COMPLICITY OF INDEPENDENT ACCOUNTANTS AND FINANCIAL ADVISORS, IN THE CRIME OF ISSUING FORGED DOCUMENTS, IN THE SUPREME COURT DECISIONS

Yıl 2023, , 929 - 942, 31.12.2023

Yaşar Ayyıldız , Serdar Şahin

https://doi.org/10.29106/fesa.1390453

Öz

The aim of the study is to analyse the legal situation regarding the "complicity in the act of issuing forged documents" of Independent Accountants and Financial Advisors (CPA). The fact that the Tax Procedure Law No. 213 does not regulate the state of complicity may reveal different perspectives on complicity. Particularly, due to the complex structure of the tax legislation, there is a difficulty in determining the position of CPAs, who are the closest colleagues of taxpayers who are not fully aware of their obligations in fulfilling their tax duties, against tax evasion crimes that occur through the issuance of false documents. Because independent accountants and financial advisors who carry out the taxpayer's tax obligations, on the one hand, work in close relationship with taxpayers in terms of tax transactions, on the other hand, they can work remotely due to their independent work. For this reason, CPA's may be perpetrators, instigators or aiders in the act of issuing false documents. In the jurisprudence of the Supreme Court of Appeals, it has been emphasized that, in the complex relationship between taxpayers and CPAs regarding the participation of CPAs in the crime of issuing false documents, the situation of CPAs should be explained in a way that leaves no room for doubt. In this context, it has been concluded in the study that the participation of CPAs in tax crimes and the nature of participation should be clearly determined by clearly determining the relationship between the fake document issuer and the CPA, instead of using assumptions-based justifications for the participation of CPA in tax crimes.

Anahtar Kelimeler

Tax Evasion, Issuing Forged Document, Complicity.

YARGITAY İÇTİHATLARINDA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLERİN SAHTE BELGE DÜZENLEME SUÇUNA İŞTİRAKİ

Öz

Çalışmanın konusu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda yer alan kaçakçılık suçlarından sahte belge düzenleme fiiline iştirakleri hakkındaki hukuki durumun analiz edilmesidir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun iştirak halini düzenlememiş olması, iştirak konusunda farklı bakış açılarını ortaya çıkarabilmektedir. Özellikle vergi mevzuatının karmaşık yapısı gereği yükümlülüklerine tam olarak vakıf olamayan mükelleflerin vergisel ödevlerinin yerine getirilmesinde en yakın çalışma arkadaşı konumunda bulunan SMMM’lerin sahte belge düzenlenmesi yoluyla ortaya çıkan vergi kaçakçılığı suçları karşısındaki konumlarının belirlenmesi noktasında zorluk oluşmaktadır. Zira mükellefin vergisel yükümlülüklerini gerçekleştiren serbest muhasebeci mali müşavirler bir yandan vergisel işlemler açısından vergi mükellefleriyle yakın ilişki içinde çalışırken diğer yandan bağımsız çalışmaları nedeniyle bir o kadar uzak çalışabilmektedirler. Bu nedenle SMMM’ler sahte belge düzenleme fiilinde fail, azmettiren ya da yardım eden konumunda olabilmektedirler. Yargıtay içtihatlarında sahte belge düzenleme suçuna, SMMM’lerin iştiraki konusunda, mükelleflerle SMMM’ler arasındaki karmaşık ilişkide SMMM’lerin durumunun şüpheye yer vermeyecek şekilde açıklanabilmesi gerekliliği üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda çalışmada SMMM’lerin vergi suçlarına iştirakinde varsayımlara dayalı gerekçeler yerine sahte belge düzenleyicisi ile SMMM arasındaki ilişkinin net bir şekilde belirlenerek, SMMM’nin iştirak iradesinin ve iştirak niteliğinin net bir şekilde belirlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vergi Kaçakçılığı, Sahte Belge Düzenleme, İştirak.

