SÖYLEMİN DÜZENİ: ENTELEKTÜELİN SÖYLEMİNİ DOLAŞIMA SOKMA MÜCADELESİ

Yıl 2015, Sayı: 62, 97 - 124, 15.12.2015

Şükran Gölbaşı

Öz

Bu çalışmada entelektüel ve onun iktidarla ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada
diğer kuramcıların kavramlaştırmaları dışarıda tutularak, Fransız filozof
Michel Foucault’nun iktidar ve entelektüel konusundaki kavramlaştırmaları
temel alınmıştır. Foucault’nun kavramlaştırmalarının seçilmesinin nedeni,
Foucault’nun entelektüel olarak kendine özgü duruşu, bilgi-iktidar-hakikat
arasındaki döngüsel ilişkiyi göstermesi, neoliberal iktidarın işleyiş
düzeneklerini ilk kavramlaştıranlardan olmasıdır. Bu çalışmada sırasıyla,
Foucault’nun entelektüel, hakikat ve iktidar kavramlaştırmaları, iktidarla
mücadele, günümüzde entelektüelin siyasi işlevi, entelektüelin iktidarını
kullanma olanakları, mücadele aracı olarak söylem ve söylemin denetimi
tartışılacaktır. Çalışma, teorik bir değerlendirmedir. İncelenen konuyu
derinleştirmek amacıyla sınırlı ve tarihi örnekler üzerinden entelektüelin
iktidarını kullanma olanaklarının nasıl kısıtlandığı Foucault’cu söylem
analizine başvurularak gösterilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Foucault, yönetimsellik, söylem, spesifik, entellektüel, neoliberal iktidar, güç

The Order of Discourse: Intellectual’s Struggle Putting Their Discourse into Circulation

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between intelectual
and power. The study based on Foucault’s frames of the power and the
intellectualism by setting aside the conceptualization of other theorists on this
subjects. The reasons which led the researcher to Foucault’s conceptualization
were his unique stance as an intellectual, his expression of recursive
relationship among knowledge, truth and power and that he was the one who
conceptualised the neoliberal power mecanism function for the first time.
In this study, the Foucault’s intelectual, truth and power conceptualisation
and the struggle with power, political function of intellectual in this age,
potentiality of intellectual to use its power, discourse as a means of struggle
and its control have been dicussed respectively. It is a theoretical study. In an
attempt to deepen the issue; by using some historical examples there searcher
tried to show how the intellectual use of its power has been restricted and in
this way Foucault’s discourse analysis has been applied.

Anahtar Kelimeler

Foucault, governmentality, discourse, specificintellectual, neoliberalpower, power

