Öz
Bu makalede saha çalışması ve sözlü tarih çalışması tecrübelerimden yola çıkarak aklıma takılan metodolojik bir sorunun yani “mülakatlar esnasında kadın araştırma özneleri nasıl konuşuyor?” sorusunun izini sürmeyi amaçlıyorum. Bunun için ilk olarak tahakküm, farklılık ve edimsellik açısından toplumsal cinsiyet ve dil arasındaki ilişkiyi konu edinen çalışmalara kısaca değiniyorum. Ardından, toplumsal cinsiyetin sabit değil ilişkisel bir kategori, dil ile ilişkisinin ise konumsal ve durumsal olduğunu dikkate alarak saha araştırması tecrübelerime odaklanıyorum. “Mülakatlar esnasında kadınlar nasıl konuşuyor” sorusuna verilebilecek her yanıtın kısmi olacağı bilgisiyle soruya verilecek cevaplardan ziyade sorunun araştırma tecrübelerimdeki izlerini takip ediyorum ve aynı ilçede farklı zaman ve mekânlarda, farklı insanlarla yaptığım iki saha çalışması ve bir sözlü tarih çalışması üzerinde duruyorum. Kadın araştırma öznelerinin üç ifade biçimini- suskunluklarını, çok katmanlı konuşmalarını ve duyguları hakkında konuşmalarını uğrak noktası kabul edip, saha bağlamında araştırmacı ve araştırma özneleri arasında kurulan ilişkileri ve bu ilişkilerin daha geniş toplumsal bağlamı da içeren iktidar boyutunu da analiz etmeye çalışıyorum
Anahtar Kelimeler
Toplumsal cinsiyet dil ve konuşma saha çalışması mülakat iktidar ilişkileri
Kaynakça
- Akşit, Ekin Elif. Kızların Sessizliği Kız Enstitülerinin Uzun Tarihi. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2012).
- Akşit, Ekin Elif ve Cantek Şenol, Funda. “Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar,” Birkaç Arpa Boyu…21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan 2. Cilt ed. Serpil Sancar (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 535-561.
- Anderson, Kathryn and Jack C., Dana. “Learning to Listen Interview Techniques and Analyses,” The Oral History Reader ed. Robert Perks & Alistair Thomson (London & New York: Routledge, 2003), 157-171.
- Ardener, Edwin. “Belief and the Problem of Women and the ‘Problem’ Revisited,” Feminist Anthropology A Reader ed. Ellen Lewin (Malden, Oxford: Blackwell Publishing, 2006), 47-65.
- Birkalan-Gedik, Hande.“Türkiye’de Feminizmi ve Antropolojiyi Yeniden Düşünmek: Feminist Antropoloji Üzerine Eleştirel Bir Deneme,” Cogito Feminizm YKY, 58 (2009): 285-338.
- Cameron, Deborah. The Feminist Critique of Language: A Reader ed. Deborah Cameron (London & New York: Routledge, 1998).
- Davies Aull, Charlotte. Reflexive Anthropology a Guide to Researching Selves and Others (London & New York: Routledge, 2002).
- Eckert, Penelope and McConnell-Ginet, Sally. “Think Practically and Look Locally: Language and Gender as Community-Based Practice,” Annual Review of Anthropology, 21 (1992): 461-490.
- Eckert, Penelope and McConnell-Ginet, Sally. Language and Gender (New York: Cambridge University Press, 2003).
- Erdoğan, Necmi. “Yoksulları Dinlemek” Yoksulluk Halleri Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri, ed. Necmi Erdoğan (İstanbul: İletişim Yayınları, 2011), 13-28.
- Gal, Susan. “Between Speech and Silence” Gender at the Crossroads of Knowledge: Feminist Anthropology in the Postmodern Era, ed. Micaela Di Leonardo (Berkeley & Los Angeles & London: University of California Press, 1991), 175-203.
- Haraway, Donna. “Situated Knowledge: The Science Question in Feminism and the Privilege of Partial Perspectives,” Feminist Studies, 14 no.13 (1988): 575-599.
- Kümbetoğlu, Belkıs. “Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar,” Birkaç Arpa Boyu…21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan 1. Cilt ed. Serpil Sancar (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 475-504.
- Lakoff, Robin. “Language and Woman’s Place,” Language in Society, 2 no. 1 (1973): 45-80.
- McElhinny, Bonnie. “Theorizing Gender in Sociolinguistics and Linguistic Anthropology,” The Handbook of Language and Gender ed. Janet Holmes and Miriam Meyerhoff (Blackwell Publishing, 2003), 21-42.
- Narayan, Kirin “How Native is a Native Anthropologist?” American Anthropologist New Series, 95 no.3 (1993): 671- 686.
- Oakley, Ann. “Interviewing Women,” Turning Points in Qualitative Research Tying Knots in a Handkerchief ed. Yvonna.S. Lincoln, Norman.K. Denzin (New York & Oxford: Alatmira Press, 2003), 243-265.
- Somersan, Semra. “Bir İktidar Türü Olarak Araştırma Üzerine Düşünceler,” Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından ed. Dilek Hattatoğlu ve Gökçe Ertuğrul (İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009), 161-170.
- Spender, Dale. Man Made Language (London & New York: Routledge, 1980).
