Muhasebe Biliminde Bilgi Teknolojilerinin Etkinliği Avantaj ve Dezavantajlar

Yıl 2022, , 588 - 599, 31.12.2022

Erkan Uzun

https://doi.org/10.29106/fesa.1098163

Öz

Küresel bir boyut kazanan ticari faaliyetlerde en önemli unsur bilgidir. Bilgi, ülkelerin gelişmesinde ve güçlenmesinde en önemli kaynaktır. Bu noktada bilginin ulaştırılmasında kullanılan yol ve yöntemler önem arz etmektedir. İşletmeler ve diğer çıkar grupları ihtiyaç duydukları bu bilgilere bilgi teknolojilerinin en önemlisi olan interneti kullanarak ulaşmaktadırlar. Bu nedenle işletmelerin teknoloji yatırım paylarını artırmaları gerekmektedir. Rekabet ortamında bilgi teknolojilerine yapılan yatırımlar zaman tasarrufuna, maliyetlerin azalmasına ve doğal olarak verimliliğin artmasına katkı sağlayacaktır.
Gelişen bilgi teknolojileri muhasebe uygulamalarını da etkilemekte ve bu alanda e-yazılım programlarının ortaya çıkmasına katkı sağlamıştır. Bu programlar sayesinde işlemlerin daha sağlıklı hesaplanmasına, istenildiği anda tek bir tuşa basarak işletmenin mali verilerinin elde edilmesine ve çıkar grupları olarak tanımlanan başta devlet, ortaklar, çalışanlar, potansiyel yatırımcılar, sivil toplum kuruluşlarına sunulacak finansal tabloların niteliksel özellikleri taşımasına katkı sağlamaktadır.
Bu çalışmada bilgi teknolojileri ile ortaya çıkan e-yazılım programlarının kullanılması ile muhasebe mesleği arasındaki ilişki incelenmiş ve bilgi teknolojilerinin muhasebe mesleği üzerine olumlu ve olumsuz yanları tartışılmıştır. Özellikle tasarruf, işlem maliyetleri, işlem hataları, mali tablo sunumu ve rekabet konularında avantaj ve dezavantajları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Bilimi, Muhasebe Bilgi Sistemi, Bilgi Teknolojisi, Avantaj ve Dezavantajlar

EFFICIENCY OF INFORMATION TECHNOLOGIES IN THE SCIENCE OF ACCOUNTING: ADVANTAGES AND DISADVANTAGES

Öz

Information is the most important element in commercial activities that have gained a global dimension. Information is the most important resource in the development and empowerment of countries. At this point, the ways and methods used in the transmission of information are important. Enterprises and other interest groups reach this information they need by using the internet, which is the most important information technology. For this reason, enterprises need to increase their share of technology investment. Investments to information technologies in a competitive environment will contribute to saving time, reducing costs and naturally increasing productivity.
Developing information technologies also affect accounting practices and it had contributed to the emergence of e-software programs in this field. Thanks to these programs, contributes to both possible to calculate transactions more accurately, to obtain financial data of the enterprise and to the qualitative characteristics of the financial statements presented by of defined as interest groups primarily the government, partners, employees, potential investors, non-governmental organizations.
In this study, was examined the relationship between the use of e-software programs that emerged with information technologies and the accounting profession and then are discussed the positive and negative aspects of information technologies on the accounting profession. Especially have been tried to be revealed the advantages and disadvantages of savings, transaction costs, transaction errors, financial statement presentation and competition.

Anahtar Kelimeler

Accounting Science, Accounting Information System, Information Technology, Advantage, Disadvantage

