Kamel Daoud’un Meursault, Contre-Enquête Adlı Yapıtında Efendi-Köle Diyalektiği

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 99, 605 - 622, 01.08.2019

Ayşe Tomat Yılmaz

https://doi.org/10.22559/folklor.879

Öz

İnsanlık tarihi, insanların, toplumların ya da ülkelerin kendi aralarındaki güç

savaşlarına dayanır. Kendilerini karşılarındakine kabul ettirmek amacıyla girdikleri

her bir savaşın sonunda da yaşamını kaybetmeyi göze alacak derecede yürekli olan

kişi efendi konumuna geçerken, korkuları nedeniyle başlangıçtaki amacından

vazgeçen özne köle olur. Başka bir deyişle, güçlerin eşit olmadığı bir ilişkinin

sonunda insan ya efendi ya da köle olarak yer alır. Efendi köle üzerinde egemen

bir güç olarak yaşarken, köle de efendinin buyruğu altında yaşamını devam ettirir.

Doğada bulunan nesneleri efendisi için dönüştürüp onun tüketimine sunan köle

başlangıçta bağımlı bir bilinç gibi görülür. Ancak çalıştıkça gücünün ayrımına varan,

doğayı dönüştürdükçe de kendi üstünlüğünü anlayan köle zaman içinde büyük bir

evrim geçirir. Böylelikle özgürlüğün kapısını kendi elleriyle aralayıp efendi olma

yolunda ilerler. Bu çalışmada amaç, Albert Camus’nün Yabancı ve Kamel Daoud’un

Meursault, contre-enquête adlı yapıtlarının Georg Wilhelm Friedrich Hegel’in

efendi-köle diyalektiği bağlamında yorumlanmasıdır. İlk romanda köle olarak yer

alan öznenin ikinci romanda efendi konumuna evrilmesi ise araştırmanın sonucunu oluşturur. Söz konusu romanlar metinlerarasılık açısından birçok çalışmaya konu

olmalarına karşın, diyalektik bağlamda incelenmediklerinden, bu çalışmanın

kendisinden sonra yapılacak olan araştırmalara ışık tutması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamel Daoud, Albert Camus

Kaynakça

• Bumin, T. (2010). Hegel bilinç problemi, köle-efendi diyalektiği, praksis felsefesi. İstanbul: Yapı Kredi.
• Camus, A. (2006). Yabancı. (çev: V. Günyol), İstanbul: Can.
• Daoud, K. (2014). Meursault contre-enquête. France: Actes Sud.
• Girard, R. (2007). Romantik yalan ve romansal hakikat. (çev: A. E. İldem), İstanbul: Metis.
• Hegel, G.W.F. (2011). Tinin görüngübilimi. (çev: A. Yardımlı), İstanbul: İdea.
• Karadaş, N. (2018). Kırbaçsız efendiler zincirsiz köleler: Türk sinemasında iktidar bağlamında efendiköle diyalektiği. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Sayı 15.
• Kartal Güngör, T. (2017). Kamel Daoud’un Meursault karşı soruşturma adlı romanında yeniden yazma ve söyleşimcilik. International Journal of Languages’ Education and Teaching, Sayı 3.
• Kojeve, A. (2001). Hegel felsefesine giriş. (çev: S. Hilav), İstanbul: Yapı Kredi.
• Kula, O. B. (2010). Hegel estetiği ve edebiyat kuramı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Özçınar, Ş. (2007). Kendinin-bilinci ve öteki diyalektiği: Hegel felsefesinde bilincin dolayımı ve nesnelleşmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Said, E. (2013). Şarkiyatçılık. (çev. B. Ülner), İstanbul: Metis.