20. Yüzyıl Sonlarından 21. Yüzyıl Başlarına Kadarki Süreçte Kuzey Kafkasya Şiiri

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 108, 1175 - 1190, 01.11.2021

İzeta Vladimirovna Mamieva Rauzat Abdullakhovna Kerimova Elmira Tamerlanovna Gutieva

https://doi.org/10.22559/folklor.1978

Öz

Makalede, genel Rusya edebi süreci bağlamında modern Kuzey Kafkas şiiri olgusu irdelenmektedir.
Amaç: şiir kültürünün gelişiminin ana eğilimlerini, geleneklerin sürekliliğinin dinamiklerini ve,
diğer şeylerin yanı sıra, belirli bir konu ve sorunlar dizisinin güncelleşmesinde kendini
gösteren ulusal edebiyatlardaki genel ve özelin diyalektiğini ortaya çıkarmak.
Yöntemler: Karşılaştırmalı-tipolojik, sistemik-bütünsel ve tarihsel-edebî analiz
unsurlarını birleştiren entegre bir yaklaşım kullanılmaktadır.
Sonuçlar: 20. yüzyılın sonlarıyla 21. yüzyılın başlarının şiirinin evrimsel yönlerinin incelenmesi,
Kuzey Kafkasyalı yazarların yaratıcı bilincinin gelişimindeki bazı
önemli noktaları aydınlatmayı ve eserlerinin içerik ve sorunsallarında değersel-yönelimsel
birliğin estetik ve anlamsal hiyerarşini, etnokültürel kökenlerini ve başat
öğelerini göstermeyi mümkün kılmıştır. Makalede, dünyanın şiirsel anlayışının
yenilikçi bir modeli ve onun temsil biçimleri kavramı uygulanmaktadır. Spesifik
bir özellik olarak, 21. yüzyıl insanının duyumları ve görüşlerince üretilen sanatsal
keşiflerin sentezi öne çıkmakta, bu arada öncelik popüler bilinçte yerleşik olan ve
hem tanınmış ustaların hem de genç nesil şairlerin eserlerinde açıkça izlenebilen
temel değerlere ve stereotiplere verilmektedir. Gerçekliğe hakim olmanın ideolojik ve estetik
ilkelerine ve şiirsel yaratıcılığın bireysel üslup niteliklerine özellikle
dikkat edilmektedir. Bir dizi yeni isim bilimsel dolaşıma dahil edilirken, Karaçay, Balkar,
Oset, Çeçen yazarların metinlerinin analizine dayanarak, Rusya toplumunun etno-ulusal yaşamı ve
sosyokültürel dinamikleriyle en sıkı ilişkiler temelinde oluşturulan çağdaş bölgesel sanat düşüncesinin bütünsel bir resminin üretilmesine çalışılmaktadır.
Tartışma: üçlü kuşak değişimi sorunu vurgulanmıştır: edebiyat tarihine “Altmışlılar”
olarak giren şiir üstatları - yaratıcı olgunlukları Perestroyka sonrası döneme düşen
şairler - edebi sürece 20. yüzyılın sonlarıyla 21. yüzyılın başlarında giren en yeni
nesil sanatçılar. Yazarlara göre, üç kuşak grubunun mirasının aşamalı analizi, bölge
edebiyatında süreklilik ve yenilikçilik arasındaki ilişkinin özelliklerini ve sanatsal
bilincin evrim karakteriyle gelişme perspektiflerini daha net bir şekilde izlemeye
olanak vermektedir.

Anahtar Kelimeler

gelenek ve yenilikler, tematik problemler, tür-arz aralığı, etnokültürel, evrensellik

North Caucasian Poetry at the Turn of The Centuries: End of the 20th Beginning of the 21st Century

