Le Guin’in Karanlığın Sol Eli Romanında Ataerkiye Meydan Okuma

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 106 Özel Ek, 285 - 296, 11.10.2021

Emre Say

https://doi.org/10.22559/folklor.1410

Öz

En hafif ifadeyle ataerki, erkeksi olanın mutlak üstünlüğünü öngören, bunu
sağlayıp sağlamlaştırmayı amaçlayan baskıcı bir düşünce yapısıdır. Burada
degil belki, ama mutlaka bir sekilde ataerki kavramina, edebiyatta kullanimina
temel bir kac kaynaktan referans vermek gerekecek. Ataerki, katı bir kadınerkek
karşıtlığı üzerinde hareket eder. Ataerkinin omurgasını oluşturan özcü
vurgu göze batacak şekilde heteroseksist bir düsturu temel almaktadır. Bu
düstur, insan türünün değişemez ve sorgulanamaz biçimde keskin bir kadınerkek
ikililiğine ayrılmasını öngörür. Öngörülen bu kadın-erkek ayrımı baştan
içselleştirilmesi beklenen, ‘resmi olarak onaylanıp olumlanan’ biricik cinsel
yönelim olan heteroseksüelliğe dayanmaktadır.
İşte Ursula Le Guin, ilk kez 1969 yılında yayımlanmış olan bilim-kurgu türündeki
Karanlığın Sol Eli romanında ikili karşıtlık takıntısı olan, katı ve aynı
zamanda da durağan olan ataerkiye adeta meydan okumaktadır.
Bunu, ataerkinin olmazsa olmaz özelliklerinden olan cinsiyet temelli değişmezliği
ortadan kaldırarak başarmaktadır. Le Guin’in özcülük karşıtı savının
‘öz’ünü işte bu durağan olmayan, değişebilir cinsiyet rolleri oluşturmaktadır.
Romanda ustaca sergilenip işlenen bu sav; ataerkinin, ataerkiyle ilgili özelliklerin
ya da doğrudan ataerkiden kaynaklanan tutumların, baştan heteroseksüel
olduğu varsayılan kadın-erkek karşıtlığının dayatılmasına ve içselleştirilmesine
dayandığını ikna edici biçimde göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Le guin, ütopya, feminizm, cinsiyet, ataerki, düalizm

Defiance of Patriarchy in LeGuin’s The Left Hand of Darkness

Öz

Patriarchy can succinctly be defined as, to say the least, an oppressive frame of
mind operating on the principle of dualities to ordain, maintain, and consolidate
the absolute superiority of masculinity. Patriarchy’s ‘essential(ist)’ emphasis
is predicated on a blatant heterosexist conviction decreeing the austere
segregation of human species as female and male assigned to an unalterable as
well as unchallengeable sexual orientation. This imposed sexual edict involves
heterosexuality in the novel’s context and relevant gender roles issuing from
this ‘officially acknowledged and approved’ heterosexuality.
This paper argues that in her science-fiction novel The Left Hand of Darkness
(1969) Ursula Le Guin subverts the dualism of an obsessed, stringent, and
simultaneously ‘stagnant swamp’ patriarchy as she delineates a mode of
existence where rigid female-male duality is wiped out through the introduction
of alterable sexes. This non-essentialist, or rather to be more precise, antiessentialist
‘essential’ argument deftly displayed and handled in the novel
convincingly demonstrates that patriarchy along with its relevant attributes and
attitudes directly emanating from it focuses on the indoctrination and resigned
internalization of heterosexual female-male dichotomy.

Anahtar Kelimeler

Le Guin, utopia, subversion of gender, feminism, patriarchy, dualism

Kaynakça

• Burns, T. (2004). Marxism and science fiction: A celebration of the work of Ursula K. Le Guin. Capital&Class, Winter (84), 139-148.
• Freedman, E.B. (Ed.). (2007). The essential feminist reader. The Modern Library.
• Gordon, J. (1990). Dancing gracefully but cautiously. Science-Fiction Studies, March(1), 117-119.
• Kaya, N. (2000). Der Gott des Grotesken: Eine literaturanthropologische Studie. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
• Kaya, N. (2005). Natur-Literatur-Kultur: Literatur als Kulturelle Ökologie. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
• Kureishi, H. (1996). My beautiful Laundrette and the rainbow sign. Faber and Faber.
• Le Guin, U. K. (1997). The left hand of darkness. Orbit.
• Le Guin, U. K. (2004). A war without end. In Ursula K. Le Guin, The wave in the mind. Shambhala.
• Paglia, C. (2001). Sexual personae: Art and decadence from Nefertiti to Emily Dickinson. Yale Nota Bene.
• Pennington, J. (2000). Exorcising gender: Resisting readers in Ursula K. Le Guin’s Left Hand of Darkness. Extrapolation Volume 41, Winter(4), 351-358.
• Sen, A. K. (2009). The idea of justice. Belknap.
• Soanes, C. & Stevenson, A. (Eds.). (2004). Concise Oxford English dictionary. Oxford UP.