ERTELENMİŞ VERGİNİN NETLEŞTİRİLEREK SUNULMASININ FİNANSAL ORANLARA ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 539 - 551, 30.09.2022

Vildan Evrim Altuk Öztürk

https://doi.org/10.29106/fesa.1166003

Öz

Ertelenmiş vergi, muhasebe karı üzerinden ödenecek vergi tutarı ile mali kar üzerinden ödenecek vergi tutarı arasındaki farkı yansıtmaktadır. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (UFRS) göre ertelenmiş verginin finansal tablolarda sunulması gerekmektedir. Ertelenmiş vergi, finansal durum tablosunda “Ertelenmiş Vergi Varlığı” ve “Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü” olarak sunulmaktadır. Bununla birlikte, belli bazı koşulları sağlamak şartıyla, ertelenmiş verginin netleştirilerek sunulması da mümkündür. Bu çalışma, ertelenmiş verginin netleştirilerek ve netleştirilmeden sunulmasının finansal oranlara ne gibi etkisi olacağını araştırmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Borsa İstanbul (BIST) Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler sektöründe yer alan ertelenmiş vergiyi netleştirerek sunan 29 şirketin finansal raporlarında yer alan veriler kullanılarak analiz edilmiştir. Ertelenmiş verginin netleştirilerek sunulması durumunda en çok etkilenecek oranlar; finansal kaldıraç oranı, finansman oranı uzun vadeli yabancı kaynakların, pasif toplamına oranı ve varlıkların getirisi olarak tespit edilmiştir. Bu oranlardan en fazla uzun vadeli yabancı kaynakların, pasif toplamına oranının etkilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ertelenmiş Vergi, Netleştirme, UFRS, Finansal Oranlar.

THE EFFECT OF SETTING OFF DEFERRED TAX ON FINANCIAL RATIOS

Öz

Deferred tax reflects the difference between tax payable on accounting profit and tax payable on taxable profit. According to International Financial Reporting Standards (IFRS), deferred tax must be presented in financial statements. Deferred tax is presented in the statement of financial position as “Deferred Tax Asset” and “Deferred Tax Liability”. However, it is also possible to set off deferred tax, provided that certain conditions are met. This study aims to investigate the effect of deferred tax on financial ratios in cases where it is presented with or without offsetting. With this aim, the data in the financial reports of 29 companies that set off the deferred tax in the Borsa Istanbul (BIST) Chemicals, Pharmaceutical, Petroleum, Rubber and Plastic Products sectors were analysed. The ratios that will be most affected when the deferred tax is set off are determined as financial leverage, equity to debt ratio, the ratio of long-term liabilities to total liabilities and return on assets. It has been determined that the ratio of long-term liabilities to total liabilities is the most affected one among the ratios.

Anahtar Kelimeler

Deferred Tax, Setting off, IFRS, Financial Ratios.

Kaynakça

• AKDOĞAN, N. (2006). UMS 12- Gelir Vergileri Standart Hükümlerine Göre Dönem Karından İndirilecek Vergi Giderinin Hesaplanması ve Ertelenmiş Vergilerin Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı 17, 1-18.
• BEDRİ, B. (2007). Ertelenmiş Vergiler ve Ertelenmiş Vergilerin Finansal Tablolara Yansıtılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• BRAGG, S. M. (2020). IFRS Guidebook: 2021 Edition. Colorado: Accountingtools, Inc.
• CAVLAK, H. ve CEBECİ, Y. (2017). Ertelenmiş Vergi Unsurlarının Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 48-60.
• ERGİN, N.E ve AYANOĞLU Y. (2015). Ertelenmiş Vergilerin Finansal Tablo Kullanıcıları Açısından Önemi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 77-104.
• ERGİN, N. E. ve AYANOĞLU, Y. (2016). Ertelenmiş Vergilerin Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerinin Oran Analizi Yöntemi Kullanılarak İncelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(3), 575-603.
• GÖKÇEN, G., ATAMAN B. ve ÇAKICI, C. (2011), Türkiye Muhasebe Standartları Uygulamaları, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• GÜCENME, Ü. ve POROY-ARSOY, A. (2007). Vergilerin Muhasebeleştirilmesi, Ertelenen Vergi Varlık ve Yükümlülükleri. Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı 21, 1-16.
• HARRINGTON, C., SMITH, W. ve TRIPPEER, D. (2012). Deferred Tax Assets and Liabilities: Tax Benefits, Obligations and Corporate Debt Policy. Journal of Finance & Accountancy, Vol.11, 1-18.
• KATKAT-ÖZÇELİK, M. (2021). Ertelenmiş Vergilerin Dönem Net Karına Etkisinin Analizi, Mali Çözüm Dergisi, 31(164), 59-82.
• SÜMER-GÖĞÜŞ, H.E., Ertelenmiş Vergi ve Muhasebeleştirilmesi, Mali Çözüm Dergisi, 101, 13-29.
• TEKŞEN, Ö. (2010). TMS 12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmiş Verginin İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 297-317.
• TEKŞEN, Ö. (2014). Ertelenmiş Vergilerin İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Detay Yayıncılık. Ankara.
• YERELİ, A., KAYALI, N. VE YEĞİNBOY.Y. (2012). TMS 12- Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmiş Vergi Varlığı ile Yükümlülüklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Mali Tablolar Üzerindeki Etkisi. Dayanışma Dergisi, 114, 16-26.
• KGK, TMS 12 Gelir Vergileri, 20 Haziran 2022 tarihinde, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS_TFRS_Setleri/2022/Kirmizi_Kitap/tms/TMS%2012.pdf adresinden alındı.