Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Anne Arketipinin Didem Madak’ın Şiirlerindeki İzleri

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 97, 167 - 182, 11.02.2019
https://doi.org/10.22559/folklor.847

Öz

Carl Gustav Jung’un, “Analitik Psikoloji” adını verdiği psikoloji çalışmaları
içerisinde yer alan arketipler, geçmişten günümüze aktarılan davranış kalıplarıdır.
“İlk örnek/model” olarak kabul edilen arketipler, insanoğlunun ortak/kolektif
bilinç dışında yer alan, bireysel olanı evrensele bağlayan kodlardır. Bu kodlardan
biri olan anne arketipi ise, insan hayatında iz bırakan bir özelliğe sahiptir.
Anne arketipinin izlerinin takip edilebildiği bir şair olan Didem Madak, küçük
yaşlarda annesini kaybetmiş ve kırklı yaşlarının başında henüz üç yaşındaki
kızını ardında bırakarak hayata gözlerini yummuştur. Annesizliğin eksikliğini ve
acısını eserlerine yansıtmış olan Didem Madak’ın şiirlerinin toplandığı üç eser:
Grapon Kâğıtları (2000), Ah’lar Ağacı (2002) ve Pulbiber Mahallesi (2007)
başlıklarını taşır. Şiirleri gibi kitaplarını da farklı kişilere ithaf eden şairin; Grapon
Kâğıtları’nda on sekiz, Ah’lar Ağacı’nda dokuz, Pulbiber Mahallesi’nde on beş
şiiri bulunur. Pulbiber Mahallesi’nin sonunda “Ardından” başlığı altında, şairin
kitaplarında yer almayan fakat dergilerde yayımlanmış olan dört şiirine, yakın
dostu Müjde Bilir’in kaleminden son günlerinin anlatıldığı metne ve yazdığı son
şiir olan 128 Dikişli Şiir’e yer verilmiştir.Bu çalışmada söz konusu üç kitapta bulunan tüm şiirler, Carl Gustav Jung
tarafından çerçevesi çizilen arketipsel eleştiri yöntemi esas alınarak incelenmiş,
anne arketipi merkez alınarak elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. Yapılan
çalışma sonucunda Jung’un, her bireyin ortak/kolektif bilinç dışında yer
aldığını vurguladığı arketiplerden olan anne arketipinin, Didem Madak’ın
şiirlerinde de etkin bir şekilde kullanıldığı görülmüştür. Böylece şairin
arketiplerden yararlandığı ve şiirleri sayesinde bilinç dışındakini bilinç düzeyine
çıkarabildiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen tüm bulgular
değerlendirildiğinde, edebî eserlerde bireysellikten evrenselliğe uzanan
köprünün arketipler sayesinde kurulabileceği görülmüştür.

Kaynakça

  • Alp, R. (2012). Türkçe şiirde “kadın” şairlerin poetikalarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Bahadır, A. (2010). Jung ve din. İstanbul: İz.
  • Bilir, M. (2015). Didem’den Efsunlu İzler. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı okumak (ss. 23-32). İstanbul: Metis.
  • Freud, S. (2014). Haz ilkesinin ötesinde/ben ve id. (A. Babaoğlu, Çev.) İstanbul: Metis.
  • Hall, C. S. ve Vernon J. N. (2016). Jung psikolojisinin ana çizgileri. (E. Gürol, Çev.) İstanbul: Cem.
  • Jacobi, J. (2002). C. G. Jung psikolojisi. (M. Arap, Çev.) İstanbul: İlhan.
  • Jung, C. G. (1997). Analitik psikoloji. (E. Gürol, Çev.) İstanbul: Payel.
  • Jung, C. G. (2012). Dört arketip. (Z. Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis.
  • Jung, C. (2015). Feminen-dişilliğin farklı yüzleri. (T. V. Soylu, Çev.) İstanbul: Pinhan.
  • Konuk, O. (2015). Mahallenin Kayıp Kızı: Didem Madak Şiirinde Üç Benlik. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı okumak (ss. 61-70). İstanbul: Metis.
  • Madak, D. (2015). Son Söz. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı okumak (ss. 355-358). İstanbul: Metis.
  • Madak, D. (2016). Pulbiber mahallesi. İstanbul: Metis.
  • Madak, D. (2017a). Ah’lar ağacı. İstanbul: Metis.
  • Madak, D. (2017b). Grapon kâğıtları. İstanbul: Metis.
  • Sambur, B. (2005). Bireyselleşme yolu-Jung’un psikoloji teorisi. Ankara: Elis.
  • Ukray, M. (2015). Jung psikolojisi. Ankara: Yason.
  • Ünveren, D. (2016). Muc’un ucuz evinde mucizenin ölümü: Didem Madak’ın annemle ilgili şeyler adlı şiiri üzerine söylem çözümlemesi. Turkish Studies, 11/15, 609-632. doi: 10.7827/ Turkish Studies. 9877.
  • Yücel, Ş. (2011, 30 Temmuz). Hayatını şiire tercüme etti. Cumhuriyet, s. 16.
  • Yücel, Şükran. (2015). Didem Madak: Şiire Karşı Şiir. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı okumak (ss. 99-107). İstanbul: Metis
  • Elektronik kaynaklar
  • Bilir, M. (2012). Didem Madak’la söyleşi. Erişim tarihi: 25.01.2018, http://www.edebiyathaber.net/ didem-madakla-soylesi/.
  • Kahyaoğlu, O. (2007). Modern masal tadında şiirler. Erişim tarihi: 24.01.2018, http://www.radikal. com.tr/kitap/modern-masal-tadinda-siirler-859399/.
  • Yücel, Ş. (2014). Bir şair kaç kere ölür? Erişim tarihi: 25.01.2018, http://www.artfulliving.com.tr/ edebiyat/bir-sair-kac-kere-olur-i-123
Toplam 23 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Derleme Makaleleri -Compilation Articles
Yazarlar

Ece Serrican Kabalcı

Yayımlanma Tarihi 11 Şubat 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 25 Sayı: 97

Kaynak Göster

APA Serrican Kabalcı, E. (2019). Anne Arketipinin Didem Madak’ın Şiirlerindeki İzleri. Folklor/Edebiyat, 25(97), 167-182. https://doi.org/10.22559/folklor.847

Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:

TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.

Alan Editörleri/ Field Editörs

Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)