MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARIN KRİZ DÖNEMİNDE ŞİRKET PERFORMANSINA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, , 854 - 866, 31.12.2023

Kemal Taysı , Batuhan Güvemli

https://doi.org/10.29106/fesa.1331741

Öz

Fiziksel bir formun eksikliğine rağmen, maddi olmayan duran varlıklar, mal üretiminde ve hizmet sunumunda kritik öneme sahip, benzersiz ve tanımlanabilir avantajlar sağlayan varlıklardır. Küresel mali kriz ve takip eden durgunluk dönemlerinde fiziki sermaye yatırımları neredeyse tüm dünyada azalırken, fiziki olmayan varlık yatırımları nispi olarak düşük bir gerileme kaydetmiş, bazı ekonomilerde artış göstererek ekonomik yapı içindeki konumunu güçlendirmiştir. Bu çalışma, değişken ekonomik koşullar altında ve mevcut muhasebe politikaları çerçevesinde, maddi olmayan duran varlıkların firmaların karlılık ve finansal performansı üzerindeki etkisini incelemektedir. Dinamik Panel Veri Analizi Yöntemlerinden Arellano ve Bover/ Blundel ve Bond Sistem Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi Tahmincisi sonuçlarına yer verilerek tespit edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur. Bulgularımız, maddi olmayan duran varlıkların kriz dönemlerinde öz kaynak karlılığını ve net kar marjını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Maddi Olmayan Duran Varlıklar, Finansal Performans, Dinamik Panel Veri Analizi

THE EFFECTS OF INTANGIBLE ASSETS ON COMPANY PERFORMANCE IN CRISIS PERIOD: THE CASE OF TURKEY

Öz

Despite the lack of physical form, intangible fixed assets can yield unique, identifiable advantages, crucial in goods production and service provision. During periods of economic upheaval, these non-physical investments demonstrated resilience, even exhibiting growth in some contexts, thus featuring their economic significance. This study scrutinizes the impact of intangible fixed assets on firm profitability and financial performance under varying economic conditions and within existing accounting policies. Using Dynamic Panel Data Analysis and the Arellano and Bover/Blundel and Bond System Generalized Moments Method Estimator, the study offers pertinent recommendations. Our findings confirm that intangible fixed assets positively influence return on equity and net profit margin during crisis periods.

