Hekimlik Mesleğine İlk Geçiş Riti: Beyaz Önlük Giyme

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 108, 993 - 1012, 01.11.2021

Aslı Büyükokutan Töret

https://doi.org/10.22559/folklor.1823

Öz

Tıp fakültesini kazanan öğrencilerin mesleğe kabullerinin bir göstergesi olan beyaz
önlük giyme, hekimlik mesleğindeki ilk geçiş ritidir. Öğretim üyeleri tarafından öğrencilere beyaz önlük giydirilen,
hekimlik andı okunan tören, kokteyl ve fotoğraf çekimlerinin ardından sona ermektedir. Yazıda, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp
Fakültesi hekimleri, öğrencileri ve öğrencilerin aileleriyle yapılan görüşmelerden
hareketle, hekimlik mesleğindeki Beyaz Önlük Giyme Töreni üzerinde durulmuştur.
Törende beyaz önlüğün öğretim üyeleri tarafından öğrencilere giydirilmesi ve hekimlik andının edilmesi uygulamaları yapısal ve işlevsel özellikleriyle ele alınmıştır.
Tespit ve değerlendirmeler sonucunda törenin, hekim adaylarının hekimlik mesleğine kabulü açısından işlevsel olduğu görülmüştür.
Öğretim üyeleri, öğrencilere beyaz önlüklerini giydirirken onları tebrik edip hekimlik mesleğine girişlerini kutlamaktadır.
Kendine özgü kuralları ve düzeni olan törenin her yıl tekrarlanması; sürekliliğin sağlanması ve öğrencilere tıp etiği kurallarının aktarılması açısından işlevseldir.
Tıp mesleğinin ulviliğine ve sağlığın kutsiyetine dair konuşmalarla öğrencilerin hekim
kimliğinin oluşması sağlanmaktadır. Hekimlik andı ile öğrenciler duygudaş olmaktadır.
Çocuklarının saygın bir mesleğe törenle girişini tecrübe eden aileler de gururlanmakta, birbirleriyle duygusal manada hemhâl olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir, Tıp fakültesi, beyaz önlük giyme töreni, hekimlik mesleği, rit

The First Rite of Transition to the Medical Profession: Wearing a White Coat

Öz

Wearing a white coat, which represents the acceptance of the medical school
students to the profession, is the first transition rite in the medicine. The ceremony,
where faculty members dressed students up in white coats, and the Hippocratic
oath is read, ends after a cocktail and photoshoot. The article focuses on the White
Coat Ceremony in the medical profession, based on interviews with Eskişehir
Osmangazi University Faculty of Medicine physicians, students, and their families.
In the ceremony, the practices of dressing the students in the white coat by the
faculty members and Hippocratic oath were discussed with their structural and
functional characteristics. As a result of the determinations and evaluations, it has
been seen that the ceremony is functional in terms of the acceptance of physician
candidates to the profession. Faculty members congratulate students on their entry
into the medical profession while dressing them in their white coats. The annual
repetition of the ceremony, which has its own rules and order, is functional in
terms of ensuring continuity and transferring the rules of medical ethics to the
students. It is ensured that the physician identity of the students is formed by the
speeches about the sublimity of the medical profession and the sanctity of health.
Students become empathetic with the Hippocratic oath. Families who experience
the ceremonial entry of their children into a respected profession are proud as well,
and they agree with each other emotionally.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir, Faculty of Medicine, white coat ceremony, medical profession, rite

