ENERJİ NAKİL SEKTÖRÜNDE SWARA-AHP HİBRİT YAKLAŞIMI İLE EN UYGUN KABLO TÜRÜNÜN BELİRLENMESİ

Yıl 2023, , 310 - 321, 30.06.2023

Hakan Murat Arslan

https://doi.org/10.29106/fesa.1278679

Öz

Üretim işletmeleri her zaman tercih edilir olmayı isterler. Bu durum enerji nakil sektörünün ana çatısını oluşturan elektrik kablo üreticileri içinde geçerlidir. Ancak enerji sektörü işletmeleri karar problemleri için çok kriterli karar verme yöntemlerini kullanmamaktadırlar. Oysa en uygun kablo türünün belirlenmesi bir karar problemi olarak değerlendirilebilir. Çalışmada, İstanbul’da faaliyet gösteren belli özellikteki tüm enerji nakil sektörü işletmeleri evren olarak kabul edilmiştir. Bu işletmelerin tercih ettikleri kablo türleri içinden en uygun kablo cinsinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile belirlenebilmesi temel amaçtır. İlgili işletmelerin yöneticileri karar vericiler olarak kabul edilmiştir. Belirlenen kriterlerin ağırlıkları SWARA yöntemi ile alternatiflerin öncelik sıralaması ise AHP yöntemi ile tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler neticesinde; ilgili enerji nakil sektöründe en uygun kablo türü A3 (Solar Kablo) olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları ilgili işletmelerin yetkilileri ile paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enerji nakil Sektörü,, SWARA ve AHP Yöntemleri,, Elektrik kabloları

DETERMINATION OF THE MOST APPROPRIATE CABLE TYPE WITH SWARA-AHP HYBRID APPROACH IN THE ENERGY TRANSMISSION SECTOR

Öz

Manufacturing enterprises always want to be preferred. This is valid for electrical cable manufacturers, which constitute the main framework of the energy transmission sector. However, energy sector enterprises do not use multi-criteria decision making methods for decision problems. Whereas, determining the most suitable cable type can be considered as a decision problem. In the study, all energy transmission sector enterprises with certain characteristics operating in Istanbul were accepted as the universe. The main objective is to determine the most suitable cable type among the cable types preferred by these enterprises by means of multi-criteria decision making methods. Managers of the relevant enterprises were accepted as decision makers. The weights of the determined criteria were determined by the SWARA method, and the priority order of the alternatives was determined by the AHP method. As a result of the analyzes carried out; The most suitable cable type in the related energy transmission sector has been determined as A3 (Solar Cable). The results of the study were shared with the authorities of the relevant enterprises.

