri. İstanbul: Leya.