Kırım Karay Türkleri Arasında Köroğlu Destanının İzleri

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: 101, 87 - 113, 05.02.2020

Fatih Şayhan

https://doi.org/10.22559/folklor.1132

Öz

Türk destancılık geleneğinin en önemli anlatmalarından olan Köroğlu Destanı,
Türkistan’dan Balkanlar’a kadar Türk kültür coğrafyasının hemen hemen tamamında
yer edinmiştir. Bunda şüphesiz ki, Türk insanının tarihsel süreç içerisinde
birbirinden farklı ve çok uzak coğrafyalarda yaşamış olsa da en önemli tarihsel
varlık alanı olan dilinin birleştirici ve eriştirici yönünün payı büyüktür. Bu bakımdan
Türk dünyası coğrafyası içerisinde aktarım ve yayılma bakımından en çok kültürel
çeşitliliğe uğrayan anlatıların başında Köroğlu Destanı gelir. Köroğlu Destanı,
Kırım Karay Türkleri arasında da kendisine yer edinmiş; Kırım Karay Türklerinin
“mecuma” adını verdiği İbrani harfli matbu basımlı bir mecmuada Köroğlu’na
ait halk şiirlerinin bulunduğu tarafımızdan gözlemlenmiştir. Museviliğin Karaizm
mezhebine mensup olan Karay Türkleri, sözlü gelenek içerisinde yaşattıkları halk
edebiyatı yaratmalarını yazının gücü ile birleştirmiş ve “mecuma” adını verdikleri
mecmualara aktarmışlardır. Bu çalışma ile birlikte Kırım’ın Kezlev şehrinde
S, Şapşal tarafından kurulan Karay kütüphanesinden alınan matbu bir mecmuada
geçen “Kör Oglı” başlıklı 20 şiir İbrani harflerinden Latin harflerine aktarılarak
Türkoloji sahasına kazandırılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk dünyası, Kırım Karay Türkleri

Kaynakça

• Altınkaynak, E. (2006). Tozlu zaman perdesinde Kırım Karayları. Haarlem: Sota.
• Boratav, P. N. (2011). Halk hikâyeleri ve halk hikâyeciliği. ( M.S. Koz, Haz.). İstanbul: Tarih Vakfı.
• Boratav, P. N. (1984). Köroğlu destanı. İstanbul: Adam.
• Köroğlu kitabı (2014). (S. Koz, Haz.). İstanbul: Kitabevi.