Kadına yönelik şiddet karşısında haber etiği

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 1, 18 - 32, 01.01.2010

Çiler Dursun

https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000021

Cited By: 1

Öz

Kadına yönelik şiddetin haberler boyunca nasıl temsil edildiği konusu, eleştirel ve feminist medya çalışmalarının uzun zamandır ilgi alanında yer almaktadır. Pek çok araştırmada bu temsillerin ve genel olarak kadının temsilinin, toplumsal alanda kadın aleyhine anlamları destekleyecek biçimde inşa edildiği ortaya konmuştur. Bu sorunlu temsilin temel dinamiğini liberal pozitivist yaklaşımın varsaydığı haber denilen bilginin nesnel ve tarafsız bir gerçekliği yansıtabileceğini iddia eden epistemik statüsünde aramak gerekmektedir. Haber, kadınla ilgili imgelerin ve anlamların varolan ataerkil anlam rejimini güçlendirecek tarzda oluşmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla konu, haberin bir bilgi türü olarak özellikleri ve işleyişi düzeyinde belirdiğinden, çözüm de haber denen bilgi türünün yeniden gözden geçirilmesi ve buna paralel bir haber etiği anlayışının geliştirilmesi noktasında olacaktır. Burada habere dair feminist eleştirel yaklaşımlar ve haber üretim süreçlerinin erkek egemen tarzda yapılanmışlığı sorgulanarak, yeni bir haber etiğini olanaklı kılacak farklı bir epistemik statü önerilmektedir. Kadına yönelik şiddeti doğallaştıran, meşrulaştıran anlam döngüsünü kırmak için, gazetecilerin içselleştireceği ve kendi sorumluluklarını fark edecekleri bir meslek etiği geliştirmek zorunludur. Bu hedefle bu çalışmada kadına yönelik şiddet haberlerine dair ulusal ve uluslar arası gazetecilik kuruluşları tarafından yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren geliştirilen haber etiğinin temel hatları sergilenmekte; ardından da gazetecinin öz farkındalığını dönüştürecek yeni bir haber etiğinin dayanakları kurulmaktadır

Anahtar Kelimeler

şiddet, haber, etik, kadınlar, temsil

News ethics in view of violence against women

Öz

The issue of how violence against women is represented on news is included in the concerns of critical and feminist media studies way back. It is displayed that the representations of women in general and the violence against women news are constructed in the form of strenghtening the meanings against women in society. The fundamental dynamic of this problematic representations is embedded into the epistemic status of news that assertes it as neutral and impartial knowledge and which is proposed by liberal positivistic approach to the news. News constructs images and meanings which strenghten existed patriarchal meaning regime in society. Because of the issue is emerged at the level of operation of news and its characteristics as knowledge, solution will arise on the ground of revising of this knowledge and improving a news ethics parallel to this. Here, by examining feminist critical approach to the news and to the macho work culture of news producing, a different epistemic status for news which makes possible an original and authentic news ethics is offered. It is essential to improve a new work ethics that journalists embraces and recognizes their responsibilities in society for reducing the dominant meaning cycle which justifies and naturalizes violence against women Aiming at this future, main lines of the news ethics which is developed by journalism institutions is displayed, and then foundations of a novel news ethics is proposed which will be capable to transform the self recognition of journalists