Kaynakça

• Aça, M. (2015). Meslek folkloru araştırmaları tarihine bir bakış. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1), 111-137.
• Aça, M. (2020). Denizin çocukları. Giresun ve Trabzon yöresi balıkçılarının meslek folkloru. İstanbul: Hiperyayın.
• Aydın, E. (2021). Dünya ve Türk tıp tarihi. 2. Basım. Ankara: Güneş Kitabevi. (Baskıda).
• Bilgin, N. (2003). Sosyal psikoloji sözlüğü: Kavramlar ve yaklaşımlar. İstanbul: Bağlam.
• Büyükokutan Töret, A. (2018). Meslek folkloru kapsamında hekimlerle ilgili stereotipler ve bunlara bağlı şakalar üzerine bir değerlendirme. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11 (24), 13-30.
• Büyükokutan Töret, A. (2020). Meslek folkloru bağlamında hekimler arasındaki normalar üzerine bir değerlendirme (M. Aça ve M. Dinç. Ed.) Çağdaş yaklaşımlar odağında toplum ve kültür araştırmaları -I içinde (153-184). Çanakkale: Paradigma Akademi.
• Bloch, M. (2014). Ritüel, tarih, iktidar (Ü. H. Yolsal. Çev.) Ankara: Dipnot.
• Cohen, A. P. (1999). Topluluğun simgesel kuruluşu (M. Küçük. Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Connerton, P. (2014). Toplumlar nasıl anımsar?. İstanbul: Ayrıntı.
• Çilingir Cesur, S. (2020). Hititlerde ritüel ve büyü. İstanbul: VakıfBank Kültür.
• Çoruk, A.Ş. (2016). Bir gelenek icadı olarak II. meşrutiyet döneminde gerçekleştirilen İstanbul’un fethi törenleri. Fatih Sultan Mehmet İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 7, 79-98.
• Eriksen, T. H. (2009). Küçük yerler derin mevzular. Sosyal ve kültürel antropolojiye giriş (F. Adsay. Çev.) İstanbul: Avesta.
• Gillon, R. (2000). White coat ceremonies for new medical students. Journal of Medical Ethics, 26 (2), 83–84.
• Goody, J. (2018). Mit, ritüel ve söz. İstanbul: Küre.
• Hobsbawm, E. (2006). Giriş: Gelenekleri icat etmek (M. M. Şahin. Çev.) - ( E. Hobsbawm - T. Ranger. Der.) Geleneğin icadı içinde (1-18). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Honko, L. (2006). Ritüellerin oluşum süreci (R. Ersoy. Çev.) Millî Folklor, 69, 129-140.
• Karaman, K. (2010). Ritüellerin toplumsal etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 227-236.
• Karataş, P. (2017a). İnsanlar ikiye ayrılır: Meslek folkloru bağlamında hekimlik. Ankara: Grafiker
• Karataş, P. (2017b). Hekim folklorunda stereotiplerin lakapları şekillendirmesi ve fıkralara yansımaları. Milli Folklor, 29 (116), 129-142.
• Metin, E. (2006). Kent folkloruna bir örnek: Doktor folkloru. Milli Folklor, 18 (71). 34-38.
• Örnek, S. V. (2016). Türk halkbilimi. Ankara: BilgeSu.
• Özbudun, S. (1997). Ayinden törene. İstanbul: Anahtar Kitaplar.
• Rappaport, R. A. (2003). Ritüel. (K. Korkmaz. Çev.) – (G. Öğüt Eker vd. Ed.) Halkbiliminde kuramlar ve yaklaşımlar 1 içinde (396-406). Milli Folklor.
• Reiser, S. J. and Ribble J. C. (1995). Oath-taking at medical graduation: The right thing at the wrong time. Academic Medicine, 70 (10), 857-858.
• Segal, R. A. (2012). Dinsel mit-ritüel kuram (N. Atabağsoy. Çev.) Millî Folklor, 94, 173-187.
• Sönmez, H. M., vd. (2010). Hekimlerin beyaz önlük giymesi hakkında halkın düşünce ve tutumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17 (1) 1-6.
• Schuyt, T.N.M. and Schuijt J.J.M. (1998). Rituals and rules: about magic in consultancy. Journal of Organizational Change Management, 11 (5), 399-406.
• Veatch, R. M. (2002). White coat ceremonies: A second opinion. Journal of Medical Ethics, 28 (1), 5-6.
• Elektronik kaynaklar : URL-1:https://www.gold-foundation.org/programs/white-coat-ceremony/ Erişim Tarihi: 21.03.2021.
• URL-2:https://www.ps.columbia.edu/education/student-resources/office-student-affairs/white-coat-ceremony Erişim Tarihi: 21.03.2021.
• URL-3:https://worldscholarshipforum.com/tr/what-is-mcat-and-when-to-take-the-mcat/ Erişim Tarihi: 21.03.2021.
• URL-4:https://cekmekoyevdenevenakliyat.org/wiki/White_coat_ceremony Erişim Tarihi: 21.03.2021.
• URL-5:http://www.eskisehir.gov.tr/tip-fakultesi-ogrencileri-beyaz-onluklerini-giydi Erişim Tarihi: 25.03.2021.
• URL-6:https://www.medimagazin.com.tr/hekim/universiteler/tr-eskisehir-osmangazide-birinci-sinifdoktorlar-beyaz-onluk-giydi-2-15-78344.html Erişim Tarihi: 25.03.2021
• URL7:https://www.facebook.com/media/set/?set=a.972051616192234.1073741854.17253312614409 1&type=3 Erişim Tarihi: 25.03.2021
• URL-8:https://tip.ogu.edu.tr/Haber/Detay/18/beyaz-onluk-giyme-toreni Erişim Tarihi: 26.03.2021
• Warren, P. M. (1999). For new medical students, white coats are a warmup. Los Angeles Times, October 18, Erişim Tarihi: 21.03.2021, https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1999-oct-18-me-23619- story.html