An Example of Autofiction: Elif Shafak’s Siyah Süt

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 123, 717 - 740, 01.08.2025

Esra Sazyek

https://doi.org/10.22559/folklor.2780

Öz

This article focuses on the autofictional features of Siyah Süt (Black Milk, 2007)
by Elif Shafak, one of the most prominent authors of contemporary Turkish fiction.
Shafak, who had previously avoided marriage, pregnancy, and motherhood, fell in
love and married at the age of thirty-three. Two years later, she became pregnant
and gave birth to a daughter. Siyah Süt is often described as an “autobiographical
novel” because it fictionalizes this episode of Shafak’s life through her own
narration. However, the work stands apart from typical autobiographical novels
through its narrative structure and fictional elements. Shafak recounts the process
of pregnancy and childbirth, employing a chronological structure centered
around this personal journey. At the same time, she reflects on the aesthetic and
challenging aspects of writing and examines her societal role as a female author
through interludes that disrupt the linear flow of the narrative. Shafak also
introduces chapters on women writers such as Jane Austen, Virginia Woolf, Fatma
Aliye, Halide Edip, and Adalet Ağaoğlu, framing their lives within the context
of gender. Through these figures, who faced familial and societal obstacles, she
explores the concepts of “women’s writing” and “feminist writing.” Beyond
authorship, Shafak places the very nature of womanhood at the center of her
novel, devoting entire sections to the physiological and psychological changes
associated with pregnancy. Adding a fantastical dimension, Shafak personifies
different facets of her identity-intellectualism, authorship, ambition, faith, and
sexuality-through five imaginary “finger women.” The inclusion of a pregnancy
diary and the depiction of the pregnancy test itself further transform the narrative
into a distinctly postmodern novel. Thus, Siyah Süt transcends the boundaries of
the conventional autobiographical novel and stands as a compelling example of
autofiction, an important branch of the postmodern literary tradition.

Anahtar Kelimeler

Elif Shafak , Siyah Süt , autofiction , postmodern fiction

Elif Şafak’ın Özkurmaca Romanı: Siyah Süt

Öz

Bu makale, çağdaş Türk romanının önemli yazarlarından Elif Şafak’ın Siyah Süt
(2007) adlı romanındaki “özkurmaca” (autofiction) özelliklere odaklanmaktadır.
Şafak; evliliğe, hamileliğe, çocuğa mesafeli duran bir kadınken otuz üç yaşında
âşık olup evlenir ve iki yıl sonra hamile kalıp kırk haftalık sürecin sonunda bir
kız bebek dünyaya getirir. Siyah Süt, Şafak’ın bu yaşam kesitini, bizzat kendisinin
anlatıcılığıyla kurmacalaştırdığı için “otobiyografik roman” olarak nitelendirilir.
Ancak eser okunduğunda, bilinen “otobiyografik roman”dan oldukça farklı yapısı
ve kurgusuyla dikkat çeker. Zira Şafak, romanındaki ana olay bağlamında kronolojik
bir düzen uygulamakla birlikte sadece hamilelik ve doğum sürecini anlatmakla
yetinmez; bu sürecin bütünlüğünü kesintiye uğratan ara bölümlerde yazarlığın
güzel ve zorlu yanlarını, kendisinin bir kadın yazar olarak toplumdaki konumunu
da irdeler. Ayrıca Jane Austen, Virginia Woolf, Fatma Aliye, Halide Edip, Adalet
Ağaoğlu gibi kadın yazarlar hakkında da toplumsal cinsiyet bağlamında bölümler
oluşturur. Aile ve toplum içinde engel ve güçlüklerle karşılaşan bu yazarlar aracılığıyla
“kadın yazarlık” ve “feminist yazı” olgularını irdeler. Şafak sadece yazarlığı
ön plana çıkarmaz; kadınlığın doğasını da romanının odağı yapar. Bu bağlamda,
hamilelikteki fizyolojik ve psikolojik değişimlere ayrı bölümler açar. Ayrıca entelektüellik,
yazarlık, hırs, inanç, cinsellik gibi kimliğini ve kişiliğini oluşturan
farklı yönleri beş minik parmak kadınla kişileştirmek suretiyle romana fantastik
bir boyut da katar. Hamilelik haftalarında tutulan günlük ile hamilelik testi ise
metni postmodernist romanın formatlarına iyice yerleştirir. Dolayısıyla Siyah Süt,
otobiyografik romanın çok ötesinde, postmodernist romanın önemli bir dalı olan
“özkurmaca”nın yetkin bir örneğidir.

Anahtar Kelimeler

Elif Şafak , Siyah Süt , özkurmaca , postmodernist roman

Etik Beyan

Araştırma ve yayın etiği beyanı: Bu makale tamamıyla özgün bir araştırma olarak planlanmış, yürütülmüş ve sonuçları ile raporlaştırıldıktan sonra ilgili dergiye gönderilmiştir. Araştırma, herhangi bir sempozyum, kongre vb. sunulmamış ya da başka bir dergiye değerlendirilmek üzere gönderilmemiştir. Research and publication ethics statement: This is a research article, containing original data, and it has not been previously published or submitted to any other outlet for publication. The author followed ethical principles and rules during the research process. In the study, informed consent was obtained from volunteer participants and the privacy of the participants was protected. Yazarların katkı düzeyleri: Makale tek yazarlıdır. Contribution rates of authors to the article: The article is single-authored. Kaynak ve kullanım izni: Çalışmada yer alan ve çizimleri Latif Demirci’ye ait olan görsellerin kullanım izni, Doğan Kitap Telif Hakları Müdürlüğü’nden alınmıştır. Source and permission to use: The permission for the use of the images in this study, the drawings of which belong to Latif Demirci, has been obtained from Doğan Kitap Copyright Directorate. Etik komite onayı: Çalışmada etik kurul iznine gerek yoktur. Ethics committee approval: Ethics committee approval is not required for the study. Finansal destek: Çalışmada finansal destek alınmamıştır. Support statement (Optional): No financial support was received for the study. Çıkar çatışması: Çalışmada potansiyel çıkar çatışması bulunmamaktadır. Conflict of interest: There is no conflict of interest between the authors of this article.