Öz

The modern North Caucasian poetry as the phenomenon in the context of the allRussian
literary process is investigated in the article, as well as implementation
of the concept of an innovative model of poetic understanding of the world and the forms
of its representation. The synthesis of artistic discoveries generated by
the sensations and views of the 21st century man is specified as its characteristic
feature, with the priority of the fundamental values and stereotypes established in
the popular consciousness, clearly observed in the minds of both the recognized
masters and the younger generation of poets.
The ideological and aesthetic principles of the development of reality, the individual
and stylistic peculiarities of poetic creativity are highlighted in the article. The
analysis of the works of the Balkar, Karachay, Ossetian, Chechen authors enables
to introduce into scientific circulation a number of new names; an attempt is made
to reproduce a holistic picture of the modern artistic thought of the reviewed
region, formed on the basis of the closest interconnections with the ethnonational
existence and social cultural dynamics of the Russian society.
As a result of the study, key points in the development of the creative consciousness
of North Caucasian authors were identified, the aesthetic-semantic hierarchy,
ethnocultural sources and dominants of value-orientation unity in the content and
problematics of works were indicated. And the structural features of the poetic text,
modified in Russian poetry of the 21 century, in a
comparative aspect with the modern North Caucasian poetic culture are also
examined.

Anahtar Kelimeler

traditions and innovations, problem-thematic, genre-style range, ethnocultural, universal

Kaynakça

• Аrphan, Ф. (2018) Galaxy. Publishing House Дзæуджыхъæу.
• Bakkuev, A. (2007) Enchantment with mountains. Poetry. Publishing House Еlbrus.
• Bakhtin, M. (1979) Aesthetics of verbal creativity. Publishing House Art.
• Beppaev, M. (1985) Poems. Translation from Balkar. V. Kostrova, A. Ivushkina. Publishing House Contemporary.
• Gasparov, M. (1984) Essay on the history of Russian verse. Publishing House Science.
• Gulyaev, N. (1985) Theory of literature. Publishing House Higher School.
• Iriston Poetry. (2012)Чиныгаразæг Хъодзаты Æхсар. Дзæуджыхъæу.
• Kazieva, A. (2003) Artistic traditions in North Caucasian poetry of the XIX-XX centuries: Ethnocultural factors and context. Publishing House Science.
• Kerimova, R. (2018) Main motives of A. Bakkuev’s lyrics. In: Modern Journal of Language Teaching Methods (MJLTM), 8 (10), 578—583.
• Kerimova R.A., Iskhanova Z.S. (2020) Ethno-religious mentality in modern Karachay-BalkarpPoetry. In: Journal of History Culture and Art Research, 9(2), 337—345.
• Kyodota, A. (2015) Conversation with time. Publishing House Дзæуджыхъæу.
• Laipanov, B. (1993) The space of my voice. Vol. I. Poems in translations of Russian poets in 3 volumes, Publishing House Teiri.
• Leiderman, N.; Lipovetsky, M (2003) Modern Russian literature: 1950-1990. Vol.2, Moscow: Publishing House Academy.
• Mamieva, I. (2017) Modern Ossetian poetry: After-life. In: News SOIGSI, 24 (63), pp. 133-157. DOI: 10.23671 / VNC.
• Posnett, H. (1886) Comparative literature. Publishing House Kegan Paul.
• Robertson, R. (1995) Glocalization: Time-Space and homogeneity-heterogeneity. In: Featherstone, M., Lash, S. and Robertson, R., Eds. Global Modernities. Sage.
• Suschy, S. (2015) Modern Russian poetry - The shower stage. In: PROSŌDIA, 3, 217-226.
• Txagazitov, Y. (2014) Transformation of ideological, sociopolitical and national-aesthetic consciousness in fiction. In: News KBNC RAN, 5 (61), pp. 217-223
• Tolgurov, T. (1996) Informational-aesthetic space of the North Caucasus poetry. Publishing House El-Fa.
• Tolgurov, T. (2004) The evolution of tissue imaginative structures in the new-written poetic systems of the North Caucasus. Publishing House El-Fa.
• Shaitanov, I. (2007) A matter of taste: A book on modern poetry. Time.
• Shamanova–Blimgotov, F. (2017) Karachayan lyric poetry. The evolution of the genre in the historical and literary context. Publishing House Ileksa.
• Schrider, Y. (1997) Law of Lotman in cultural studies. In: Information Society: Cultural Studies and Problems.
• Electronik sources : Bisultanov, A. Poetry and war. Conversation with Chechen lyricist A. Bisultanov (http://www. nohchipress.info last contact dat –10.10.2018).
• Kusaev, A. Writers of Chechnya // Electronic library of the writers’ union of the chechen Republic. (http://www.chenetbook.info/knigi/xudliteratura/pisatelichechni/index.html the date of the last appeal was 10/22/2018).