60-72 Aylık Çocukların Bilişsel, Sosyal- Duygusal ve Özbakım Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Kuzey Kıbrıs Örneği

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 97, 536 - 553, 20.09.2019

Sarem Özdemir

https://doi.org/10.22559/folklor.967

Öz

Okul öncesi dönem, çocuğun birçok becerisinin (öz bakım, sosyal- duygusal, bilişsel vs.) gelişmesi için
kritik bir dönemi oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı; çalışan ve ev hanımı annelerin çocuklarında
bilişsel, sosyal- duygusal ve öz bakım gelişim özellikleri arasında bir farklılaşma olup olmadığını
incelemektir. Araştırma tarama modeli ile gerçekleştirilmiş ve betimsel analiz kullanılmıştır.
Araştırmanın evreni Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa'da yaşayan 60-72 aylık yaş grubu çocukları
olan çalışan ve ev hanımı olan anneler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak okul öncesi
öğretim programında 60-72 aylık yaş grubunun sahip olması gereken bilişsel, sosyal-duygusal ve öz
bakım becerileri gelişim özelliklerinden oluşan bir dereceleme ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri
2016 Şubat ve Mart aylarında toplanmış ve analiz edilmiştir. Bu dereceleme ölçeğinin kişisel bilgiler
formunda annenin eğitim durumu, annenin yaşı, çocuk sayısı, annenin çalışıp çalışmama durumu ve
mesleği hakkında sorular yer almıştır. Sonuçlara bakıldığı zaman çalışan annelerin çocuklarının öz bakım
becerileri ve sosyal-duygusal gelişim özellikleri açısından çalışmayan annelerin çocuklarına nispeten
daha yüksek puanlar almıştırlar. Ayrıca annenin eğitim düzeyi daha yüksel olan çocukların sosyal
duygusal gelişim puanları ve özbakım becerilerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte
yaşı daha büyük olan annelerin çocuklarının özbakım becerilerinin daha iyi bir düzeyde olduğu sonucuna
varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

