Gardens of European Witches, Smallpox Vaccine of Old Wise Istanbulite Women and Cinchona Trees of Chinchon Countess: Why Modern Medical History Did Not Write Women?

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 1, 138 - 148, 01.01.2018

Nihan Bozok

https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000203

Cited By: 2

Öz

This article presents that while the history of modern medicine was being written down and modern medical knowledge was being produced, women’s medication knowledge was excluded from all these processes, it was subordinated, and ignored. According to the argument of this paper, while modern medicine is shaped around the principles of objectivity, provability, rationality, and progression, women’s treatment knowledge, botanical knowledge and care knowledge, accumulated by them through oral traditions and apprenticeship since ancient days, had not been particularly proclaimed on the basis of the accusation of being incompatible with the modern criteria of medicine. Moreover, a significant portion of the medical knowledge held by women was not considered to be one of the sources of modern medicine and was systematically and consciously destroyed. A case of such an expulsion from history and practice is related to the patriarchal mainstream historiography as well as to the operating principles of modern science that are shaped by patriarchal ideology. In this article, three stories from the seventeenth century, but from diverse geographies are presented against the medical world, centered on the white, western, rational, modern male figure of medicine. The first story is the medicinal herb gardens of European witches, which were not recorded and were burned. Second story is about the Ottoman Istanbulite old women, who was making small pox vaccination and whose names are not written in the medical history, but their existence might only be learned from some letters. The third story is about the Chinchon countess’ introduction of Chinchona rees of Andean Mountains, whose bark is the basic material of quinine which is the early remedy of malaria, to Europe and evaluation of this story as something dreamy

Anahtar Kelimeler

Sociology Of Medicine, Birth Of Modern Medicine, History Of Modern Medicine

Avrupalı Cadıların Bostanları, İstanbullu Kocakarıların Çiçek Aşısı ve Cinchon Kontesinin Kınakına Ağaçları: Modern Tıp Tarihi Kadınları Neden Yazmadı?

Öz

Bu yazı, modern tıbbın tarihi yazılırken ve modern tıbbi bilgi üretilirken, kadınların sağaltım bilgisinin bu süreçlerin dışına atıldığını, ikincilleştirildiğini, görmezden gelindiğini ortaya koymaktadır. Makalenin takip ettiği argümana göre, modern tıp, objektiflik, kanıtlanabilirlik, akılcılık ve ilerlemecilik ilkeleri etrafında şekillenirken, kadınların eskilerden beri sözlü aktarımla, çıraklıkla biriktirdikleri sağaltım bilgisi, botanik bilgisi ve bakım bilgisi, bu ilkelere uymadıkları iddiası ile özellikle kayda geçirilmedi. Dahası, kadınların elinde tuttuğu tıbbi bilginin önemli bir bölümü modern tıbbın kaynaklarından birisi olarak değerlendirilmedi ve sistematik olarak, bilinçli bir şekilde yok edildi. Böyle bir tarihin ve pratiğin dışına atılma olayı, hem ataerkil anaakım tarih yazımı hem de modern bilimin ataerkil ideoloji ile biçimlenen işleyiş ilkeleri ile ilgilidir. Bu yazı, beyaz, batılı, rasyonel, modern erkek tıp figürünü merkeze alarak ilerleyen tıbbın karşısına on yedinci yüzyıl civarlarından, farklı coğrafyalardan üç hikâye çıkarmaktadır. Birinci hikâye, Avrupalı cadıların şeceresi tutulmayan, yakılan şifalı bitki bahçeleridir. İkincisi, adları tıp tarihine yazılmayan, varlıklarını yine kadınların mektuplaşmalarından öğrendiğimiz çiçek aşısı yapan Osmanlı İstanbul’undan kocakarılardır. Üçüncüsü ise, Cinchon Kontesinin, anavatanı And Dağları olan ve kabuklarından yapılan ilaçla sıtmayı iyileştiren kınakına ağaçlarını Avrupa’ya tanıtması hikâyesinin hayalci bulunması ile ilgilidir

