Kazak Masallarında Kültürel-Bilişsel Olgu: Yansıtıcı Önem

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 116, 1179 - 1196, 02.11.2023

Talgat Nurbekov A.b. A.b. Salkynbay

https://doi.org/10.22559/folklor.2434

Öz

Bu çalışma, Kazak masallarının özelliklerini bilimsel bir perspektiften kültürel
bir fenomen olarak değerlendirmektedir. Peri masallarının, Kazak halkının dünya
görüşünü belirlemede ve kavramsal yönelimini tanımada önemi vardır. Kazak
dünya görüşü, Kazak peri masallarında dünyanın dilsel bir resmi olarak yansıma
teorisine göre incelenmiştir. 21. yüzyılda, kaliteli eğitimin ve eğitimin küresel
önemi önemli ölçüde artmıştır. Gelecek nesillerin toplumdaki yerlerini bulmaları,
eğitim, yetkinlik ve biliş düzeyine bağlıdır. Makalede, yansıma ilkelerine uygun
olarak, masalların -küçük yaşlardan itibaren- bir çocuğa olumlu nitelikler
aşılamadaki rolü analiz edilmiştir. Başka bir önemli kavram, bireyin “benliği” dir.
Masalların bilgi, yaratıcılık, oluşturulmuş becerileri uygulama, sosyal yansıma,
entelektüel bir bireyin yaşamın anlamını ve varoluşçuluğunu düşünme yeteneği…
kazandırması, belirli örneklerle gözden geçirilmiştir. Bu çalışmada, Kazak
masallarının bilişsel ve kültürel fenomen olarak imajı, bilişsel yönde belirlenmeye
çalışılmıştır. Dünyanın dilsel imajının incelenmesinin temelinde, dünya imajının
genel sorunlarını inceleyen felsefi problemler vardır. Dünya biliminde bu kavram
M. Heidegger tarafından öne sürülmüştür. Aklımıza ilk gelen bir şeyin görüntüsü
ile ilgili olarak “imge(resim, video)” kelimesinin anlamıdır. Ancak “dünya imajı”
kavramının anlamı derin ve kapsamlıdır. Dünyanın bir resim haline geldiği yerde
genel varlıklar, insanın hedeflediği ve dolayısıyla kendine sunmak istediği, karşı
çıktığı ve tam anlamıyla kendine sunmak istediği şeyler olarak görülür

Anahtar Kelimeler

folklor, Kazak halk masalları, kültürel-bilişsel olgu

Cultural And Cognitive Phenomenon In Kazakh Fairy Tales: A Reflexive Essence

Öz

This study evaluates the characteristics of Kazakh fairy tales as a cultural
phenomenon from a scientific perspective. Fairy tales are important in determining
the worldview of the Kazakh people and recognizing their conceptual orientation.
The Kazakh worldview as a linguistic picture of the world in Kazakh fairy tales
has been studied according to the theory of reflection. In the 21st century, the
global importance of quality education and training has increased significantly.
Future generations’ ability to find their place in society depends on their level
of education, competence and cognition. In the article, in accordance with the
principles of reflection, the role of fairy tales in instilling positive qualities in a
child - from an early age - is analyzed. Another important concept is the “self”
of the individual. The ways in which fairy tales provide knowledge, creativity,
application of established skills, social reflection, the ability of an intellectual
individual to think about the meaning of life and existentialism are reviewed with
specific examples. In this study, the image of Kazakh fairy tales as a cognitive and
cultural phenomenon was tried to be determined cognitively. At the basis of the
study of the linguistic image of the world are philosophical problems that examine
the general problems of the image of the world. In world science, this concept
was put forward by M. Heidegger. It is the meaning of the word “image (picture,
video)” regarding the image of something that first comes to our mind. But the
meaning of the concept of “world image” is deep and comprehensive. Where the
world becomes a picture, general entities are seen as things that man aims at and
therefore wants to present to himself, things that he opposes and literally wants to
present to himself.

Anahtar Kelimeler

folklore, Kazakh folk tales, cultural-cognitive phenomena

Kaynakça

• Altynsarin, Y. (2003). Kazakh anthology. Almaty.
• Auesbaeva, P. T. (2018). The plot structure of fantasy fairy tales. Eurasian Journal of Philology: Science and Education. №3 (171), pp. 251-257.
• Frumkina R. M. (2001). Psycholinguistics: A textbook. for the pin. Higher education institutions. Publishing Center «Academy», Moscow.
• Gurtner G. B., T. de Chardin (2010). New philosophical encyclopedia. England.
• Jeteyeva, Dana. (2018). Kazakh folk tales. Almaty.
• Kaskabasov, S. (1984). Kazakh folk prose. Almaty.
• Krasnykh V. V. (2002). Ethnopsycholinguistics and cultural linguistics: a course of lectures. Moscow.
• Maslova, V. A. (2001). Linguoculturology: a teaching post for students of higher educational institutions text. Moscow.
• Maslova, V. A. (2005). Cognitive linguistics: A study of the text. Moscow.
• Pavilenis R. I. (2001). The problem of meaning: A modern logical and functional analysis of language. Progress, Moscow.
• Propp, V. Ya. (1976). Folklore and activity of the text. Academy Nauka, Moscow. Male Breast. Kazakh fairy tales. http://tale.kazakh.ru/24480/
• Tarakanova, L. V. (2019) Виды и формы, основные функции рефлексии. Учебная рефлексия; https://nsportal.ru/vuz/psikhologicheskie-nauki/library/2019/03/04/vidy-i-formy-osnovnyefunktsii-refleksii-uchebnaya (Erişim tarihi: 20 Şubat, 2022).