okul öncesi, bilişsel, sosyal-duygusal, çalışan anne

Kaynakça

• Aktaş, Y. (1994). Çalışan anne ve çocuğu. Yaşadıkça Eğitim. Eğitim Dergisi, 7 – 12. Almani, A.S., Abro, A. & Mugheri, A. (2012). Study of the effects of working mothers on the development of children in Pakistan. International Journal of Humanities and Social Science, 2(11), 164 – 171
• Aslanargun, E., Tapan, F. (2011). Okul öncesi eğitim ve çocuklar üzerindeki etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 219-238.
• Alexander K.L, Entwisle, D. R., & Bedinger, S.D. (1994). When expectations work: Race and socioeconomic differences in school performance. Social Psychology Quarterly, 57(4), 283–299.
• Baker, C. E. (2013). Fathers' and Mothers' Home Literacy Involvement and Children's Cognitive and Social Emotional Development: Implications for Family Literacy Programs. Applied Developmental Science, 17(4), 184-197. doi:10.1080/10888691.2013.836034
• Baker, C. E., Cameron, C. E., Rimm-Kaufman, S. E., & Grissmer, D. (2012). Family and sociodemographic predictors of early academic achievement among African American boys in kindergarten. Early Education and Development, 23, 883–890.
• Brooks-Gunn, J., & Markman, L. B. (2005). The contribution of parenting to ethnic and racial gaps in early academic achievement. The Future of Children, 15(1), Early academic achievement: Closing Racial and Ethnic Gaps), 139–168.
• Cummins, D. (2015). The truth about children of working mothers 9 Aralık 2018 tarihinde https://www.psychologytoday.com/intl/blog/good-thinking/201505/the-truth-aboutchildren-working-mothers adresinden erişilmiştir
• Davis-Kean P., E. (2005). The influence of parent education and family income on child achievement: The indirect role of parental expectations and the home environment. Journal of Family Psychology.294–304.
• Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2000). Okul öncesi dönem çocuklarının z bakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumuna göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 58-65.
• Erden, M. (2012). Eğitim Bilimlerine Giriş. Ankara: Arkadaş Yayınları
• Gardner, F., Ward, S. Burton, J ve Wilson, C. (2003) The Role of Mother–Child Joint Play in the Early Development of Children's Conduct Problems: A Longitudinal Observational Study, 12(3), 361–378
• Gershoff, E. T., Raver, C. C., Aber, J. L., & Lennon, M. C. (2007). Income is not enough: Incorporating material hardship into models of income associations with parenting and child functioning. Child Development, 78, 70–95.
• Hoffmann, L, W. (1998). The effects of the mother's employment on the family and the child. 4 Mart 2016 tarihinde http://parenthood.library.wisc.edu/Hoffman/Hoffman.html adresinden erişilmiştir.
• Jacobvitz, D. B. & Sroufe, L. A. (1987). The early caregiver–child relationship and attentiondeficit disorder with hyperactivity in kindergarten; A prospective study. Child Development, 58, 1488–1495.
• Kandır, A. ve Alpan, Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum, 4 (1), 33-38.
• Klebanov P., K, Brooks-Gunn J., & Duncan, G, J. (1994). Does Neighborhood and family poverty affect mother’s parenting, mental health, and social support? Journal of Marriage and the Family, 441–455.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devlet Planlama Örgütü (2015). 2010-2013 Makroekonomik ve Sektörel Gelişmeler. 13 Mayıs 2016 tarihinde http://www.devplan.org/Macroeco/MACRO20102013.pdf adresinden erişilmiştir.
• Lucas-Thompson, R., Goldberg, W., Prause, J., (2010). Maternal work early in the lives of children and its distal associations with achievement and behavior problems: A metaanalysis. Psychological Bulletin, 136(6), 915-942.
• Morris, P. A. (2008). The effects of welfare reforms on the social and emotional development of young children. 12 Mayıs 2016 tarihinde http://www.child-encyclopedia.com/welfarereform/according-experts/effects-welfare-reforms-social-and-emotional-developmentyoung adresinden erişilmiştir.
• Pelcovitz, D. (2013). The impact of working mothers on child development 4 Mart 2016 tarihinde https://www.ou.org/life/parenting/impact-working-mothers-child-developmentempirical-research-david-pelcovitz/ adresinden erişilmiştir.
• Smith J.,R, Brooks-Gunn J, Klebanov P.K. (1997) Consequences of living in poverty for young children’s cognitive and verbal ability and early school achievement. In: Duncan GJ, Brooks-Gunn J, editors. Consequences of growing up poor. New York: Russell Sage Foundation, 132–189.
• Spieker, S. J., Larson, N. C., Lewis, S. M., White, R. D., & Gilchrist, L. (1997). Children of adolescent mothers: cognitive and behavioral status at age six. Child & Adolescent Social Work Journal, 14(5), 335–364.
• Şahin, T. Ş. ve Özyürek, A. (2008). 5-6 yaş grubu çocuğa sahip ebeveynlerin demografik özelliklerinin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 395-414.
• Smith J.,R, Brooks-Gunn J, Klebanov P.,K. (1997). Consequences of living in poverty for young children’s cognitive and verbal ability and early school achievement. In: Duncan GJ, Brooks-Gunn J, editors. Consequences of growing up poor. New York: Russell Sage Foundation, 132–189.
• Shreve, A. (1987). The men of tomorrow. Working Mother 10 (7). 51-52.
• Tearne, J. E. (2015). Older maternal age and child behavioral and cognitive outcomes: a review of the literatüre. Fertility and Sterility® 103(6), 1381 – 1391 TUİK (2014). İstatistiklerle Kadın. 12 Mayıs 2016 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18619 adresinden erişilmiştir.
• UNICEF (2011). Women Motherhood Early Childhood Development. Regional Office Central and Eastern Europe & the Commonwealth of Independent States. 2 Eylül tarihinde http://www.unicef.org/ceecis/Women_Motherhood-07-21-2011-final-WEB.pdf adresinden erişildi.