Gizem ya da Sapkınlık: Türkiye’de 1930-60 Yılları Arasında Seksoloji Söylemi

Yıl 2012, Cilt: 4 Sayı: 2, 86 - 104, 01.06.2012

Aslı Yazıcı Yakın

https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000078

Öz

Türkiye’de 1930–60 yılları arasında kadınlara hitap eden başlıklarıyla cinsi ve cinsî terbiyeye yönelik bir dizi metin yayımlandı. Kadınlara, erkeklerle nasıl konuşulacağını, bedenlerini nasıl terbiye etmeleri gerektiğini ve toplum içindeki uygun davranışları öğretmeye talip olan bu dergi ve kitaplar doğa-kültür, beden-zihin gibi kavramsal ayrımlarla hizalanan yerleşik bir akıl yürütmeden ve on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Avrupa’da gelişen popüler seksoloji söyleminden beslendiler. Tüm bu metinlerde kadın bir dizi akıl yürütme ile aşamalı bir biçimde görünmez kılınır. Metinlerin kurgusuna göre kadının yeri evdir ve onu görünür kılan da sadece evde yapması gereken işler ve kocanın bakımıdır. Öte yandan görünmezlik de kadına gizem ve erdem olarak sunulur. Gizem ve erdem kadının tek hareket alanı olarak kalan bedenini de istila eder ve cinsellikten alınacak haz da fazilet ve sapkınlık gibi iki uçta tanımlanır

Anahtar Kelimeler

Gizem, gizlilik, erdem, tutumluluk, seksoloji

Mystery or Deviance: Sexology Discourse in Turkey Between 1930-60

Öz

Mystery or Deviance: Sexology Discourse in Turkey Between 1930-60 Between the years 1930-60, a series of books and magazines on sexual education were published that exclusively aimed at women in Turkey. Those texts, intended to teach women how to talk to men, how to discipline their bodies and minds, were fed from the situated reasoning which was being formed by aligned concepts such as nature-culture and body-mind and the popular sexology discourse which emerged in Europe during the nineteenth century. According to these texts a woman’s place is her home and a number of duties including the care of the husband make her merely visible. The invisibility on the other hand is presented to woman as something being mysterious and virtuous. Mystery and virtue invade woman’s body which is the only place remained for her to move around and the pleasure of sex would be defined in opposite ends like virtue and deviance

Anahtar Kelimeler

Secrecy, mystery, virtue, economy, sexology

Kaynakça

• Ademoğlu. Hayatta Muaffak Olmak İçin Bir Kadının Bileceği Şeyler (İstanbul: Tefeyyüz Kitaphanesi, 1933).
• Arsan, Fikriye Sunuhi. Annelere ve Genç Kızlara Öğütler (İstanbul:İnkılâp Kitabevi, 1949).
• Bess, Roch. Evli Kadınlar İçin Metres Tehlikesi (İstanbul: Hadise Yayınevi,1956).
• Bland, Lucy &Laura Doan. Sexology in Culture: Labeling Bodies and Desires (Chicago: University of Chiago Press, 1998).
• Canetti, Elias. Kitle ve İktidar (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998).
• de Certeau, Michel. Gündelik Hayatın Keşfi-1: Eylem, Uygulama, Üretim Sanatları (Ankara: Dost Kitabevi, 2009).
• Elias, Norbert. Uygarlaşma Süreci (İstanbul: İletişim Yayınları, 2000).
• Fielding, William J. Ve Hirch, Edwin W. Evlilikte İlk Gece ve Zifaf Adedleri (İstanbul: Renk Yayınevi, 1964).
• Foucault, Michel. Cinselliğin Tarihi, Cilt I-II, (İstanbul: Afa Yayınları, 1988).
• Freud, Sigmund. Uygarlığın Huzursuzluğu, (İstanbul: Metis Yayınları, 1999).
• Holliday. Kimseye Söyliyemem: Her Evli Kadın Neler Bilmelidir (İstanbul: Hadise Yayınevi, 1956).
• Isambert, Fernande. Evliliğin İlk Basamağında Neler Bilmelidir? (İstanbul: Hadise Yayınevi, 1956).
• James, William. Pragmacılık (İstanbul: Mili Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1948).
• Kisch, Enoch Heinrich. The Sexual Life of Woman in its Physiological, Pathological and Hygienic Aspects (New York: Rebman Company, 1910).
• Kisch, Enoch Heinrich. Kadın: Seksüel hayatı ve Evliliğe Sadakatsizliği (Ankara: Berkalp Kitabevi, 1944).
• Korok, Daniş Remzi. Genç Evli Kadınlarla Gizli Konuşmalar (İstanbul: Sebat Basımevi, 1936).
• Korok, Daniş Remzi. Genç Kızlara Göre İzdivaç ve Zifaf (İstanbul: Bozkurt Basımevi, 1937).
• Korok, Daniş Remzi. Evli Kadınlara Göre Memnu Meyve (İstanbul: Numune Matbaası, 1937).
• Korok, Daniş Remzi Genç Kızlarda Fena adetler: İstişha ve Zürefalık (İstanbul: Numune Matbaası, 1937).
• Korok, Daniş Remzi. Dul Kadınlara Rağbet ve Sebepleri (İstanbul Bozkurt Basımevi, 1937).
• Krafft-Ebing. Tenasül Hayatımızda Bozukluklar, (İstanbul: Arif Bolat Kitabevi, 1949).
• Malik, Hilmi. Annelerin Kızlarına Öğütleri (Ankara: Ankara Halkevi Neşriyatı, 1933).
• Ovidius. Aşk Sanatı (İstanbul: İş Bankası Yayınları: 2010).
• Önal, Cemal Zeki. Evlilik ve Mahremiyetleri: Sevmek ve Sevilmek, Aşkın Fizyolojisi, 7. Baskı (İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri, 1972).
• Peirce, Charles Sanders The Essential Peirce. Vol. 2. Ed.. Peirceedition Project. (Bloomington I.N.: Indiana University Press, 1998).
• Ricoeur, Paul. Yorum Teorisi: Söylem ve Artı Anlam (İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2007).
• Seksoloji: Cinsi Bilgiler Mecmuası 2, no.15, (1950).
• Seksoloji: Cinsi Bilgiler Mecmuası 4, no.40, (1952).
• Seksoloji: Cinsi Bilgiler Mecmuası 2, no.13, (1950).
• Tuğcu, Kemâlettin. Hayat Arkadaşı: İyi Bir Koca Nasıl Bulunur (İstanbul: Arif Bolat Kitabevi, 1943).
• Tuğcu, Kemâlettin. Dişi Kuş: Kocanızı Nasıl Muhafaza Edebilirsiniz (İstanbul: Arif Bolat Kitabevi, 1943).
• Van de Velde, Hendrik. Mükemmel İzdivaç, Fizyolojisi ve Tekniği (İstanbul: Tecelli Basımevi, 1948).
• Von Urban, Rudolf . Aşk Sanatı, (İstanbul: Seksoloji Yayınları, 1950).
• Whiting, Betty. Her Dul Kadın Neler Bilmelidir (İstanbul: HadiseYayınevi, 1956).
• Yolaç, Hilmi. İdeal Kadın: Ev İşleri, Ekonomi ve Teknolojisi (İstanbul: Marifet Basımevi,1946).
• Zeren, Zeki. Bekârlık ve Evlilik Bilgisi ve Öğütleri (İstanbul: Kanaat Kitabevi, 1940).