Zihin Engelliler Öğretmenliği Bölümü Öğretmen Adaylarının Özel Eğitim Uygulama Merkezlerinde Yapılan Öğretimsel Düzenlemelere İlişkin Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 97, 591 - 610, 20.09.2019

Vasfiye Karabıyık Necla Işıkdoğan Uğurlu

https://doi.org/10.22559/folklor.970

Öz

Öğretmen adayları özel gereksinimli öğrenciler için öğretimsel düzenlemelerin öğretmenler tarafından nasıl
yapıldığını gözlemler, kendi mevcut bilgileri ile eşleştirir ve yapılan uygulamalar hakkında fikir sahibi olur.
Özel eğitim kurumlarında öğretmenlerin öğrencilerle yaptığı uygulamalarda farklılıklar olduğu
gözlemlenmektedir. Bu öğretmen adaylarının eksik bilgilerle öğretmen yetişmesine yol açabilmektedir. Bu
bağlamda öğretmen adaylarının nitelikli bir öğretmen olarak yetiştirilmesi için kurumlarda yapılan
öğretimsel düzenlemelere ilişkin görüşlerinin ortaya konulması gerekmektedir. Bu çalışmada öğretmen
adaylarının kurumlardaki öğretmenlerin yaptıkları öğretimsel düzenlemelere ilişkin görüşlerinin alınması
amaçlanmıştır. Bu çalışma, durum çalışması modelinde nitel araştırmadır. Araştırmada KKTC Milli Eğitim
Bakanlığı’na bağlı üç özel eğitim kurumunda aday öğretmen olarak yürütmekte olan amaçlı örneklem
yöntemiyle seçilmiş sekiz öğretmen adayı ile görüşme yapılmıştır. Çalışmada veriler niteliksel veri toplama
yöntemlerinden yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formuyla toplanmış ve içerik analizi ile
analiz edilmiştir. Araştırma bulguları öğretmen adaylarının; (a) bireyselleştirilmiş eğitim programı, (b)
bireyselleştirilmiş öğretim planı, (c) materyal kullanımı, (d) öğretim ortamı, (e) değerlendirme süreci, (f)
yetersizlik grupları, (g) disiplinlerarası uygulamalar, (h) öğretim stratejileri, (ı) öğretim sürecinde kullanılan
süre ile ilgili konularda yapılan düzenlemelere ilişkin farklı görüş belirttiğini göstermiştir. Araştırma
sonuçlarına dayanarak öğretmenlik uygulamalarında öğretmen adayının teorik bilgilerini uygulama
ortamına dökebileceği uygulama alanlarının oluşturulması, öğretmenlik uygulaması derslerinin niteliğinin
artırılması için kurumdaki öğretmenlerle öğretmen adaylarının işbirliği içinde çalışması önerilebilir. 

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, öğretmenlik uygulaması, öğretmen adayı, uygulama merkezi, öğretimsel düzenleme

Kaynakça

• Avcıoğlu, H. (2011). Zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlamaya ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 12(01), 039-053.
• Brownell, M. T., Ross, D. D., Colon, E. P., & McCallum, C. L. (2005). Critical features of special education teacher preparation: A comparison with general teacher education. e Journal of Special Education, 38 (4), 242-252.
• Conderman, G., Morin, J. &Stephens, J.T. (2005). Special education student teaching practices. Preventing School Failure, 49(3), 5-10.
• Dedeoğlu, S., Durali, S. ve Tanrıverdi Kış, A. (2004). Özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği anabilim dalı 3., 4. Sınıf öğrencileri ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 47-55.
• Ergül, C., Baydık, B., ve Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice). 13(1), 499-522.
• Greenwood, C. R. (2001). Bridging the gap between research and practice in special education: Issues and implications for teacher preparation. Teacher Education and Special Education, 24 (4), 273-275.
• Goodlad, J. (1984). A Place Called School. New York.: Academic Press. Gündüzalp, M.F. (2003). Bir Meslek Olarak Öğretmenlik.(Editörler: Özcan Demirel- Zeki Kaya). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 243–278.
• Johnson, L. J. (1986). Factors that Influence Skill Acqusition of Practicum Students During a Field-Based Experiences. Teacher Education and Special Education, 9 (3), 89-103.
• Kargın, T. (2010). Öğretimin uyarlanması. B. Sucuoğlu, & T. Kargın, (Ed.), İlköğretim’de kaynaştırma uygulamaları içinde (-). Ankara: Kök Yayınları.
• Oral, B. (2003). Öğretmenin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 1-9.
• Özen, A., Ergenekon, Y. ve Batu, E. S. (2008). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8, 857-891.
• Özer, B. ve Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeter- liklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 39-55.
• Pavri, S. (2004). General and special education teachers’ preparation needs in providing social support: A needs assessment. Teacher Education and Special Education, 27 (4), 433-443.
• Pugach, M. (1987). The National Education Reports and Special Education; Implications for Teacher Preparation. Exceptional Children, 53, 308-314.
• Sinclair, C., Munns, G.,&Woodward, H. (2005). Get real: Making problematic the pathway into the teaching profession. Asia-Pasific Journal of Teacher Education, 33(2), 209-222.
• O’Reilly, M., Renzeglia, A., Hutchins, L. B., Clayton, M., Halle, J.W. ve Izen, C. (1992).
• Teaching Systematic Instruction Competencies to Special Education Student Teachers: An Applied Behavioral Sopervision Model. The Association for Persons with Severe Handicaps, 17, (2), 104-111.
• Welch, M., ve Kukic, S. (1988). Utah’s Response to Critical Issues and Needs: An Experimental Field-Based Preparation Program for Teachers of Mild and Moderately Handicapped Students. Teacher Education and Special Education, 77 (4), 172 -179.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, N., Alev, N. (2005). Etkili Öğretmen Yetiştirme Açısından Okul Deneyimi Derslerinin Değerlendirilmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, (1) 91–103