Kaynakça

• AYDIN, F. (2017). Türkiye’de E-Fatura ve E-Defter Uygulamalarının İşletmeler Üzerindeki Yansımaları ve Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• AYDIN, Y. ve DÜNDAR, H. (2018). Elektronik Ticaretin Muhasebeleştirilmesi ve Vergilendirilmesi Konusunda SMMM’lerin Görüşleri: Sivas ilinde araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(1), 51-77.
• BANGER, G. (2018). Endüstri 4.0 ve Akıllı İşletme. Dorlion Yayıncılık. Ankara.
• BELFO, F. ve TRİGO, A. (2013). Accounting Information Systems: Tradition and Future Directions. Procedia Technology, 9, 536-546.
• BYGREN, K. (2016). The Digitalization Impact on Accounting Firms Business Models, Master Of Science Thesis, KTH Industrial Engineering and Management Stockholm, Sweden.
• CANCAN, A. (2019). Dijitalleşme sürecinde maliyet ve yönetim muhasebesi uygulamalarının incelenmesi. (Muhasebe Projesi), Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• DANDAGO, K. I. ve RUFAİ, A. S. (2014). Information Technology and Accounting Information System in The Nigerian Banking Industry. Asian Economic and Financial Review, 4(5), 655-670.
• DAĞ, Y. (2016). Muhasebe Meslek Mensuplarının Bilgi Teknolojileri Kullanım Kararına Etki Eden. Faktörler Üzerine Bir Alan Araştırması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• ERSÖZ, B, ve ÖZMEN, M. (2020). Dijitalleşme ve Bilişim Teknolojilerinin Çalışanlar Üzerindeki Etkileri. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 11 (42) , 170-179. DOI: 10.5824/ajite.2020.03.007.x
• ERDOĞAN. E. (2020). Dijital Muhasebe Uygulamaları Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
• GATES, B. (1999). Düşünce Hızında Çalışmak, (Çeviren: Ali Cevat Akkoyunlu). İstanbul: Doğan Yayıncılık.
• GAVİRİA, D., ARANGOB, J. ve VALENCİAC, A. (2015). Reflections About the Use of İnformation and Communication Technologies in Accounting Education. Procedia—Soc Behav Sci, (176), 992–997.
• GHASEMİ, M., SHAFEİEPOUR, V., ASLANİ, M., ve BARVAYEH, E. (2011). The impact of information technology (IT) on modern accounting systems. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 28, 112–116. https: doi:10.1016/j.sbspro.2011.11.023
• GÖKDENİZ, Ü. (2005). İşletmelerde Muhasebe Bilgi Sistemine Yaklaşım. Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD), 27, 86-93.
• GÖNEN, S. ve SOLAK, B. (2017). Maliye Bakanlığı E-Dönüşüm Sürecinin Muhasebe Meslek Mensupları Açısından Değerlendirilmesine İlişkin Bir Alan Araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 76, 62-80.
• GÜLTEN, S. (2018). Güncel Elektronik Muhasebe/ Maliye Uygulamaları. Eskişehir, ESMMMO.
• GÜNEY, A. (2014). Role Of Technology in Accounting and E-Accounting. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152, 852-855.
• GÜZEL, T. ve MERSİN Z. (2007). Changes Caused By The Information Technologies on The Accounting Applications of The Companies. 8-9 March, (Ed.: Association of Accounting and Finance Academicians), s.243-249.
• HOFMANN, E. ve RÜSCH, M. (2017). Industry 4.0 And The Current Status as Well as Future Prospects on Logistics. Computers in İndustry, 89, 23-34.
• KABLAN, A. (2018). Endüstri 4.0, “Nesnelerin İnterneti” - Akıllı işletmeler ve muhasebe denetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 1561-1579.
• KAYA, Ş., ŞİMŞEK, G. ve OKUL, T. (2020). Lisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimi ve Bilgi Teknolojileri Yeterliliği İlişkisi: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8 (1), 257-277
• KILIÇ, B. ve ANADOLU, Z. (2018). Dijital Çağın Yarattığı Muhasebe Uygulamalarının Muhasebe Hilelerinin Önlenmesine Etkisi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 55-97.
• KULA, Ö. (2019). Türkiye’de E-Fatura Uygulaması ve Kullanıcı Şirketlerin E-Faturayı Değerlemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• LİM, F. P. C. (2013). Impact of İnformation Technology on Accounting Systems. Asia-pacific Journal of Multimedia Services Convergent with Art, Humanities, and Sociology, 3(2), 93-106.
• ODUNFUNWA, M. O. (2008). Impact of İnformation Technology on Banking İndustry. Information System Research, 12(1).
• ORHAN, B. (2017). Bilgi Teknolojilerindeki Gelişmelerin Muhasebe Meslek Mensuplarının Verimliliğine Etkileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çorum.
• ROMNEY, M.B. ve STEİNBART, P.J. (2017). Accounting Information Systems, 14th Edition, Pearson Prentice Hall.
• SAĞLAR, J. ve IŞIK, Y. (2019). XBRL ile finansal kodlamada Türkiye’nin hazırbulunuşluk seviyesi üzerine bir inceleme. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 193-223.
• TEKBAŞ, İ., KURNAZ, E., ve AZALTUN, M. (2018). Dijital Muhasebe Okuryazarlığı: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma. 5th International Congress on Accounting and Finance Research. İzmir.
• TEKTÜFEKÇİ, F. (2016). E-Dönüşüm Sürecinde Elektronik Muhasebe Uygulamaları. Altın Nokta Yayıncılık. İzmir.
• TEKTÜFEKÇİ, F. (2018). Muhasebe ve Denetim Ontolojisinde E-Dönüşüm Süreci Kapsamındaki Dijital Paradigmalara Teorik Ve Felsefi Açıdan Pragmatik Yaklaşım. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20, 358- 376.
• VASARHELYİ, M. A., KOGAN, A. ve TUTTLE, B. M. (2015). Big Data in Accounting: An Overview. Accounting Horizons, 29(2), 381-396.
• YALKIN, L. D. (2011). Bilgi Teknolojileri Denetimi: Kavramsal Çerçeve, Aşamaları, Sınırları, Sorunları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• İnternet Kaynakları Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) (15 Nisan 2019), https://www.gib.gov.tr/elektronik-defter-ve-belge-uygulamalarina-iliskin-genel-tebliglerin-birlestirilmesi-amaciyla-vergi, Erişim Tarihi: 01.01.2022
• E-defter (2019), http://www.edefter.gov.tr/dosyalar/tebligler/gıb_3_sıra_nolu_elektronık_defter_g enel_teblıgı_(sıra_no_1)nde_degısıklık_yapılmasına_daır_teblıg%20-%202019-1020.pdf, Erişim Tarihi: 14.01.2022
• VUK Tebliğler (17 Aralık 2017), https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/tebligler/487_SIRA_NOLU_VERGI_USUL_K ANUNU_GENEL_TEBLIGI-2017-12-18.pdf, Erişim Tarihi: 15.01.2022
• Information Technology, http://en.wikipedia.org/wiki/Information_technology, 01.01.2022
• Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (19 Ekim 2019) (509 SIRA NO), https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=33905&MevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 22.01.2022
• Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (22 Ocak 2022) (535 SIRA NO), https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220122-10.htm, Erişim Tarihi: 26.01.2022