Türkiye’deki Edebi Mekânların “Modern Müzecilik” Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 105, 135 - 149, 01.02.2021

Samet Çevik

https://doi.org/10.22559/folklor.1283

Öz

Edebiyat turizminin yapı taşı olan edebi mekânlar, aynı zamanda bir kültürel miras
unsuru olarak ön plana çıkmaktadır. Bu mekânlar, ya yazarın hayatının bir kısmını
geçirdiği mekân olması ya da yazarın şahsi eşyalarını barındırması nedeniyle ülkelerin
önemli edebi ve kültürel miras değerlerini oluşturmaktadır. Edebi mekânların
bu değerleri koruma ve gelecek nesillere bırakma işlevi doğrultusunda yönetilmesi
gerektiği gibi günümüzün gelişen çağdaş teknolojilerine ayak uydurup toplumun
değişen beklentilerine uyum sağlayan bir yönetim anlayışına sahip olmaları da
beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı, edebi mekânların uygulamalarının “modern
müzecilik” bağlamında değerlendirilmesidir. Araştırmanın evrenini Türkiye’de
müze statüsünde hizmet veren edebi mekânlar oluşturmaktadır. Çalışmaya 7 edebi
mekân (Necati Cumalı Anı ve Kültür Evi; Namık Kemal Evi; Sait Faik Abasıyanık Müzesi;
Orhan Kemal Müzesi, Aşiyan Müzesi; Yahya Kemal Müzesi; Rıfat
Ilgaz Kültür ve Sanat Evi) dâhil edilmiştir. 2017-2018 yılları arasında bu edebi
mekânlardan görüşme ve gözlem yöntemleriyle modern müzecilik uygulamalarına dair
veriler toplanmıştır. Modern müzeciliğin gerekli unsurları olan “sunum ve anlatım teknikleri”,
“eğitim”, “koruma ve restorasyon”, “araştırma, iletişim ve etkinlikler” ve “pazarlama, tanıtım
ve sosyal medya” açısından edebi mekanların uygulamaları değerlendirilmiştir.
Elde edilen veriler; edebi mekânları günümüz koşullarına uygun hale getirme, toplumla
yakınlaştırma ve mekânlara dair farkındalığı artırma yönünde çabaların bulunduğunu
ancak bu yolda çeşitli engellerin de
olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

edebiyat turizmi, edebî mekânlar, yazar evleri, modern müzecilik, modern müzeciliğin gereklilikleri

Kaynakça

• Atagök, T. (2010). Müzecilik ve Türk müzeciliği. Ege Mimarlık, S. 74, ss. 8-13.
• Barlas Bozkuş, Ş. (2014). Kültür ve sanat iletişimi çerçevesinde Türkiye’de sanal müzelerin gelişimi. The Journal of Academic Social Science Studies, S. 26, ss. 329-344.
• Boyraz, B. (2013). Müze teknolojileri ve sergileme farklılıkları. İdil Sanat ve Dil Dergisi, S. 2(8), ss. 113-128.
• Erbay, M. (2011). Müzelerde sergileme ve sunum tekniklerinin planlanması. İstanbul: Beta.
• Karabıyık, A. (2007). Çağdaş sanat müzeciliği kapsamında Türkiye’deki müzecilik hareketlerine bir bakış. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Keleş, V. (2003). Modern müzecilik ve Türk müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 2(1-2), ss. 1-17.
• Kervankıran, İ. (2014). Dünyada değişen müze algısı ekseninde Türkiye’deki müze turizmine bakış. Turkish Studies, S. 9, ss. 345-369.
• Okan, B. (2015). Günümüzde müzecilik anlayışı. Sanat ve Tasarım Dergisi, S. 5(2), ss. 187-198.
• Elektronik kaynaklar: Altunbaş, A. ve Özdemir, Ç. (2012). Çağdaş müzecilik anlayışı ve ülkemizde müzeler. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı. (Erişim: 14.08.2019) https://teftis.ktb.gov.tr/Eklenti/4655,makale.pdf
• Ersoy, U. (2016). Türk müzeciliğinde mevcut durum analizi. Müze Profesyonelleri Projesi. (Erişim: 14.08.2019) http://cagdasmuzebilim.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites /384/2017/02/Q1.Mevcut-Durum-Analizi.pdf
• ICOM (2007). Development of the museum definition according to Icom statutes (2007-1946). (Erişim: 29.11.2019) http://archives.icom.museum/hist_def_eng.html
• İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Aşiyan müzesi. (Erişim: 22.07.2019) https://istanbul. ktb.gov.tr/TR-165467/asiyan-muzesi.html