Kaynakça

• • Baysan, G.T. (2002) “Dreyfus Davası: Gerçek ve Adalet Savaşçısı Zola”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 19 / Sayı:1/ 181- 195
• • Bernauer,J.W. (2005).Foucault’nun Özgürlük Serüveni: Bir Düşünce Etiğine Doğru, (çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• • Cangızbay, K., (2003). Globalleştirme Terörü. Ankara: Odak Yayınları
• • ComitteetoProtectJournalists”Nedim Şener, Turkey” - 2013 “CPJ International Press Freedom Awardee”. CPJ.org. http://www.cpj.org/ awards/2013/nedim-sener-turkey.php 12 Aralık 2014 tarihinde erişildi.
• • Dijk,E.V.(2005) “Söylemin ve İktidarın Yapıları”, Medya, İktidar ve İdeoloji, (Der. ve çev. Mehmet Küçük) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• • Etkin Haber Ajansı / 31 Ocak 2011 Pazartesi, 19:58; http://bianet. org/bianet/toplum/127583-tgsden-isten-atilan-gazeteciler-icin-imzakampanyasi, 12 Aralık 2014 tarihinde erişildi.
• • Focus Dergisi, “Engizisyon, Tarihin Karanlık Sayfaları”, http://www. focusdergisi.com.tr/tarih/00208/
• • Foucault, M.(2003).“İktidar ve Bilgi”, İktidarın Gözüiçinde, Çev. Işık Ergüden,İstanbul:AyrıntıYayınları.
• • Foucault, M. (2001). Söylemin Düzeni (9-42) Ders Özetleri içinde, (çev. Selahattin Hilav). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• • Foucault, M. (2005). Entelektüelin Siyasi İşlevi/Seçme Yazılar I, (çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay-Ferda Keskin), İstanbul:Ayrıntı Yayınları,
• • Foucault, M. (1993).Cinselliğin Tarihi I.(Çev: H. Tufan) İstanbul:Afa Yayınları
• • Foucault, M. (1987). Söylemin Düzeni(çev. Turhan İlgaz) İstanbul: Hil Yayıncılık
• • Foucault, M. (2005a). “Entelektüel ve İktidar”Foucault, M.,Entelektüelin Siyasi İşlevi/ Seçme Yazılar I içinde, (çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay- Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları,
• • Foucault, M. (2005b). “İktidar ve Hakikat”Foucault, M.,Entelektüelin Siyasi İşlevi/Seçme Yazılar I içinde, (çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay-Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları,
• • Foucault, M. (2005c). “İki Ders”Foucault, M.,Entelektüelin Siyasi İşlevi/ Seçme Yazılar I içinde, (çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay-Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları,
• • Foucault, M. (2005d). “İktidar Üzerine İki Diyalog” Foucault, M.,Entelektüelin Siyasi İşlevi/Seçme Yazılar I içinde, (çev. Işık Ergüden- Osman Akınhay-Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları,
• • Foucault, M. (2000) Özne ve İktidar. I. Ergüden, O. Akınhay (çev.) İstanbul:AyrıntıYayınları.
• • Foucault,M.(2003). “İktidar ve Beden” İktidarın Gözü, (çev.,Işık Ergüden), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• • Foucault,M. (2005d).“MichelFoucault ile Söyleşi”, Entellektüelin Siyasi İşlevi.(çev. I.Ergüden ve Ferda Keskin, O.Akınhay) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• • Foucault, M. (2005e). “MichelFoucault İle Söylesi” Foucault, M.,Entelektüelin Siyasi İşlevi/Seçme Yazılar I içinde, (çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay-Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları,
• • Foucault, M. (2002) Toplumu Savunmak Gerekir. Çev.Şehsuvar Aktaş. Yapı Kredi Yayınları/Cogito, İstanbul.
• • Foucault, M. (2014). “Sunuş” Güvenlik, Toprak, Nüfus, (Collège De France Dersleri) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları / Sosyoloji Dizisi 392
• • Gönensin O. (2015) “İçerideki gazeteciler”, Vatan Gazetesi,29 Mart
• • Gramsci, A. (1975). Hapishane Defterleri (Felsefe ve Politika Sorunları Seçmeler), Çev. Adnan Cemgil, Siyasal Düşünce Klasikleri Dizisi Belge yayınları, İstanbul
• • HaberTürk (2008). “Muhafazakar eşcinselim”, 04 Ocak. (12 Aralık 2014 tarihinde erişildi).
• • Hürriyet, (2015) Paris’te Charlie Hebdo dergisine silahlı saldırı, 7 Ocak
• • Keskin, F. (2005). “İktidar, Hakikat ve Entelektüelin Siyasiİşlevi” Foucault, M.,Entelektüelin Siyasi İşlevi/Seçme Yazılar I, (çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay-Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• • Keyder, Ç. 1999, Türkiyede Devlet ve Sınıflar, İstanbul:İletişim Yayınları. Kuhn,T. S. (2000). Bilimsel Devrimlerin Yapısı,Istanbul: Alan Yayıncılık.
• • Lukacs, G.(1998). Tarih ve Sınıf Bilinci,(Çev: Y. Öner),İstanbul:Belge Yayınları
• • Megill, A. (1998). Aşırılığın Peygamberleri.(Çev. Tuncay Birkan), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• • New Scientist (1992) “WatikanAdmits Galileo Was Right” (7 Kasım, volüm, 1846)
• • Özocak, Gürkan (2011) Türkiye’de Siyasi İktidarın Mizahla İmtihanı: İfade Özgürlüğü ve Karikatür, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, sayı:94 (253-294)
• • Sabah Gazetesi, (2014) 18 Aralık.5 Ocak 2015 tarihinde erişildi.
• • Said, E., (1995).Entelektüel. (çev. Tuncay Birkan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları