CEMÂLEDDİN CAUŞEVİÇ (1870-1938) – HAYATI VE ESERLERİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 3, 491 - 500, 30.09.2020

Serdar Özdemir Adnan Kajevıc

https://doi.org/10.29106/fesa.778732

Öz

Bu çalışma, Bosna Müslümanlarının en önemli isimlerinden biri olan Cemâleddin Cauşeviç’in (1870 – 1938) hayatını ve eserlerini ele almaktadır. Araştırma, yirminci yüzyılın ilk yarısında Bosna ve Balkan Müslümanlarının durumunu, konumunu ve dolayısıyla tüm bu gelişmeler ışığında Cauşeviç’in rolünü açıklamak amacını gütmektedir. Bununla birlikte, Bosna Hersek’teki Müslümanların genel durumu ile ilgili, Cauşeviç’in hayatı boyunca yazdığı ve yayınladığı eserlere, kitaplara ve metinlere değinilecektir. Bosna Hersekli çağdaşı olan alimler tarafından tartışmalı bir kişi olarak nitelendirilen Cauşeviç’in kişiliği hakkında objektif bir yaklaşımla analiz yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmada Cemâleddin Cauşeviç’in mücadelesi, eserleri ve elde ettiği sonuçlar tespite gayret edilmiştir. Ayrıca bu araştırma Cauşeviç’in Bosnalı Müslümanlar için önemli eğitim kararları aldığı yıllarda Bosna Hersek’in genel durumunu da ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Cemaleddin Cauşeviç, Bosna Hersek, Birinci Dünya Savaşı, Balkanlar

Kaynakça

• Aruçi, Muhammed. “Mehmed Cemaleddin Çavuşeviç”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 28/447-448. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Čaušević Džemaluddin. “Vjersko prosvetne prilike muslimana u Bosni i Hercegovini”. Gajret 12 (1928), 289-293.
• Čaušević, Džemaluddin. Kısa Tarihi İslâm. Sarajevo: Tarik dergisi, 1908.
• GHBA, Cemâleddin Cauşeviç yayınlanmamış belgeleri, DZC-3-439/1930, No. 443/30. Hadžijahić, Muhammed. & Traljić, Mahmud. İslam i muslimani u Bosni i Hercegovini. İstanbul: 1994.
• Hadžimulic, Mustafa. “Šta je merhum H. M. Džemaluddin ef. Čaušević učinio za našu vjersku nastavu”. Novi Behar 20 ( Nisan 1938), 317-319.
• Handžić, H. Mehmed. “Pabirci o naučno književnom radu rahmetli H. Džemaludina ef. Čauševića”. Novi Behar 20 ( Nisan 1938), 309-312.
• İmamović, Mustafa. “O političkoj aktivnosti Reis-ul Uleme Čauševića”. Glasnik Rijaseta İslamske Zajednice u Bosni i Hercegovini 1 ( 1991), 26-33.
• Karić, Enes. Mehmed Džemaludin Čaušević. Sarajevo: Dobra Knjiga, 2008.
• Mahinić, Ahmed. “Lik i djelo velikog merhuma“, Gajret 4/5 ( Nisan 1938), 69-71.
• Malcolm, Noel. Kratka İstorija Bosne. Sarajevo: Biblioteka Memorija, 2011.
• Mulabdić, Edhem. “Merhum reis-ul-ulema H. M. Dž. Čaušević kao vaiz”. Novi Behar 20 ( Nisan 1938), 306-308.
• Nametak, Alija. “Efkarul-muvehhidin Mehmed Džemaludin”. Novi Behar 20 (Nisan 1938), 321-322.
• Nametak, Alija. “Merhum Hadži Mehmed Džemaludin Čaušević”. Narodna Uzdanica 7 (1939), 99-106.
• Pandža, Muhammed & Čaušević, Džemaluddin. Kur’an Časni – prevod i tumač. Sarajevo: Libris, 2014.
• Pandža, Muhammed. “Merhum Džemaluddin Čaušević”. Novi Behar 20 (Nisan 1938), 297-306.
• Spaho, Fehim. “Uspomene na merhuma Džemaluddina”. Novi Behar 20 (Nisan 1938), 293-296.
• Traljić, Mahmud. “Hadži Mehmed Džemaludin Čaušević“. Takvim 7 (1971), 92-97.