Anahtar Kelimeler

Energy Transmission Sector,, SWARA and AHP Methods,, Electric Cables

Kaynakça

• ADALI. E. A. VE IŞIK A. (2017). Bir Tedarikçi Seçim Problemi İçin SWARA ve WASPAS Yöntemlerine Dayanan Karar Verme Yaklaşımı. International Review of Economics and Management. 5(4). 56-77.
• AKYURT, İ.Z. VE KABADAYI, N. (2020). Bulanık AHP ve Bulanık Gri İlişkisel Analiz Yöntemleri ile Kargo Uçak Tipi Seçimi: Bir Türk Havayolu Firmasında Uygulama / Journal of Yasar University. 15/57. 38-55
• AR, I. M., GÖKSEN, H., & TUNCER, M. A. (2015). Kablo Sektöründe Tedarikçi Seçimi İçin Bütünleşik DEMATEL-AAS-VIKOR Yönteminin Kullanılması. Ege Akademik Bakış, 15(2), 285.
• ASOĞLU, İ. VE EREN, T. (2018). AHP. TOPSIS. PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Kargo Şirketi Seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. 8 (16). 102-122. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/yalovasosbil/issue/37841/440451.
• AYDIN, Y. (2013) Bulanık TOPSIS ve VIKOR Yöntemi Kullanılarak Rüzgâr Enerjisi Santral Yer Seçimi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• AYRANCI. H. (2010). Enerji Sözleşmeleri. Ankara 2010 BAŞLAK, A. (2013) Çok Kriterli Karar Verme Tekniği Kullanarak Enerji Nakil Hattı (ENH) Güzergâh Seçimi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Konya
• C, JİANG, H. ZHANG, Y, REN, Z, HAN, K.-C. CHEN AND L. HANZO (2017). "Machine Learning Paradigms for Next-Generation Wireless Networks." in IEEE Wireless Communications. vol. 24. no. 2. pp. 98-105. April. Doi: 10.1109/MWC.2016.1500356WC.
• ÇAKIR, E. , (2016). Kriter Ağırlıklarının SWARA – COPELAND Yöntemi ile Belirlenmesi: Bir Üretim İşletmesinde Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4(1). 42-56
• DERSE, O., VE YONTAR, E. (2020). SWARA-TOPSIS Yöntemi ile En Uygun Yenilenebilir Enerji Kaynağının Belirlenmesi. Endüstri Mühendisliği. 31(3). 389-410.
• DOĞAN, N. VE GENCAN, S. (2015). Seyahat Acentesi Yöneticilerinin Bakış Açısıyla En Uygun Otel Seçimi: Bir Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Uygulaması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 0 (41) . 69-88. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5898/78033
• DURMUŞ, M. ve TAYYAR, N. (2017). AHP ve TOPSIS ile Farklı Kriter Ağırlıklandırma Yöntemlerinin Kullanılması ve Karar Verici Görüşleriyle Karşılaştırılması . Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 12 (3) , 65-80 . DOI: 10.17153/oguiibf.303330.
• EROL, E. (2007). Türkiye’de Elektrik Enerjisinin Tarihi Gelişimi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İktisat Tarihi Bilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul.
• FILTHAUT, W. (2015). Haftpflichtgesetz. Kommentar zur Haftpflichtgesetz und zu den konkurrierenden Vorschriften anderer Haftungsgesetze. 9. völlig neu bearbeitete Auflage. C.H. Beck. München. N.8.
• GÜNGÖR, U. (2008). İmalat Programı Oluşturmada Ürün Önceliklerinin Belirlenmesi İçin Bir Model Önerisi. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• IŞIK, A.T. VE ADALI, E.A. (2016). A New Integrated Decision Making Approach Based on SWARA and OCRA Methods for the Hotel Selection Problem. Int. J. Advanced Operations Management. 8(2). 140-151.
• KARABURUN, M.F. (2018). Çok Ölçütlü Karar Vermede AHP ve TOPSIS Yöntemleriyle Silah Seçimi Problemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• KESKİNOCAK, E., (2012). AHP Tekniğiyle Teneke Kutu Kurutma Fırını Seçimi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. İstanbul.
• KOU, G. VE LIN, C. (2014). A Cosine Maximization Method for The Priority Vector Derivation İn AHP. European Journal of Operational Research 235: 225-232.
• KUMAR, B. SAH, A. R. SINGH, Y. DENG, X. HE. P. KUMAR, AND R. C. BANSAL. (2017). A Review of Multi-Criteria Decision Making (MCDM) Towards Sustainable Renewable Energy Development. Renewable Sustainable Energy Rev. 69. 596–609
• MEDJOUDJ, R., AÏSSANI, D., VE HAIM. K.D. (2013). Power customer satisfaction and profitability analysis using multi-criteria decision making methods. International Journal of Electrical Power & Energy Systems. 45. 331-339.