Kaynakça

• ARTUK, M. E., GÖKCEN, A., ALŞAHİN, M. E., ve ÇAKIR, K. (2019). Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.
• ASLANPINAR, Y. B. (2022). TCK'nın Genel Hükümleri Çerçevesinde Vergi Kaçakçılığı Suçları. (Güncellenmiş 2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• CENTEL, N., ZAFER, H. ve ÇAKMUT, Ö. (2023). Türk Ceza hukukuna Giriş, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• DEMİRBAŞ, T. (2023). Ceza Hukuku Genel Hükümler, Güncellenmiş 17. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• ERSAN, Ö. Z., ve ARMAĞAN, A. (2018). Yargı Organları Kararlarına Göre Vergi Kaçakçılığı Suçlarını Önlemede Adli Vergi Cezalarının Rolü. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (33), 1-38.
• JESCHECK, H. H., ve WEİGEND, T., (1996). Lehrbuch des Strafrechts Allgemeiner Teil 5, Auflage, Berlin.
• KOCA, M. ve ÜZÜLMEZ, İ. (2022). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 15. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• MAHMUTOĞLU, F.S. ve KARADENİZ, S. (2021). Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• ŞEN, E. ve SERDAR, C. (18.04.2022). 7394 sayılı Kanunla Yapılan Vergi Usul Kanunu Değişiklikleri. <https://sen.av.tr/tr/makale/7394-sayili-kanunla-yapilan-vergi-usul-kanunu-degisiklikleri>, Erişim Tarihi: 20.09.2023.
• TOKDEMİR, S. (2022). Ceza hukukunda Akim Kalmış Azmettirme (Ceza Hukuku Monografileri), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• TRÖNDLE, H. ve FİSCHER, T. (2004). Strafgesetzbuch und Nebengesetze, 52. Auflage, München.
• TÜRMOB. (Ekim, 2020). Vergi Kaçakçılığı Suçlarına İştirak, (Sirküler No:1). Mali Mevzuat Yorum/Uygulama Sirküleri. Ankara: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB).
• YÜCE, M. (2021). Vergi Kaçakçılıgı Suçu (Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Duzenleme veya Kullanma Suçu) ve Yargılama Usulu. 2. Baskı. Ankara: Adalet Yayınevi. 84 seri no’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği. https://sozluk.gov.tr/
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. 19.04.2007 Tarih, 2005/15782 Esas, 2007/3129 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 08.07.2009 Tarih, 2008/18017 Esas, 2009/8773 Karar.
• Yargıtay 19. Ceza Dairesi. 14.10.2015 Tarih, 2015/16441 Esas ve 2015/5559 Karar.
• Yargıtay 19. Ceza Dairesi. 21.10.2015 Tarih, 2015/8755 Esas ve 2015/5932 Karar.
• Yargıtay 19. Ceza Dairesi. 11.11.2015 Tarih, 2015/2905 Esas ve 2015/6994 Karar.
• Yargıtay 19. Ceza Dairesi. 25.11.2015 Tarih, 2015/18350 Esas ve 2015/7767 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 19.10.2017 Tarih, 2017/3727 Esas ve 2017/6874 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 14.02.2019 Tarih, 2016/8787 Esas ve 2019/1468 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 28.02.2019 Tarih, 2018/2161 Esas ve 2019/2108 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 26.03.2019 Tarih, 2016/12557 Esas ve 2019/3131 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 06.05.2019 Tarih, 2017/8507 Esas ve 2019/4417 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 18.06.2019 Tarih, 2016/5794 Esas ve 2019/5310 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 05.11.2019 Tarih, 2016/5486 Esas ve 2019/7572 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 11.12.2019 Tarih, 2019/7298 Esas ve 2019/9203 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 06.02.2020 Tarih, 2016/9306 Esas ve 2020/944 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 18.02.2020 Tarih, 2017/9604 Esas ve 2020/1421 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 16.06.2020 Tarih, 2017/1097 Esas ve 2020/3153 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 09.07.2020 Tarih, 2017/862 Esas ve 2020/4330 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 11.11.2020 Tarih, 2020/60 Esas ve 2020/6762 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 11.01.2021 Tarih, 2019/1014 Esas ve 2021/5 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 11.01.2021 Tarih, 2019/1096 Esas ve 2021/7 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 12.01.2021 Tarih, 2019/376 Esas ve 2021/88 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 08.02.2021 Tarih, 2017/8785 Esas ve 2021/1139 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 11.02.2021 Tarih, 2020/5425 Esas ve 2021/1365 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 16.02.2021 Tarih, 2017/2859 Esas ve 2021/1483 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 08.03.2021 Tarih, 2017/2052 Esas ve 2021/2307 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 08.03.2021 Tarih, 2018/2951 Esas ve 2021/2244 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 19.04.2021 Tarih, 2021/3845 Esas ve 2021/3818 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 25.05.2021 Tarih, 2021/3841 Esas ve 2021/4231 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 23.06.2021 Tarih, 2021/7813 Esas ve 2021/5858 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 30.09.2021 Tarih, 2021/9561 Esas ve 2021/7604 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 03.03.2022 Tarih, 2021/11206 Esas ve 2022/3524 Karar.
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi. 12.10.2022 Tarih, 2021/2422 Esas ve 2022/16092 Karar.
• Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun 12.02.2016 tarih ve 2016/1 sayılı kararı,
• Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 22/12/2016 tarihli ve 398 sayılı Kararı,
• Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun 20.01.2017 tarih ve 2017/1 sayılı kararı,