- Talbot, Mary. “Gender Stereotypes: Reproduction and Challenge,” the Handbook of Language and Gender ed. J.Holmes&M. Meyerhoff (Blackwell Publishing, 2003), 468-486.
- Tannen, Deborah. You Just Don’t Understand (New York: Ballantine Books, 1990).
- Wolf, L. Diane. “Saha Çalışmasında Feminist İkilemler,” Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından ed. Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul (İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009), 372-442
Öz
Conducting interviews with women In terms of the relationship between gender and language, this paper aims at questioning a methodological issue on speech used by women while conducting interviews with them. With this aim, firstly I refer to some approaches which study gender and language from different perspectives such as dominance, difference and performance. Then, arguing that gender is not a static but a relational category and its relationship with language is positional and situational, I focus on my own experiences about conducting interviews. Those interviews were conducted in the same district but at different places and at different times with different people for different studies including two fieldworks and an oral historical study. By focusing on three samples of expressing themselves -silence, complicated speech and talking about feelings- I try to analyze the power relations between the researched and the researcher, enclosed within broader social context
Anahtar Kelimeler
Gender speech and language fieldwork interview power relations
Kaynakça
- Akşit, Ekin Elif. Kızların Sessizliği Kız Enstitülerinin Uzun Tarihi. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2012).
- Akşit, Ekin Elif ve Cantek Şenol, Funda. “Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar,” Birkaç Arpa Boyu…21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan 2. Cilt ed. Serpil Sancar (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 535-561.
- Anderson, Kathryn and Jack C., Dana. “Learning to Listen Interview Techniques and Analyses,” The Oral History Reader ed. Robert Perks & Alistair Thomson (London & New York: Routledge, 2003), 157-171.
- Ardener, Edwin. “Belief and the Problem of Women and the ‘Problem’ Revisited,” Feminist Anthropology A Reader ed. Ellen Lewin (Malden, Oxford: Blackwell Publishing, 2006), 47-65.
- Birkalan-Gedik, Hande.“Türkiye’de Feminizmi ve Antropolojiyi Yeniden Düşünmek: Feminist Antropoloji Üzerine Eleştirel Bir Deneme,” Cogito Feminizm YKY, 58 (2009): 285-338.
- Cameron, Deborah. The Feminist Critique of Language: A Reader ed. Deborah Cameron (London & New York: Routledge, 1998).
- Davies Aull, Charlotte. Reflexive Anthropology a Guide to Researching Selves and Others (London & New York: Routledge, 2002).
- Eckert, Penelope and McConnell-Ginet, Sally. “Think Practically and Look Locally: Language and Gender as Community-Based Practice,” Annual Review of Anthropology, 21 (1992): 461-490.
- Eckert, Penelope and McConnell-Ginet, Sally. Language and Gender (New York: Cambridge University Press, 2003).
- Erdoğan, Necmi. “Yoksulları Dinlemek” Yoksulluk Halleri Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri, ed. Necmi Erdoğan (İstanbul: İletişim Yayınları, 2011), 13-28.
- Gal, Susan. “Between Speech and Silence” Gender at the Crossroads of Knowledge: Feminist Anthropology in the Postmodern Era, ed. Micaela Di Leonardo (Berkeley & Los Angeles & London: University of California Press, 1991), 175-203.
- Haraway, Donna. “Situated Knowledge: The Science Question in Feminism and the Privilege of Partial Perspectives,” Feminist Studies, 14 no.13 (1988): 575-599.
- Kümbetoğlu, Belkıs. “Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar,” Birkaç Arpa Boyu…21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan 1. Cilt ed. Serpil Sancar (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 475-504.
- Lakoff, Robin. “Language and Woman’s Place,” Language in Society, 2 no. 1 (1973): 45-80.
- McElhinny, Bonnie. “Theorizing Gender in Sociolinguistics and Linguistic Anthropology,” The Handbook of Language and Gender ed. Janet Holmes and Miriam Meyerhoff (Blackwell Publishing, 2003), 21-42.
- Narayan, Kirin “How Native is a Native Anthropologist?” American Anthropologist New Series, 95 no.3 (1993): 671- 686.
- Oakley, Ann. “Interviewing Women,” Turning Points in Qualitative Research Tying Knots in a Handkerchief ed. Yvonna.S. Lincoln, Norman.K. Denzin (New York & Oxford: Alatmira Press, 2003), 243-265.
- Somersan, Semra. “Bir İktidar Türü Olarak Araştırma Üzerine Düşünceler,” Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından ed. Dilek Hattatoğlu ve Gökçe Ertuğrul (İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009), 161-170.
- Spender, Dale. Man Made Language (London & New York: Routledge, 1980).
- Talbot, Mary. “Gender Stereotypes: Reproduction and Challenge,” the Handbook of Language and Gender ed. J.Holmes&M. Meyerhoff (Blackwell Publishing, 2003), 468-486.
- Tannen, Deborah. You Just Don’t Understand (New York: Ballantine Books, 1990).
- Wolf, L. Diane. “Saha Çalışmasında Feminist İkilemler,” Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından ed. Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul (İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009), 372-442
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kadın Araştırmaları |
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 7 Sayı: 1 |