Anahtar Kelimeler

violence, news, ethics, women, representation

Kaynakça

• ABD ve Türkiye’de Televizyon Yayıncılığının Sorunları, (İstanbul: Aydın Doğan Vakfı Yayınları, 1997).
• Alankuş, S. (derl.), Kadın Odaklı Habercilik (İstanbul: IPS Vakfı Yayınları, 2007).
• Alemdar, Z. Oyunun Kuralı: Basında Özdenetim, (Ankara: Bilgi Yayınevi, 1990).
• Allan, S. News Culture (Berkshire: MacGraw Hill, 2004).
• Allan, S. “(En)Gendering The Truth Politics of News Discourse,” News, Gender and Power, ed. Cynthia Carter, Gill Branston & Stuart Allan (London: Routledge, 1998), 121-137.
• Arat, Y. & Altınay A., Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet (Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 2000).
• Armutçu, E. ed. Aile İçi Şiddete Son Konferansı: Medya ve Aile İçi Şiddet (İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık, 2008).
• Avşar, Z. ve Öngören G. Radyo ve Televizyon Hukuku (Ankara: RTÜK Yayını, (2003).
• Avrupa Birliğinde Medya Mevzuatı (İstanbul: RTÜK ve Televizyon Yayıncıları Derneği Ortak Yayını, 2005).
• Aziz, Aysel vd. Medya, Şiddet ve Kadın (Ankara: KSGM Yayını, 1994).
• Bek, Mine Gencel, Avrupa Birliği ve Türkiye’de İletişim Politikaları (Ankara: Ümit Yayıncılık, 2003).
• Bek, M.G ve Binark, M. Medya ve Cinsiyetçilik (Ankara: KASAUM Yayını, 2000).
• Belsey, A. ve Ruth Chadwick, Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar, çev.N.Türkoğlu (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998).
• Benedict, Helen. Virgin or Vamp: How the Press Covers Sex Crimes (New York: Oxford University Press, 1992).
• Kimberley K. Burks, and Vernon A. Stone, “Career Related Characteristics of Male and Female News Directors”
• Journalism Quarterly, 70, no.3 (1993): 542-549.
• Carter, C. “When the Extraordinary Becomes Ordinary: Everyday News of Sexual Violence”, News, Gender and Power, ed. Cynthia Carter, Gill Branston & Stuart Allan (London: Routledge, 1998).
• Çelik, N.B. Televizyon, Kadın ve Şiddet (Ankara: Kiv yayınları, 2000).
• Dursun, Ç. “Haberde Gerçekliğin İnşa Edilmesi Ne Demektir?”, Haber, Hakikat ve İktidar İlişkisi,derl. Çiler Dursun (Ankara: Elips Kitap, 2004).
• Hartley, J. Understanding News (London:Routledge, 1982).
• İnceoğlu, Yasemin. ABD’de Medya (İstanbul: Der Yayınları, 1994).
• Karadağ, Gökmen, AB’nin Medyası Medyanın AB’si (İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2006).
• Köker, Eser. “Medya Çalışanlarının Cinsel Şiddeti Yorumlama Biçimleri,” Televizyon, Kadın ve Şiddet, derl. Nur Betül
• Çelik, (Ankara: Kiv yayınları, 2000), 317-352.
• Matelski, Marilyn, J. TV Haberciliğinde Etik (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1995).
• Medya ve Aile İçi Şiddet (İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık, 2007).
• Medyada Şiddete Duyarlılık, (Ankara: RTÜK Yayını, 2004).
• Mojab, Shahrzad ve Nahla Mohab. Namus Adına Şiddet: Kuramsal Yaklaşımlar (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006).
• Moressi, E. Haber Etiği, çev. Fırat Genç (Ankara: Dost Kitabevi, 2006).
• Oskay, Ünsal. Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri (İstanbul: Der Yayınları, 2000).
• Rakow, L & Kranich K. “Woman as Sign in Television News,” Journal of Communication 41, vol. 1 (1991): 8-23.
• Rigel, Nurdoğan. Haber, Çocuk ve Şiddet (İstanbul: Der Yayınevi: 1995).
• Robinson, G.J. “Women, Media Access and Social Control”, L.K. Epstein, ed. Women and the News. New York: Hastings House, 1978), 87-108.
• Steeves, H.L. “Feminist Teoriler ve Medya Çalışmaları”, Medya İktidar İdeoloji, derl. M.Küçük (Ark: İstanbul, 1994), 105-167.
• Şiddet ve İntihar Haberleri, (Sempozyum) (Ankara: RTÜK Yayını, 2002).
• Televizyon Programlarındaki Şiddet İçeriğinin, Müstehcenliğin ve Mahremiyet İhlallerinin İzleyicilerin Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkiler (Ankara: RTÜK Yayını, 2006).
• Timisi, Nilüfer. Medyada Cinsiyetçilik (Ankara: KSGM Yayını, 1996).
• Weaver, C.Kay & Carter C. (ed.) Critical Readings: Violence and the Media (USA: Open University Press, 2006).
• Williams, R. Televizyon, Teknoloji ve Kültürel Biçim (Ankara: Dost, 2003).