HAVAYOLU YOLCU TAŞIMACILIĞI ŞİRKETLERİNİN NAKİT DÖNÜŞÜM SÜRELERİNİN ANALİZİ: ULUSLARARASI BİR KARŞILAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 400 - 421, 30.06.2023

Erdinç Karadeniz , Cansu Aydın

https://doi.org/10.29106/fesa.1251857

Öz

Bu araştırmanın amacı havayolu yolcu taşımacılığı şirketlerinin nakit dönüşüm sürelerinin uluslararası olarak karşılaştırmalı analizidir. Bu amaçla Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Asya-Pasifik ve Avrupa ülkelerindeki menkul kıymet borsalarında işlem gören 64 havayolu yolcu taşımacılığı şirketinin 2016-2021 yıllarına ait stok devir süresi, alacak devir süresi, ticari borç ödeme süresi ve nakit dönüşüm süresi hesaplanmış ve ortalamaları alınarak karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmada ayrıca nakit dönüşüm süresi ile bileşenleri arasındaki ilişkiler korelasyon analiziyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda genel olarak nakit dönüşüm süresi ortalamasının uzun olmadığı saptanmıştır. Bununla birlikte en uzun nakit dönüşüm süresine Asya-Pasifik buna karşın en kısa nakit dönüşüm süresine ABD örneklemindeki şirketlerin sahip olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizi neticesinde Asya-Pasifik ve Avrupa örneklemlerinde nakit dönüşüm süresi ile en güçlü ilişkinin alacak devir süresiyle olduğu, ABD örnekleminde ise stok devir süresiyle olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca COVID-19 salgınının havayolu şirketlerinin faaliyet etkinliğini ve nakit dönüşüm süresini genel olarak olumsuz bir şekilde etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nakit Dönüşüm Süresi, Stok Devir Süresi, Havayolu Yolcu Taşımacılığı Sektörü

ANALYSIS OF CASH CONVERSION CYCLE OF AIRLINE PASSENGER TRANSPORT COMPANIES: AN INTERNATIONAL COMPARISON

Öz

The aim of this research is to analyze the cash conversion cycles of airline passenger transport companies internationally. For this purpose, days inventory outstanding, days sales outstanding, trade credit payment period and cash conversion cycle for the years 2016-2021 of 64 airline passenger transportation companies whose traded on the stock exchanges in the United States of America (USA), Asia-Pacific and European countries were calculated and analyzed comparatively. In the study, the relationships between the cash conversion cycle and its components were also evaluated by correlation analysis. As a result of the research, it was determined that the average of the cash conversion cycle was not long in general. However, it has been determined that the companies in the USA sample have the longest cash conversion cycle while Asia-Pacific has the shortest cash conversion cycle. As a result of the correlation analysis, it was determined that the strongest relationship with the cash conversion cycle in the Asia-Pacific and Europe samples was with the days sales outstanding, and with the days inventory outstanding in the USA sample. The study also found that the COVID-19 outbreak negatively affected the operating efficiency and cash conversion cycle of airline companies in general.

Anahtar Kelimeler

Cash Conversion Cycle, Days Sale Outstanding, Airline Passenger Transport Companies

