Kore’nin Kültürel Mirası “Pansori ’ye Genel Bir Bakış

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 114, 567 - 586, 02.05.2023

Hatice Köroğlu Türközü

https://doi.org/10.22559/folklor.2401

Öz

Kore kültürünün önemli ürünlerinden biri olan Pansori(판소리), halka açık yerlerde bir hikâyenin şarkı-müzik eşliğinde sergilenmesidir. Pansori performansındaşarkıcı/anlatıcı, davulcu ve izleyici olmak üzere üç unsur bulunmaktadır. Davulcu
ritim sağlayarak ve gösteriye heyecan katmak için teşvik edici sözler söyleyerek performansta tamamlayıcı bir rol oynarken, şarkıcı/anlatıcı, anlatımı ve vücut diliyle pansori performansının merkezi konumundadır. Pansori’yi ilginç kılan izleyicilerin de bu performans içinde yer almasıdır. İzleyiciler, sanatçıların performansı sırasında sanatçılara destek ve beğenilerini ifade etmek amaçlı ara ara tezahüratta bulunurlar. Kore’nin kültürel ögelerinden biri olan Pansori, UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras listesinde “Sözlü Gelenekler ve Anlatımlar” başlığı altında yer almaktadır. Pansori 1964 yılında beş numaralı Kore Soyut Kültür Mirası olarak kaydedilmiş ve 2003 yılı Kasım ayında UNESCO tarafından dünya eserinden bahsedilse de günümüze sadece beş tanesi ulaşmıştır. Pansori’nin içeriğinde müzik, kurgu/hikâye, izleyiciler ve izleyicilerin de performansçılara eşlik etmesi gibi unsurları göz önünde bulundurduğumuzda Pansori’yi müzik, tiyatro ve edebiyat alanlarında incelemek mümkündür. Pansori anonim olarak başlayıp, profesyonel sanatçılarca devam ettirilmiştir. Bu çalışmada Kore’nin Kültürel Mirası Pansori’nin Kore kültüründeki yerine bakmanın yanı sıra ortaya çıkışı, gelişimi ve günümüz durumuna kısaca değinilmiştir. Çalışmanın amacı Kore’nin bu önemli kültürel mirasını Türkiye’de tanıtmak, Kore kültüründeki önemini ortaya çıkarmak ve ileride yapılacak karşılaştırmalı çalışmalara temel olmaktır.

Anahtar Kelimeler

pansori, sorikkun, Kore kültürel mirası, Kore edebiyatı, Kore tiyatrosu

An Overview of Korea’s Cultural Heritage, “Pansori”

Öz

Pansori (판소리), one of the important products of Korean Culture, is the exhibition of a
story accompanied by song and music in public places. There are three
elements in Pansori performance as singer/narrator, drummer and audience. The
singer/narrator is central to the Pansori performance with his narration and body
language, while the drummer plays a complementary role in the performance by
providing rhythm and singing encouraging words to add excitement to the performance.
What makes the Pansori interesting is that the audience also takes part in
this performance. During the performance of the artists, the audience occasionally
cheers to express their support and appreciation for the artists. Pansori, one of the
cultural elements of Korea, is included in the Intangible Cultural Heritage list of
UNESCO under the title of “Oral Traditions and Expressions”. Pansori was registered
as Korean intangible cultural heritage number five in 1964 and was designated as
world cultural heritage by UNESCO in November 2003. Although twelve of
classical Pansori works are mentioned in Korean Culture, only five of them have
reached today. It is possible to examine Pansori in the fields of music, theater and
literature when we consider the elements such as music, fiction/story, audience
and the audience accompanying the performers in the content of Pansori. Pansori
started anonymously and continued by professional artists. In this study, besides
looking at the place of Pansori, the Cultural Heritage of Korea, in Korean culture,
its emergence, development and current situation are briefly mentioned. The aim of
the study is to introduce an important Korea’s cultural heritage in Turkey, to reveal
its importance in Korean culture and set the basis for future comparative studies.

Anahtar Kelimeler

pansori, sorikkun, Korean cultural heritage, Korean literatüre, Korean theather

Kaynakça

• 김대행(1991). 시가시 학연구, 이화여자대학교 출판부 (Kim, Daeheng (1991). Şiir araştırmaları, Ewha Kadın Üniversitesi.)
• 김균태 (2012). 한국고전 소설의 이해, 박이정출판사 (Kim, Gyuntae (2012). Klasik Kore romanını anlama, Parkijeong.)
• 김홍규 (1975). 판소리의 서사적 구조,창비 (Kim, Hyunggyu (1975). Pansori’nin anlatı yapısı, Changbi.)
• 류대곤,김은정 (2020).한국고전 문학사, 미다스북스 (Ryu, Daegon Kim, Eunjeong (2020). Klasik Kore edebiyatı tarihi, Midaseubook.)
• 배해수 (2003).중고생이 읽어야할 우리고전소설 1, 신라 츨판부 Bae, Haesoo (2003). Ortaokul öğrencilerinin okuması gereken klasik romanlarımız 1, Shilla.)
• 정병헌 (2002). 판소리와 한국 문화, 도서출판 (Jeong, Byeongheon (2002). Pansori ve Kore kültürü, Doso.)
• 정병헌 (2011). 쉽게 풀어 쓴 판소리 열두 마당, 민속원 (Jeong, Byeongheon(2011). Basit çözümlemeli on iki Pansori repertuarı, Minsokwon. )
• 장덕순 외(2007), 구비문학개설, 일조각 (Jang Deok-soon vd.(2007). Sözlü edebiyata giriş, İlcogak.)
• 조동일(2006).한국문학통사 3 , 지식산업사 (Cho, Dongil (2006). Kore edebiyat tarihi 3, Jishiksanoup.)
• 최운식 외 (2010) 외국인을 위한 한국문학사, 보고사 (Choi, Woonshik vd.(2010). Yabancılar için Kore edebiyatı tarihi, Bogo.)
• 한국고소서학회 편저 ( 2020). 한국고소설 강의, 돌베개 (Klasik Kore Romanları Enstitüsü (2002). Klasik Kore romanları dersi, Dolbege.)
• Kang, Bomi. (2016). Pansori, Department of Theatre College of Fine Arts The Graduate College, niversity of Nevada, Las Vegas, Master of Arts.
• Kim, Kee hyung (2008). Pansori, The National Center For Korean Traditional Performing Arts, Seoul Korea.
• Kim, Hyunggu (2003). A history of Korean literature, Chapter 15 Edit by Peter H. Lee, Cambridge University Press.
• Oh Eunkyung, Mamatkul Jo’rayev (2017). Türk kahramanlık destanlarında Şaman etkisi ve Kore destan geleneğinin anlaşılması için bir giriş, milli folklor, cilt 15, sayı 114, 5-15.
• İnternet kaynakları http://www.pansori.or.kr/html/sub03-01.asp#%3E Erişim tarihi 6.9.2022
• http://www.k-heritage.tv/brd/board/256/L/CATEGORY/615/menu/254?brdCodeField=CATEGORY& brdCodeValue=615&bbIdx=4972&brdType=R&tab=. Erişim tarihi. 6.9.2022
• https://www.youtube.com/watch?v=dh4Chc1UFSA&list=PL8CaYHAcNe1f8egKQtXHbu4C_ ifNoHaZW Erişim tarihi: 8.9.2022
• https://www.youtube.com/watch?v=eo_0Qw95SZ4 Erişim tarihi: 8.9.2022