Doğumdan Askerliğe Giden Yolda Geleneksel Kültürümüzde Çocuk

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 82, 257 - 269, 15.05.2015

Meryem Bulut

Öz

Bu çalışma Sedat Veyis Örnek’in Geleneksel Kültürümüzde Çocuk adlı kitabı ile ilgilidir.

Kitap genel hatlarıyla kısaca tanıtılmaktadır. Çocukla ilgili geleneklerde bize son derece kapsamlı

ve zengin ayrıntıları içeren bir inceleme sunan bu kitap, birçok önemli bilgiyi barındırmaktadır.

Örnek, kendi yorumlarını kitabının sadece giriş kısmında belirterek son derece kısıtlı tutmuştur.

Çünkü yorum ve yaklaşımların zamanla değişeceğine inanmaktadır ve ilgi duyanların yararlanma

ve değerlendirmelerine açık, elden geldiğince dizgeli bir gereç sunmayı amaçlamıştır. Elimizdeki

kitap, Sedat Veyis Örnek’in geleneksel uygulamaları tarafsız bir tasvirinden oluşmaktadır. Bulguları

modern tıp ve dinsel/büyüsel olarak ikiye ayırmıştır. Örnek’in dinsel/büyüsel ve çağdaş tıp

uygulamaları ayrımını, Evans-Pritchart ve Levy-Bruhl, Rivers’ın araştırmalarında da görürüz. Örnek

çalışmalarında gelenekler ve görenekler zincirinin halkalarını tek tek belirleyerek yerellikten

ulusallığa ve evrenselliğe ulaşmayı amaçlamaktadır. Evrenselliğe ulaşırken dönemin gerektirdiği

yurttaşlık bilinci ile hareket etmektedir.

Anahtar Kelimeler

çocuk, din, büyü

Kaynakça

• Acıpayamlı, O. (1974), Türkiye’de Doğumla ilgili Adet ve İnanmaların Etnolojik Etüdü, Atatürk Üniversitesi Yayınları No.355, Edebiyat Fakültesi yayınları, No.68 Araştırmalar Serisi No. 57, Ankara: Sevinç Matbaası.
• Akarken, Ö. (2013), Yetişkinlerde Oyunsal Tavır/Oyunculuk (Playfulness) ve Başa Çıkma Arasındaki İlişkiye Psikodramatik Bir Yaklaşım. (Dr. Abdülkadir Özbek Psikodrama Enstitüsü’ne bitirme tezi olarak sunulmuştur).
• Balaman, A. R. ve Kongar, E. (1999) “Sedat Veyis Örnek”, Emre Kongar (Haz.), Türk Toplum Bilimcileri Cilt II, (331-368), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eriksen, T. H. ve Nielsen F. S. (2012), Antropoloji Tarihi (Çev.: Aksu Bora), İstanbul: İletişim Yayınları, 3. Baskı.
• Kleinman, A. (1997), Kültür ve Psikiyatrik Tanı -Kültür DSM-IV İçin Neden Önemlidir?- Ed: Mezzich, J.E. Kleinman, A. Fabrega, H. Parron, D.L. (Çev.: T. T. Tüzer), Ankara: Compos Mentis Yayınları.
• Kuper, A. (1995), İlkel Toplumun İcadı -Bir İllüzyonun Dönüşümleri- ( Çev.: İ. Türkmen), İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kümbetoğlu, B. (1996), “Antropolojik Alan Araştırması ve Sorunları”, Kuvvet Lordoğlu (Haz.), İnsan, Toplum, Bilim 4. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, İstanbul: Kavram Yayınları.
• Morris, B. (2004), Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev.: Tayfun Atay), Ankara: İmge Kitabevi.
• Örnek, S. V. (1966), Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Batıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki, Ankara Üniversitesi Basımevi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları:174.
• Örnek, S. V. (1977), Türk Halkbilimi, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Folklor Dizisi: 4.
• Örnek, S. V. (1979), Geleneksel Kültürümüzde Çocuk, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Folklor Dizisi: 5.
• Örnek, S. V. (1971), Etnoloji Sözlüğü, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Yayınları: 200.
• Örnek, S. V. (1973), Budunbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 388.
• Örnek, S. V. (1971), Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları: 218.
• Örnek, S. V. (1973), “Türk Halkbiliminin Sorunları”, Türk Dili Dergisi, Ekim, Cilt: XXVII, Sayı 257: 385-391.
• Özbudun, S. (2005) “Küreselleşme ve Geleneği Yeniden Düşünmek” Kümbetoğlu, B ve Birkalan Gedik, H. (Haz.) Gelenekten Geleceğe Antropoloji (51-73), İstanbul: Epsilon Yayıncılık Ltd. Hiz.
• Özbudun, S., Şafak, B. ve Altuntek, N.S. (2007), Antropoloji (Kuramlar/Kuramcılar), Ankara: Dipnot Yayınları.
• Rivers, W. H. R. (2004), Tıp, Büyü ve Din, (Çev.: İ. E. Köksaldı), İstanbul: Epsilon Yayınevi, Toplumlar ve İnsanlar Dizisi-19.
• Sahlins, M. (2012), Batının İnsan Doğası Yanılsaması, (Çev.: E. Ayhan ve Z. Demirsü), İstanbul: bgst Yayınları.
• Samurçay, N. (1981), Kitap Tanıtma: 171, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, XII Cilt.
• Seviğ, Ü. Tanrıverdi, G. (2012) Kültürlerarası Hemşirelik, İstanbul, İstanbul Tıp Kitabevi.