Kaynakça

• Adak, H. (2004). Otobiyografik benliğin çok-karakterliliği: Halide Edib’in ilk romanlarında toplumsal cinsiyet. S. Irzık ve J. Parla (Ed.) içinde Kadınlar Dile Düşünce: Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet (178-161) İletişim.
• Akar, Y. (2015). Elif Şafak’ın romanlarında yapı ve izlek [Yayımlanmamış doktora tezi] Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atasü, E. (2015). Benim yazarlarım. Can.
• Baldick, C. ([1990] 2008). Oxford dictionary of literary terms. Oxford University Press.
• Colonna, V. (1989). L’autofiction: E ssai s ur l a fictionalisation de so i en littérature [Unpublished doctoral dissertation] Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales.
• Çetişli, İ. (1998). Batı edebiyatında edebî akımlar. Kardelen.
• Dorrit, C. (1999). The distinction of fiction. The Johns Hopkins University Press.
• Doubrovsky, S. (1977). Fils. Galilée.
• Ecevit, Y. (2002). Türk romanında postmodernist açılımlar. İletişim.
• Eliuz, Ü. (2016). Oyunda oyun postmodern roman. Kesit.
• Encică, V. (2015). Two types of autobiography. Euromentor Journal-Studies about education, 1 (2) 105-114.
• Ferreira-Meyers, K. (2008). Autofiction, problème de définition ou problème de légitimité d’un genre?/. Autofiction: a problem of definition or a problem of legitimacy as a genre?French Studies in Southern Africa. 1(38) 63-78.
• Gasparini, P. (2008). Autofction: Une aventure du langage/ Autofction: An adventure in language. Seuil.
• Genette, G. (1993). Fiction and Diction. (C. Porter, Trans.) Cornell University Press.
• Gökalp Alpaslan, G. (2015). Türk edebiyatında kadınların özyaşamöykülerine zamandizinsel ve betimsel bir bakış. Türkbilig, 1(29) 147-160.
• Gökalp Alpaslan, G. (2016). Özyaşamöyküsünde yazarın yeniden doğuşu. Ürün.
• Grass, G. (2008). Soğanı soyarken (İ. Özdemir, Çev.) Turkuvaz.
• Gronemann, C. (2019). Autofiction. M. Wagner-Egelhaaf (Ed.) içinde Handbook of Autobiography/ Autofiction (241-249) De Gruyter.
• Jordan, S. (2013). Ét at Présent Autofiction in the Feminie. French Studies, 67(1), 76-84. https://doi. org/10.1093/fs/kns235
• Narlı, M. (2009). Otobiyografi ve roman/Otobiyografik roman. Turkish Studies, 4(1), 901-909. http:// dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.568
• Özyer, N. (1993). Edebî tür olarak otobiyografi ve iki örnek. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 73-85.
• Pîrjol, F. E. (2018). Corporeality and Sexuality in Women’s Autofictions: A Few Romanian Examples. A. Zamfira, C. de Montlibert, D. Radu (Ed.) içinde Gender in Focus: Identities, Codes, Stereotypes and Politics (145-159) Verlag Barbara Budrich.
• Rothfield, L. (1981). Autobiography and Perspective in the Confessions of St. Augustine. Comparative Literature, 33(3) 209-223.
• Sazyek, H. (2002). Türk romanında postmodernist yöntemler ve yönelimler. Hece, (65/66/67) 493-509. Sazyek, H. (2006). ‘Kolaj’ ve romandaki yeri. Kitap-lık, 1(92) 92-99.
• Sazyek, E. (2013). Elif Şafak’ın romanlarında çokkültürlülük aracı olarak tasavvuf. Bilig, 1(66), 205- 228.
• Şafak, E. ([2007] 2014). Siyah Süt. Doğan Kitap.
• Şaylan, G. (2002). Postmodernizm. İmge.
• Şen Akdemir, F. (2022). Elif Şafak’ın Siyah Süt romanında toplumsal cinsiyet kodları ile kadın kimliği arasında kalmışlık. C. Gariper ve E.C. İri (Ed.) içinde Elif Şafak’ın Yazı Evreni (157-174) Çizgi.
• Tekin, M. (2001). Roman sanatı. Ötüken.
• Tilbe, A. ve Turğut, H. (2013). Romain Gary’den yeniötesi bir özkurgusal roman: Şafakta verilmiş sözüm vardı. Turkish Studies, 8(10), 651-658. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5114
• Tilbe, A. (2019). Yeniötesi yazında özkurmaca. Transnational Press London.
• Tilbe, A. ve Budak, E. (2021). Patrick Modiano’nun La Place de L’étoile’inde bir özkurmaca roman okuması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(4), 2091-2106. https://doi.org/10.33206/ mjss.935841
• Zipfel, F. (2005). Autofiction. D. Herman, M. Jahn and M.L. Ryan (Ed.) içinde Routledge Encyclopedia of Narrative Theory (36-37) Routledge.