Anahtar Kelimeler

Intangible Assets, Financial Performance, Dynamic Panel Data Analysis

Kaynakça

• AKTAŞ, F. (2017). Finansal Performans Analizi: Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Firmalarda Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• ALPARSLAN, D., GENÇTÜRK, M. and ÖZGÜLBAŞ, N. (2015). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde İşletme Sermayesi ile Finansal Performans Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 317-338.
• ANDERSON, T.W. and HSIAO, C. (1981). Estimation of Dynamic Models With Error Components. Americam Statistics Association, 76(375), 598-606.
• ANDONOVA, V. and RUIZ-PAVA, G. (2016). The Role of Industry Factors and Intangible Assets in Company Performance in Colombia. Journal of Business Research, 69(10), 4377-4384.
• APAK, S. and AYTAÇ, A. (2009). Küresel Krizler Kronolojik Değerlendirme ve Analiz. İstanbul: Avcıol Yayınları.
• ARAS, O.N. (2010). Son Ekonomik Krizin Türkiye’de Enflasyon Hedeflemesine Etkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2), 97-104
• ARELLANO, M. and BOND, S. (1991). Some Test of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations. The Review of Economic Studies, 58(2), 277-297.
• BALTAGI, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Wessex Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
• BALTAGI, B. (2008). Forecasting with Panel Data, Journal of Forecasting, 27(2), 153-173.
• BLUNDELL, R. and BOND, S. (2000). GMM Estimation With Persistent Panel Data: An Application to Production Functions. Economic Reviews, 19(3). 321-340.
• BLUNDELL, R. and BOND, S. (1998). Initial Conditions and Moment Restrictions in Dynamic Panel Data Models. Journal of Econometrics, 87(1), 115-143. BORSAİSTANBUL.COM.TR
• DUMITRESCU, A.S. (2012). Intangible Assets: Are These Resources Sufficiently Visible And Properly Controlled? Journal of Accounting and Management Information Systems, 11(4), 545-563.
• ENGİN, C. and GÖLLÜCE, E. (2016). 2008 Küresel Finans Krizi ve Türkiye Üzerine Yansımaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 27-40.
• EROL, M. (2010). Ekonomik Kriz ve Kobiler. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 165-181.
• FINDIK, D. and OCAK, M. (2016). Türkiye’de Maddi Olmayan Varlık Yatırımlarının İşletmelerin Finansal Performansı Üzerine Etkisi. Ege Akademik Bakış, 16(3), 397-414.
• GAMAYUNI, R.R. (2015). The Effect of Intangible Assets, Financial Performance, and Financial Policies on The Firm Value. International Journal of Scientific & Technology Research, 4(1), 202-212.
• GHAPAR, F., BROOKS, R. and SMYTH, R. (2014). The Impact of Patenting Activity on The Financial Performance of Malaysian Firms. Journal of the Asia Pacific Economy, 19(3), 445-463.
• GÖKBULUT, R. İ. (2009). Hissedar Değeri ile Finansal Performans Ölçütleri Arasındaki İlişki ve İMKB Üzerine Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• GÖZE KAYA, D. and DURGUN KAYGISIZ, A. (2015). 2008 Küresel Krizi ve Sonrasında Türkiye’de Uygulanan Maliye Politikalarına Genel Bir Bakış. Uluslararası Yönetim, İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 171-194.
• GUJARATI, D.N. (2003). Basic Econometrics. New York: McGraw-Hill.
• GÜRİŞ, S. (2015). Panel Veri Modelleri. İstanbul: Der Yayınları.
• GÜRİŞ, S. (2018). Panel Veri Modelleri. İstanbul: Der Yayınları.
• HAJI, A.A. and MOHD GHAZALI, N.A. (2018). The Role of Intangible Assets and Liabilities in Firm Performance: Empirical Evidence. Journal of Applied Accounting Research, 42-59.
• HAYAKAWA, K. (2007). Small sample Bias Properties of The System GMM Estimator in Dynamic Panel Data Models. Economic Letters, 95(1), 32-38.
• IPATE, D. M. and PARYU, J. (2016). The Impact of Intangible Assets on Companies in Emerging Markets. Economics Management and Financial Markets, 11(1), 94-99.
• KAHRAMAN, R. (2009). İşletmelerde Performans Ölçümünün Önemi ve Modern Bir Performans Ölçme Aracı Olarak Balanced Scorecard. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(16), 410-427. KAP.ORG.TR
• KHADRAOUI, N. and SMIDA, M. (2012). Financial Development and Economic Growth: Static and Dynamic Panel Data Analysis. International Journal of Economics and Finance, 4(5), 94-104.
• KILIÇ, S. and ÖZDEMİR, E. (2011). KOBİ’ler ve Küresel Ekonomik Kriz (2008-?): Pazarlama Açısından Bursa İlinde Bir Alan Araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 50, 181-202.
• KUTUKIZ, D. (2006). İşletme Karlılığında Maddi Olmayan Duran Varlıkların Önemi ve Bir Uygulama. Ekev Akademi Dergisi, 10(29).
• OKEMWA, E.O. (2011). The Strategic Importance of Identifying Knowledge-Based and Intangible Assets for Generating Value, Competitiveness and Innovation in Sub-Saharan Africa. South African Journal of Libraries&Information Science, 77(2), 138-154.
• ÖRTEN, R., KAVAL, H., and KARAPINAR, A. (2008). Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları. Ankara: Gazi Kitapevi.
• ÖZER, A. (2017). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Panel Veri Analizi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• TAHAT, Y. A. AHMED, H. A. and ALHADAB, M. A. (2018). The Impact of Intangibles on Firms’ Financial and Market Performance: UK Evidence. Review of Quantitative Finance and Accounting, 50(4), 1147-1168.
• TUĞAY, O., DALĞAR, H. and TEKŞEN, Ö. (2014). Ekonomik Kriz Dönemlerinde İşletmelerin Muhasebeye Karşı Tutumlarındaki Değişikliklerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1-18.
• VILLALONGA, B. (2004). Intangible Resources, Tobin’s q, and Sustainability of Performance Differences. Journal of Economic Behaviour & Organization, 54(2), 205-230.
• WOOLDRIDGE, J. M. (2012). Introductory Econometrics: A Modern Approach. South-Western: Cengage Learning.
• YERDELEN TATOĞLU, F. (2016). Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• YERDELEN TATOĞLU, F. (2013). İleri Panel Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.