Wisdom, Philosophy and Metaphysics Relationship -An Arppoach to Teaching Islamic Philisophy in Divinity Faculties

Yıl 2018, Sayı: 68, 58 - 67, 15.12.2018

Mevlüt Uyanık

Öz

According to the doctrine of Islam, God created the universe and man, and sent the basic principles
through the prophets who have explained and implemented these principles in the individual and
social sphere which will provide the prosperity (refah) in the world and also the salvation (felah) in
the Hereafter. The first of the prophets is Adam; the last one Hz. Muhammad. The same basic principles
are sent in a new language and form when there is excessive/over interpretation and falsification
in the teachings of the prophets. We call “wisdom” to investigate in a comparative and critical
way of the methods of the application of all the prophets whose names we know or do not know.
Therefore to examine and investigate this process means the accumulation of thought of humanity.
So we call the history of philosophy as a wisdom.
Muslims confronted Sasanian (Chinese-Indian) and Byzantine culture (Hellenistic philosophy
that shaped Greek-Latin culture with Mesopotamian culture) in a short period of time, they created
an imagination of new and original knowledge, science and special civilization.
In this context, the first aim of the text is to emphasize the specificity of the Islamic philosophy
which is formed as a companion with elite and distinguished minds of the history of thought,
and to emphasize the difference from islamic theology. The second aim of the text is to discuss
“wisdom“ as a history of philosophy and to discuss the possibility of seeing the “wisdom of
wisdoms” as a Metaphysics. In this context, we will examine the this process through an hadith
of our Prophet for teaching of Islamic philosophy in the Faculty of divinity. Because according
to us, Hz. Muhammad is one of the most distinguished intellectuals in the history of thought.
For this reason, we care/take his words to the center in teaching Islamic philosophy.

Anahtar Kelimeler

Religion, Philosophy, Wisdom, Divinity, Metaphysics

HİKMET, FELSEFE VE METAFİZİK İLİŞKİSİ -İLAHİYAT FAKÜLTELERİNDE İSLAM FELSEFESİ ÖĞRETİMİNE DAİR BİR YAKLAŞIM-

Öz

Yaklaşımİslam
öğretisine göre Tanrı evreni ve insanı yaratmış, ona dünyada refah, ahirette felahı sağlayacak
temel ilkeleri peygamberler aracılığıyla göndermiştir. Bu ilkeleri bireysel ve toplumsal
alanda nasıl uygulanacağı gösteren peygamberlerin ilki Hz. Adem; sonuncusu da Hz. Muhammet’tir.
İçlem ve kapsam itibarıyla ismini bildiğimiz ve/ya bilmediğimiz bütün peygamberlerin
uygulama yol ve yöntemlerini mukayeseli ve eleştirel bir tarzda araştırmaya “hikmet” diyoruz.
Peygamberlerin kendilerine gönderilen temel ilkeleri uygulama tekniklerini, bunlarda aşırı yorum
ve tahrif olduğu zaman aynı temel ilkelerin yeni bir dil ve formda gönderilme sürecini
incelemek insanlığını düşünce birikimini bilmeyi getirir. Bu nedenle biz hikmeti felsefe tarihi
olarak alıyoruz. Müslümanlar, Sasani (Çin-Hind) ve Pers ve Bizans (Grek-Latin kültürünü Mezopotomya
kültürüyle şekillendiren Helenistik felsefe) ile yüzleşti; kısa süre içinde kendilerine
özgü ve yeni bilgi, bilim ve medeniyet tasavvuru oluşturdu.
Bu bağlamda metnin yakın amacı düşünce tarihinin seçkin zekalarıyla yoldaş olarak oluşturulan
İslam felsefesinin özgünlüğünü, kelamdan ayırıcı niteliğini oluşturan hususları vurgulamaktır.
Metnin uzak hedefi ise, “hikmet”i felsefe tarihi, “hikmetlerin hikmetini” ise Metafizik
olarak görme sürecini İlahiyat Fakültelerinde İslam felsefesi öğretimini peygamberimizin (fiili/
kavli/takriri) uygulamalarına dikkat edip onu düşünce tarihinin en seçkin zekâlarından biri olarak
görmenin imkanını bir hadis/sözünü merkeze alarak inceleyip müzakereye açmaktır.

Anahtar Kelimeler

Din, Felsefe, İslam, İlahiyat, Hikmet, Metafizik

Kaynakça

• • Aygün Akyol, Şehrezûrî Metafiziği, Araştırma Yay., Ankara 2017.
• • Bünyamin Erul. “Varaka b. Nevfel” maddesi. TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul. 2012. C.42.
• • Cemaleddin İbn Manzur el-Ensârî, Lisânü’l-Arab, Daru’s-Sâdır, 3. Baskı, Beyrut 1414, C. 12.
• • Charles Gueneguand, “Metafizik, “İslam Felsefesi Tarihi, edit. S. H. Nasr, O. Leaman, çev. Ş. Öcal, H. T. Başoğlu, Açı yay. İstanbul.2007, c.3
• • Ebu Bekir Zekeriya er-Razi, “Kitâbu’s-Sîreti’l-Felsefiyye”, İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri içinde, çev.: Mahmut Kaya, Klasik Yay., İstanbul 2003.
• • İbn Miskeveyh, Ahlakı Olgunlaştırma, s. 51; Nasıreddin Tusi, Ahlak-ı Nâsırî, çev.: Anar Gafarov, Zaur Şükürov, Litera Yay., İstanbul 2007.
• • İbn Miskeveyh, Tehzibu’l-Ahlak (Ahlakı Olgunlaştırma), çev. A. Şener, İ. Kayaoğlu, C. Tunç, Ankara.1983.
• • İbn Rüşd, Metafizik Şerhi, çev. Muhittin Macit, Litera yay. İstanbul. 2004.
• • İbn Sina, Kitabu’ş-Şifa: Metafizik I, çev. Ekrem Demirli, Ömer Türker, Litera yay. İstanbul.2004.
• • İbrahim Kâfi Dönmez, “Şer’u men Kablenâ” maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul.2010, cilt: 39.
• • Kindi, “İlk Felsefe/Kitâb fî’l-Felsefeti’l-Ûlâ”, Felsefi Risaleler içinde, çev.: Mahmut Kaya, İz Yay., İstanbul 1994.
• • Mevlüt Uyanık, Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırmak, “İslam Felsefesi: Teşekkül Dönemi, M.Uyanık, Aygün Akyol, Elis yay. Ankara.2017.
• • Mevlüt Uyanık, Felsefi Düşünceye Çağrı, Elis yay. Ankara 2012.
• • Muhyiddin-i Nevevi, Rizazü’s-Salihin, çev. H.Hüsnü Erdem, DİB, Ankara. T.y. 7 baskı, 3.cilt, s.2. hadis no:1406.
• • Necip Taylan, Mantık: Tarihçesi, Problemleri, İfav yay. İstanbul.1996.
• • Ömer Faruk Harman, “İsrâil (Benî İsrâil)” maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul. 2001, cilt: 23.
• • Şaban Kuzgun, ‘Hanif” Maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul. yıl: 1997, cilt: 16.