K-ORTALAMALAR KÜMELEME YÖNTEMİ İLE TEMEL MAKROEKONOMİK VE FİNANSAL GÖSTERGELER İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: KIRILGAN BEŞLİ ÜLKELERİNİN ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 22 - 32, 31.03.2020

Özge Demirkale Çiğdem Özarı

https://doi.org/10.29106/fesa.649176

Öz

Bu çalışma ile kırılgan beşli ülkelerinin 2007-2019 dönem aralığı için
belirlenen 5 temel makro-ekonomik ve finansal gösterge açısından, kümeleme analizi yöntemlerinden hiyerarşik olmayan
K-ortalamalar yöntemi ile gruplanması, Türkiye’nin ait olduğu grubun ve
o grupta yer alan diğer ülkelerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç
doğrultusunda göstergeler aylık bazda ele alınarak, analiz her yıl için
gerçekleştirilmiş ve dönemsel farklılık ve/veya hassasiyet olup olmadığı
incelenmiştir. Ayrıca k-ortalamalar kümeleme yöntemi başlangıç merkez seçimine
duyarlı olduğundan, yöntem olası tüm başlangıç merkez veriler için
gerçekleştirilmiş ve farklı küme grup yapıları, görülme sıklıkları ve
Silhouette indeks değeri yardımı ile karşılaştırılmıştır. Analizlerden elde
edilen bulgulara göre, Türkiye ve Brezilya çoğunlukla aynı grupta yer alırken
Hindistan, Endonezya ve Güney Afrika ülkelerinin de çoğunlukla birlikte diğer
grupta yer aldığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kırılgan Beşli, K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi, Silhouette Indeks

Kaynakça

• Akdamar, E. (2019). OECD Ülkelerinin Bazı İş Gücü Piyasası Göstergeleri Kullanılarak Kümeleme Analizi ve Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile İrdelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 11(20), 50-65.Arı, E., & Yıldız, A. (2018). OECD Ülkelerinin Göç İstatistikleri Bakımından Bulanık Kümeleme Analizi ile İncelenmesi. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33).Arıç, K., H., & Erkekoğlu, H. (2013). AB Ülkeleri ve Türkiye’nin Makro Ekonomik Göstergeler Bakımından İstatistiksel Analizi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 291-306.Arslan, H. 2008. Sakarya Üniversitesi Web Sitesi Erişim Kayıtlarının Web Madenciliği İle Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 80s.Başkir, M. B., Küçükönder, H., Çelik, N., & Güzel, M. S. (2017). Öğretim Kalitesi Değerlendirmesine Yeni Bir Yaklaşım: Bartın Üniversitesi Örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 468.Bulum, Ahmet; Ersöz, Filiz; Ersöz, Taner (2013). Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Üyesi Ülkelerin Uluslararası Ticaret Hacimleri Üzerine Bir Çalışma, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, C. 2, S. 2: 153-165.Caliński, T., & Harabasz, J. (1974). A Dendrite Method for Cluster Analysis. Communications in Statistics-theory and Methods, 3(1), 1-27.Çakmak, Z., Uzgören, N., & Keçek, G. (2005). Kümeleme Analizi Teknikleri ile İllerin Kültürel Yapılarına Göre Sınıflandırılması ve Değişimlerinin İncelenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 15-36.Çınaroğlu, S., & Bulut, H. (2018). K-ortalamalar ve Parçacık Sürü Optimizasyonu Tabanlı Kümeleme Algoritmaları İçin Yeni İlklendirme Yaklaşımları. Journal of the Faculty of Engineering & Architecture of Gazi University, 33(2).Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları (Vol. 2). Ankara: PEGEM Akademi.Davies, D. L., & Bouldin, D. W., (1979), A Cluster Separation Measure, IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence PAMI-1 (2), 224–227.Dreaming With BRICs: The Path to 2050”, written by Dominic Wilson and Roopa Purushothaman, Global Economics Paper No: 99, 1st October 2003, http://www. goldmansachs.com/our-thinking/topics/brics/brics-reports-pdfs/ brics-dream.pdf, Erişim Tarihi: 12.11.2019.Erkekoğlu, H. (2007). AB’ye Tam Üyelik Sürecinde Türkiye’nin Üye Ülkeler Karşısındaki Göreli Gelişme Düzeyi: Çok Değişkenli İstatistiksel Bir Analiz, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 28-50.Kangallı, S. G., Uyar, U., & Buyrukoğlu, S. (2014). OECD Ülkelerinde Ekonomik Özgürlük: Bir Kümeleme Analizi, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3), 95-109.Karypis, M. S. G., Kumar, V., & Steinbach, M. (2000, August). A comparison of document clustering techniques. In TextMining Workshop at KDD2000 (2000).Kılıç İ., Emir O. ve Kılıç G. (2011), „Bulanık Kümeleme Analizi ile Ülkelerin Turizm istatistikleri Bakımından Sınıflandırılması‟, İstatistikçiler Dergisi, 4(1), 31-38.Krzanowski, W.J., Lai, Y.T., (1985). A Criterion for Determining the Number of Groups in a Data Set Using Sum of Squares Clustering, Biometrics, 44, 23-44.Öz, B., Taban, S., & Kar, M. (2009). Kümeleme Analizi ile Türkiye ve AB Ülkelerinin Beşerî Sermaye Göstergeleri Açısından Karşılaştırılması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 1-29.Özmen, M., Delice, Y., & Aydoğan, E. K. (2018). Telekomünikasyon Sektöründe PSO ile Müşteri Bölümlemesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 11(2), 163-173.Rousseeuw, P. J. (1987). Silhouettes: A Graphical Aid To The Interpretation and Validation Of Cluster Analysis. Journal of computational and applied mathematics, 20, 53-65.Stanley, M. (2013). Global EM Investor Fragile Five, http://graphics8.nytimes.com/packages/p df/business/MorganStanleyFragileFive.pdf. Erişim Tarihi: 12.11.2019.Şahin, D. (2017). Kümeleme Analizi ile Doğu Avrupa Ülkelerinin Ekonomik Özgürlükler Açısından Değerlendirilmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1315-1336.Şenol, A., & Karacan, H. (2020). Kd-tree and Adaptive Radius (KD-AR Stream) Based Real-time Data Stream Clustering. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 35(1), 337-354.Tatlıdil, H. (1992), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, H.Ü. Fen Fakültesi İstatistik Bölümü, Ankara.Tryon, R. C., Cluster Analysis, New York: Mc Graw-Hill 1939.Turan, K. K., Özarı, Ç., & Demir, E. (2016). Kümeleme Analizi İle Türkiye ve Ortadoğu Ülkelerinin Ekonomik Göstergeler Açısından Karşılaştırılması. İstanbul Aydin Üniversitesi Dergisi, 143-165.Uygur, S. (2013). Ülkemizin Dış Ticaret ve Doğrudan Yurt Dışı Yatırımlarında Tercih Ettiği Ülkeler İçin Rank Korelasyonu ve Kümeleme Analizi, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 95-112.