Öteki, İktidar ve Erkeklik Ekseninde Murathan Mungan’ın “Binali ile Temir” ve “Dumrul ile Azrail” Öyküleri

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 100, 985 - 995, 22.11.2019

Ahmet Duran Arslan

https://doi.org/10.22559/folklor.1027

Öz

Murathan Mungan’ın öyküleri disiplinlerarası çalışmalara, mukayeseli okumalara
imkân veren bir yapıdadır. Bu yapıyı destekleyen iki temel özellikten bahsedilebilir. İlki, yazarın gelenek ve moderni bir araya getirerek kaynaştıran, sentezleyen
üslubudur. Yazar bir yandan masal, efsane, destan, halk hikâyesi gibi geleneksel
anlatı türlerinin niteliklerinden yararlanırken öte yandan metinlerarasılık, yeniden
yazım, üstkurmaca gibi modern anlatım tekniklerinden beslenir. İkincisi, yazarın
çok sesli ve girift kurgu(lama) yöntemidir. Yazar sosyoloji, psikoloji, felsefe, tarih gibi bilim dallarının inceleme alanına giren muhtelif kavramları birbirleriyle
ilişkilendirerek örer ve neticede velut bir anlatı zemini inşa eder. Bu makalede ise
yazarın bahsi geçen niteliklerini yansıtan iki öyküsü öteki, iktidar ve erkeklik kavramları etrafında incelenmiştir. Bu bağlamda öykülerin derin yapılarının etraflıca
kavranabilmesi için ilk etapta kavramsal bir tartışma yürütülmüş, ardından “Binali
ile Temir” öyküsü fallus-silah-iktidar, “Dumrul ile Azrail” öyküsü ise beden-köprü-iktidar üçgeninde derinlemesine çözümlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

öteki, iktidar, Murathan Mungan, öykü, “Binali ile Temir”, “Dumrul ile Azrail”

Kaynakça

• Arslan, A. D. (2016). Murathan Mungan’ın öykülerinde hegemonik erkeklik: İfşa ve darbe. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Arslan, A. D. (2018). Murathan Mungan’ın öykülerinde hegemonik erkekliğin tezahür alanı olarak beden: “Ökkeş ile Cengâver” ve “Ensar ile Civan” örnekleri. Monograf: Edebiyat Eleştirisi Dergisi,S. 10, ss. 24-46.
• Baştürk Akca, E. ve Tönel, E. (2011). Erkek(lik) çalışmalarına teorik bir çerçeve: Feminist çalışmalardan hegemonik erkekliğe. Medyada hegemonik erkek(lik) ve temsil (İ. Erdoğan, ed.). (ss. 11-39).İstanbul: Kalkedon.
• Bozok, M. (2009). Erkeklik incelemeleri alanındaki başlıca kuram ve yaklaşımların sosyalist feminist bir eleştirisine doğru.(ss. 431-445). VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı.
• Bulgu, N. ve Hacısoftaoğlu, İ. (2015). Yedi dağın ötesindeki çocuklar: Güreşte erkeklik ve şiddet. Şiddetin cinsiyetli yüzleri (B. Yarar, Der.). (ss. 113-140). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Carrigan, T., et al. (1985). Toward a new sociology of masculinity. Theory and society, V.1 4, NO. 5, pp. 551-604.
• Connell, R. W. (2016). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Toplum, kişi ve cinsel politika (C. Soydemir,Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Esen, N. (1996). Murathan Mungan’ın iki hikâyesinde ‘ben’ ve ‘öteki’. Adam Öykü, S.7, ss. 76-82.Günay-Erkol, Ç. (2015). Hegemonik erkeklik ve Şafak’ın erkekleri. İsyankâr neşe: Sevgi Soysal kitabı(S. Şahin ve İ. Şahbenderoğlu, Haz.). (ss. 125-144). İstanbul: İletişim.
• Mungan, M. (2011). Dumrul ile Azrail. Yedi kapılı kırk oda. (ss. 11-51). İstanbul: Metis,
• Mungan, M. (2013). Binali ile Temir. Cenk hikâyeleri. (ss. 171-233).İstanbul: Metis.
• Özbay, C. (2011). Neoliberal erkekliğin sosyolojisine doğru: Rentboy’lar örneği. Neoliberalizm ve Mahremiyet: Türkiye’de Beden, Sağlık ve Cinsellik (C. Özbay, A. Terzioğlu ve Y. Yasin, Haz.). (ss.179-208). İstanbul: Metis.
• Özbay, C. (2013). Türkiye’de hegemonik erkekliği aramak. Doğu Batı, S.63, ss. 185-204.
• Sancar, S. (2013). Erkeklik: İmkânsız iktidar: Ailede, piyasada ve sokakta erkekler. İstanbul: Metis.
• Sarup, M. (1997). Post-yapısalcılık ve postmodernizm (A. B. Güçlü, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
• Türk, H. B. (2015). ‘Şiddete meyyalim vallahi dertten’: Hegemonik erkeklik ve şiddet. Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri (B. Yarar, Der.). (ss. 85-111). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi,
• Yavuz, Ş. (2014). İktidar olma sürecinde erkeklerin erkeklikle imtihanı. Milli Folklor, S.104, ss. 110-127.
• Yücel, V. (2014). Kahramanın yolculuğu: Mitik erkeklik ve suç draması. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.