On The Place and Value of Philosophy in the Thought of Necati Oner

Yıl 2019, Sayı: 69, 95 - 117, 15.07.2019

Emel Koç

Öz

Necati Oner is an intellect who left deep traces in Republican Period Turkish thought with his original studies in the fields of both philosophy and logic. Oner thinks that people have three basic minds namely magical, factual and critical. According to him, apart from these basic mindsets there are “second-degree mentalities” which are acquired afterwards and they can be called “attitudes”. Types of thoughts such as scientific mindset, political mentality, philosophical mentality are second-degree mentalities or attitudes since they are acquired depending on time and place. Philosophical attitude is the state of acquiring philosophical manner through adopting philosophical knowledge. Philosophical attitude in which mind is dominant requires a holistic point of view and critical mind. Since factual and critical mind is dominant in advanced societies, Oner draws attention to the importance of embedding philosophical mind in societies. This study considers the place and value of philosophy in the thought of Necati Oner.

Anahtar Kelimeler

Culture, Philosophy, Mentality, Critical Mentality, Attitude

NECATİ ÖNER DÜŞÜNCESİNDE FELSEFENİN YERİ VE DEĞERİ ÜZERİNE

Öz

Prof.Dr. Necati Öner, insanın tüm bilinçli eylemleri gibi eğitimin de bilgi sorununa dayandığını düşünür. Ona göre öğretim kurumları, bilgi türlerinden dördünü; bilim ağırlıklı olmak üzere din, felsefe, bilim ve sanatı kazandırmak temel amacı yanında öğrencilere medeni, hoşgörülü bir toplum tesis etmek için eleştirel tutum, zihniyet de kazandırmalıdır. Eğitim ve öğretim yoluyla kazandırılacak tutumların temelindeki değer sisteminin de eğitim faaliyetinde kazandırılması gerektiğini düşünen Öner, bu açıdan milli kültüre önem atfeder. Milli kültür bağlamında dil, düşünce, kültür arasındaki ilişkilere de dikkat çekerek eğitim sisteminde bu hususların göz ardı edilmemesi gereğini hatırlatır. O, uygun bir eğitimle milli kültürden çıkıp üniversel olana ulaşmak ve medeniyete katkıda bulunmak gerektiğini vurgular. Öner, zihniyet inşa eden ve birlikte yaşamayı tesis edecek bir faaliyet olarak eğitimin felsefe ile sağlamlaştırılması gerektiğini düşünür. Bu çalışma, yaşamı boyunca eğitime birçok açıdan katkılarda bulunan Prof. Dr. Necati Öner’in düşüncesinde eğitimin yerini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Necati Öner, eğitim, zihniyet, eleştirel tutum, hoşgörü

Kaynakça

• Açıkgenç, Alparslan, “Necati Öner’in Felsefi Sisteminin Temeli Olarak “Zihniyet” Nazariyesi”, Diriliş Yolunda Türk Düşüncesi Necati Öner’e Armağan, Ed. B. Yediyıldız, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 2013.
• • Bolay, Süleyman H., “Necati Öner’in Felsefesi”, Diriliş Yolunda Türk Düşüncesi Necati Öner’e Armağan, Ed. B. Yediyıldız, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 2013.
• • Bolay, Süleyman H.,“Felsefe Yapmak ve Necati Öner”, Türk Düşüncesinde Gezintiler, Nobel Yayıncılık, Ankara 2007.
• • Kılıç, Recep vd., ”Prof. Dr. Necati Öner ile Söyleşi”, Diriliş Yolunda Türk Düşüncesi Necati Öner’e Armağan, Ed. B. Yediyıldız, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 2013.
• • Öner, Necati, “Üç Temel Zihniyet”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Millî Zihniyet ve Millî Birlik”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “İnsanda Öz ve Varoluş”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Biçimsel Doğruluk”, Felsefe Dünyası S.9(1993)
• • Öner, Necati, “Kültür”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Felsefe ve Toplum”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “ Zihniyet Farklılıkları ve Kültür”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Dil”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Dille İlgili Bazı Sorunlarımız”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, ”Dil Üzerine”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Niçin Felsefe?”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Felsefeden Beklediklerim”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “1993 Felsefe Kongresi Açış Konuşması”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Felsefe Derneği’nin Birinci Genel Kurulunun Açılış Konuşması”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Teknoloji Çağında Felsefenin Önemi”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • Öner, Necati, “Felsefi Tutum”, Felsefe Yolunda Düşünceler, Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
• • (https://gustavus.edu/philosophy/answers.php)