Doğal Dilin Yorumlanabilirliği: Davidson’ın Radikal Yorumlama Yaklaşımı

Yıl 2025, Sayı: 81, 270 - 289, 15.07.2025

Asude Vildan Efe

https://doi.org/10.58634/felsefedunyasi.1686307

Öz

Modern dil felsefesinde dile dönüş hareketi sonrasında biçimsel ve doğal dillere ilişkin çözümlemeler ön plana çıkmış ve çeşitli doğruluk kuramları geliştirilmiştir. Bu bağlamda temel amaç anlamın nasıl ele alınacağı, sözcük-anlam ilişkisi gibi konularda bir kuram geliştirmektir. Davidson bu geleneğin mirasını sürdürmekle birlikte doğal dilin karmaşıklığını hesaba katan özgün bir yaklaşım sunar. Davidson’a göre anlam bilgisi anlamanın nasıl gerçekleştiğini açıklamaz. Dolayısıyla anlamaya dayalı bir doğruluk kuramı geliştirmek gereklidir. Bu çalışma, Donald Davidson’ın doğal dil için geliştirdiği doğruluk temelli anlam kuramını radikal yorumlama kavramı çerçevesinde incelemektedir. Davidson’ın doğal dile dair geliştirdiği doğruluk ve anlam teorisi radikal yorumlama kavramı etrafında şekillenir. Çalışma boyunca Davidson’ın Tarski’nin doğruluk kuramını doğal dile uyarlama girişimi analiz edilmiş; konuyla bağlantılı olarak Quine’ın radikal çeviri kavramı ile Davidson’ın radikal yorumlama anlayışı arasındaki farklar ortaya konmuştur. Buna ek olarak Davidson’ın çeviri metoduna yönelik eleştirileriyle birlikte, kavramsal şemalar üzerinden geliştirilen görecilik anlayışına dair itirazlarına yer verilmiştir. Davidson’a göre anlam ve inanç arasındaki karşılıklı bağ dilsel ifadelerin yorumlanabilirliğini mümkün kılar. Bu çerçevede Davidson’ın inançların erişilmezliği sorununu aşmak için geliştirdiği temel ilke olan hayırseverlik ilkesinin işlevi serimlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dil , Davidson , doğruluk , radikal yorumlama , anlam , inanç

The Interpretability of Natural Language: Davidson’s Radical Interpretation Approach

Öz

Following the linguistic turn in modern philosophy of language, analyses of both formal and natural languages have come to the fore, leading to the development of various theories of truth. Within this context, the primary aim has been to construct a theory addressing the nature of meaning and the relationship between words and meaning. While Donald Davidson inherits this tradition, he offers a distinctive approach that considers the complexity of natural language. According to Davidson, knowledge of meaning does not explain how understanding occurs. Therefore, a truth theory based on understanding must be developed. This study examines Donald Davidson’s truth-based theory of meaning for natural language within the framework of the concept of radical interpretation. Davidson’s theory of truth and meaning for natural language is shaped around this concept. Throughout the study, Davidson’s attempt to adapt Tarski’s theory of truth, originally developed for formal languages, to natural language is analyzed; additionally, the theoretical distinctions between Quine’s notion of radical translation and Davidson’s radical interpretation are explored. Furthermore, Davidson’s criticisms of translation methods and his objections to relativism based on conceptual schemes are addressed. According to Davidson, the mutual relation between meaning and belief enables the interpretability of linguistic expressions. Within this framework, the role of Davidson’s principle of charity, developed to overcome the problem of the inaccessibility of beliefs, is elaborated.

Anahtar Kelimeler

Language , Davidson , truth , radical interpretation , meaning , belief

Kaynakça

• Bruce, M., & Barbone, S. (2015). Batı felsefesindeki 100 temel mesele (M. Topal, Çev.). İletişim Yayınları.
• Davidson, D. (2001a). Belief and the basis of meaning. İçinde Inquiries into truth and interpretation (ss. 141–154). Oxford University Press.
• Davidson, D. (2001b). Introduction. İçinde Inquiries into truth and interpretation (ss. xv–xxiv). Oxford University Press.
• Davidson, D. (2001c). On the very idea of a conceptual scheme. İçinde Inquiries into truth and interpretation (ss. 183–198). Oxford University Press.
• Davidson, D. (2001d). Radical interpretation. İçinde Inquiries into truth and interpretation (ss. 125–140). Oxford University Press.
• Davidson, D. (2001e). Truth and meaning. İçinde Inquiries into truth and interpretation (ss. 17–36). Oxford University Press.
• Demircioğlu, E. (2015). Quine ve semantik belirsizlik. Felsefe Tartışmaları, 51, 18–28.
• Fultner, B. (2011). Incommensurability in Davidson and Gadamer. İçinde J. Malpas (Ed.), Dialogues with Davidson (ss. 219–235). The MIT Press.
• Glock, H.‑J. (2009). Quine and Davidson on language, thought and reality. İçinde V. Kamer & Ş. Ural (Ed.), Cambridge University Press.
• Güven, Ö. (2017). Tarski’nin doğruluk anlayışı. İçinde VII. Mantık Çalıştayı Kitabı (ss. 319–330), Mantık Derneği.
• Hylton, P., Kemp, G. (2023). Willard van Orman Quine. İçinde The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/quine/ (29.04.2025)
• Lepore, E., & Ludwig, K. (2005). Donald Davidson: meaning, truth, language, and reality. Oxford University Press.
• Lepore, E., Ludwig, K. (2009). Truth and meaning. İçinde K. Ludwig (Ed.) Donald Davidson (ss. 35–63). Cambridge University Press.
• Malpas, J. (Ed.). (2011). Dialogues with Davidson. The MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262015561.001.0001
• Malpas, J. (2021). Donald Davidson. İçinde The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/davidson/ (25.04.2025)
• Moore, A. W. (1993). Meaning and reference. Oxford readings in philosophy, Oxford: Oxford University Press.
• Özaltun, E. (2021). Dummett ve Davidson: Düşüncenin dile bağlılığı üzerine. Beytulhikme an International Journal of Philosophy, 11(1), 47–78.
• Rossi, J.‑G. (2013). Analitik felsefe (A. Altınörs, Çev.). Bilge Kültür Sanat.
• Russell, B. (1905). II.–On denoting. Mind, 14(4), 479–493.
• Tarski, A. (1956). Logic, semantics, metamathematics. The Clarendon Press.
• Quine, W. V. O. (1964). Word and object. The MIT Press.
• Vessey, D. (2012). Gadamer and Davidson on language and thought. Philosophy Compass, 7(1), 33–42.