• NAR, M. (2022). Yenikapı M1 – Kirazlı M1 Hattı İçin İstasyon ve Hat Bazlı Yolcu Talep Tahmini ve Raylı Ulaşım Sistemlerinde Sefer Sıklığı Belirlemede Kritik Başarı Faktörlerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Önceliklendirilmesi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya
• NEZHAD, M.R., ZOLFANİ, S.H., MOZTARZADEH, F., ZAVADSKAS. E. K. VE BAHRAMİ, M. (2015). Planning the Priority of High-Tech Industries based on SWARA-WASPAS Methodology: The Case of the Nanotechnology Industry in Iran. Economic Research-Ekonomska Istraživanja. 28(1). 1111–1137.
• ÖCAL A. B. (2019) Elektrik Enerjisi Nakil Hatlarının Yol Açtığı Zarardan Sorumluluk, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.27, S.2, , s.307-344.
• ÖZBEK A.,VE EROL E. (2018). AHS ve SWARA yöntemleri ile yem sektöründe işsağlığı ve güvenliği kriterlerinin ağırlıklandırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Aralık 2018, 20(2), 51-66.
• ÖZEL, S. VE TÜRKEL, A. (2018). AHP Yöntemi Kullanarak ERP Sistemlerinin Karşılaştırılması ve Uygun Sistemin Belirlenmesi. Marmara Fen Bilimleri Dergisi. 30 (3) . 305-317. DOI: 10.7240/marufbd.433785
• POLAT, K. VE KAÇMAZ, Ö. (2019). Makine İmalat Fabrikasında Bulanık AHP ile Tedarikçi Seçim Uygulaması Makine İmalat Fabrikasında Bulanık AHP ile Tedarikçi Seçim Uygulaması. ISAS WINTER-2019. Samsun, Turkey
• QIE, X.; ZHANG, R.; HU, Y.; SUN, X.; CHEN, X. (2021). A Multi-Criteria Decision-Making Approach for Energy Storage Technology Selection Based on Demand. Energies 14. 6592. https://doi.org/10.3390/ en14206592.
• QİE, X.; ZHANG, R.; HU. Y.; SUN. X.; CHEN. X. (2021). A Multi-Criteria Decision-Making Approach for Energy Storage Technology Selection Based on Demand. Energies. 14. 6592. https://doi.org/10.3390/ en14206592
• SAATY, T. L. (1990). How to make a decision: the analytic hierarchy process. European journal of operational research, 48(1), 9-26.
• SAATY. T. L. VE ÖZDEMIR. M. S. (2003). Why The Magic Number Seven Plus Or Minus Two. Mathematical and Computer Modeling 38: 233-244.
• SANCAR, S. (2022). Pisagor Bulanık AHP ve Pisagor Bulanık WASPAS Yöntemleri ile Bakım Stratejisi Seçimi: Gazete Matbaası Örneği, İbn Haldun Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• SOBA, M., ŞIMŞEK, A., ERDIN, E. VE CAN, A. (2016). AHP Temelli VIKOR Yöntemi İle Doktora Öğrenci Seçimi. Sosyal Bilimler Dergisi 50: 109-132.
• TERZİ, Ü. , HACALOĞLU, S. E. VE ALADAĞ, Z. (2006). Otomobil Satın Alma Problemi İçin Bir Karar Destek Modeli. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 5 (10) . 43-49. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ticaretfbd/issue/21350/229029
• VILLACRESES, G., GAONA, G. MARTINEZ-GOMEZ J, JIJON DJ. (2017). Wind farms suitability location using geographical information system (GIS). based on multi-criteria decision making (MCDM) methods: The case of continental Ecuador. Renewable Energy. V. 109, 275-286.
• WIND, Y VE SAATY, T. L. (1980). Marketing Application of the Analytic Hierarchy Process. Management Science. 26(7): 641-658.
• YAVUZ, M. (2011). Elektrik Piyasası Kanunu’nun Öngördüğü Hukuki Rejim ve Elektrik Tedarik Sözleşmeleri-Özellikle İkili Anlaşma-. İstanbul.
• YİĞİT, S. (2017). İşletmelerde Yeni Ürün Geliştirmenin Rekabet Avantajı Yaratılması Açısından Değerlendirilmesi Ve Cam Sektöründe Bir Uygulama, İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, Yıl:1, Sayı:2, s.43-54.
• YURTOĞLU H., VE KUNDAKÇI, N. (2017). SWARA ve WASPAS Yöntemleri ile Sunucu Seçimi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20(38). 253-269.
• ZAVADSKAS, E. K., ANTUCHEVICIENE, J., SAPARAUSKAS. J. VE TURSKIS. Z. (2013c). MCDM Methods WASPAS and MULTIMOORA: Verification of Robustness of Methods when Assessing Alternative Solutions. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research. 47(2). 5-20.
• ZOLFANI, S.H. VE ZAVADSKAS, E.K. (2013). Sustainable Development of Rural Areas’ Building Structures Based on Local Climate. Procedia Engineering. 57. 1295 – 1301.
• ZOLFANI, S.H., ESFAHANI. M.H., BITARAFAN. M., ZAVADSKAS. E.K. VE AREFI. S.L. (2013). Developing a New Hybrid MCDM Method for Selection of the Optimal Alternative of Mechanical Longitudinal Ventilation of Tunnel Pollutants During Automobile Accidents. Transport. 28(1). 89–96.