Anahtar Kelimeler

Tıp Sosyolojisi, Modern Tıbbın Doğuşu, Modern Tıp Tarihi, Tıp Tarihinin Cinsiyetlendirilmesi, Şifacı Kadın

Kaynakça

• Achan Jane, et al. “Quinine, an old anti-malarial drug in a modern world: role in the treatment of malaria” Malaria Journal 10, no. 1. (2011): 1-12.
• Achterberg, Jeanne. Kadın Şifacılar, (Çev.) B. Altınok, İstanbul: EverestYayınları, 2009.
• Aleksiyeviç, Svetlana. Çernobil Duası: GeleceğinTarihi, (Çev.) A. Takanay, İstanbul: Kafka EpilsonYayınevi, 2017.
• Bailey, D. Michael. Historical Dictionary of Witchcraft, Oxford: Scarecrow Press, Inc, 2003.
• Baxby, Derrick. “Edward Jenner's Inquiry; a bicentenary analysis” Vaccine 17, no. 4 (1999): 301-307.
• Barquet, Nicolau ve Domingo, Pere. “Smallpox: the triumph over the most terrible of the ministers of death”Annals of Internal Medicine 127, no. 8 (1997):635-642.
• Bourdieu, Pierre. Outline of a Theory of Practice, Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
• Delbourgo, James. Collecting the World Hans Sloane and the Origins of the British Museum, Penguin ve Harvard, 2017.
• Durrant, B. Jonathan. Witchcraft, Gender and Society in Early Modern Germany, Leiden: Koninklijke Brill NV, 2007.
• Enrenreich, Barbara ve English, Deirdre. Witches, Midwives, and Nurses a History of Women Healers, New York: The Feminist Press, 1973.
• Federici, Silvia. Caliban ve Cadı: Kadınlar, Beden ve İlksel Birikim, (Çev.) Ö. Karakaş, İstanbul: Otonom Yayıncılık, 2011.
• Foucault, Michel. Kliniğin Doğuşu, (Çev.) M. Uysal, İstanbul: Epos Yayıncılık.
• Harding, Sandra. Sciences From Below: Feminisms, Postcolonialities, and Modernities, Durham, NC: Duke University Press, 2008.
• Kafadar, Cemal. Kim var imiş biz burada yoğ iken: Dört Osmanlı: Yeniçeri, Tüccar, Derviş ve Hatun, İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
• Kelekçi, Özge, Bozok, Nihan ve Akbaş, Meral (2018). Ara Sıra Yaşama Umudu. İçinde Ütopyalar: Politikayla Arzunun Kesiştiği Yer, derleyen Aksu Bora ve Kadir Dede, 157-183. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.
• Lindemann, Mary. Erken Modern Avrupa’da Tıp ve Toplum. (Çev.) M. Doğan, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2013.
• Markham, R. Clements. The Countess of Chinchon and the Chinchona Genus: A Memoir of the Lady Ana De Osorio Counthess of Chinhcon and Vice Queen of Peru (A.D. 1629-39) with a Plea fort he Correct Spelling of the Chinchona, Londra: Trübner& CO., Ludgate Hill, 1874.
• Michel, Mosley ve Lynch, John. Bilimin Öyküsü: Güç, Kanıt ve Tutku, (Çev.) Ç. Sunay ve C. Öztürk, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010.
• Montagu, Mary Wortley. Letters of the Right Honourable Lady Mary Wortley Montagu. Londra: M. Cooper, 1763.
• Porter, Roy. Kan Revan İçinde: Tıbbın Kısa Tarihi, (çev.) G. Koca, İstanbul: Metis Yayınları, 2016.
• Scambler, Graham ve Higgs, Paul. “Introduction”. İçinde Modernity, Medicine and Health: Medical Sociology towards 2000, derleyen Graham Scambler and Paul Higgs, ix-xviii. Londra: Routledge, 2005.
• Sylvia, W. Önder. Bizim Burada Mikrop Olmaz: Bir Karadeniz Köyünde Tedavi ve Şifa Usülleri, (Çev.) M. Doğan, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2011.
• Turner, S. Bryan. Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi, (Çev.) Ü. Tatlıcan, İstanbul: Sentez Yayınevi, 2011.