Kaynakça

• AĞIRKAYA, M. B. ve KELEŞ, Ü. D. (2022). Havayolu Yolcu Taşımacılığı Sektörünün Finansal Performans Göstergelerinin Makroekonomik Analizi: Oran Analizi Yöntemi ile Covıd-19 Süreci ve Öncesine İlişkin Bir Karşılaştırma. Mali Çözüm Dergisi, 32(171), 151-170.
• AKCA, M. (2020). Covid-19’un Havacılık Sektörüne Etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 45-64.
• AKGÜÇ, Ö. (2013). Finansal Yönetim. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• AKGÜN, M. (2002). İşletmelerde etkinlik ve Nakit Çevirme Süresi Analizi: Çimento Sektöründe 1995-2001 Dönemi. Mali Çözüm Dergisi, 60(12),186-198.
• AKYÜZ, K. C., YILDIRIM, İ., AKYÜZ, İ., ERSEN, N. ve AYDIN, A. (2019). Kağıt ve Kağıt Ürünleri Sanayi Alanında Faaliyet Gösteren Firmaların Nakit Dönüş Süreleri Analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(2), 445-457.
• ARNOLD, G. (1998). Corporate Financial Management. New York: Prentice Hall.
• BATTAL Ü. (2018). Türkiye’de Havayolu Taşımacılığının Finansman Sorunları: Dematel Yöntemi Uygulaması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 96-111.
• BELT, B. (1985). The Trend of the Cash Conversion Cycle And its Components. Akron Business and Economic Review, Fall, 48-54.
• BESLEY, S. ve MEYER, R.L. (1987). An Empirical Investigation of Factors Affecting The Cash Conversion Cycle. Annual Meeting of the Financial Management Association, Las Vegas, Nevada.
• BEYAZGÜL, M., ÖCEK, C. ve KARADENİZ, E. (2022). Covid-19 Salgınının Kara, Deniz Ve Havayolu Yolcu Taşımacılığı Sektörlerinin Likidite ve Finansal Başarısızlık Risklerine Etkisinin Analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 282-300.
• BRIGHAM, E.F. ve HOUSTON, J.F. (2014). Fundamental of Financial Management. USA: Cengage Learning.
• CANBAŞ, S. ve VURAL, G. (2020). Finansal Yönetim Açıklamalı Örnekler ve Problemler. Adana: Karahan Kitabevi.
• CARPENTER, M. D. VE MILLER, J. E. (1979). A Reliable Framework for Monitoring Accounts Receivable. Financial Management, 37-40.
• CEYLAN, A. ve KORKMAZ, T. (2012). İşletmelerde Finansal Yönetim. Bursa: Ekin Yayınevi.
• ÇERÇEL, Ö. N. VE SÖKMEN, A. G. (2019). Çalışma Sermayesi Yönetiminin Firma Karlılığı Üzerindeki Etkisi: BİST’te İşlem Gören Metal Eşya, Makine ve Gereç Yapım Sektörü Üzerinde Bir Araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 35-42.
• DELOOF, M. (2003). Does Working Capital Management Affect Profitability of Belgian Firms? Journal of Business Finance & Accounting, 30(3-4),573-588.
• DONG, H. P. ve SU, J. T. (2010). The Relationship Between Working Capital Management and Profitability: A Vietnam Case. International Research Journal of Finance And Economics, 49(1), 59-67.
• DURAN, M.S. ve ACAR, M. (2020) Bir Virüsün Dünyaya Ettikleri: Covid-19 Pandemisinin Makroekonomik Etkileri. International Journal of Social and Economic Sciences, 10(1), 54-67.
• EGE, İ., KARAKOZAK, Ö. ve TOPALOĞLU, E. (2016). Nakit dönüşüm süresi analizi: BIST-50 Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 179-193.
• ELMAS, B. (2016). İşletme Finansmanı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• ELMAS, B. (2019). Finansal Tablolar Analizi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• GİLL, A., BİGER, N. ve MATHUR, N. (2010). The Relationship Between Working Capital Management And Profitability: Evidence from the United States. Business and Economics Journal, 10(1), 1-9.
• GÜMÜŞ, U. T. ve BOLEL, N. (2017). Rasyo Analizleri ile Finansal Performansın Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Faaliyet Gösteren Havayolu Şirketlerinde Bir Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 87-96.
• INVESTING (2022). Equities Screen. www.investing.com.
• KAMUYU AYDINLATMA PLATFORMU (2022). Finansal Tablolar. www.kap.org.tr.
• KARADENİZ, E. (2012). Turizm Sektörünün Nakit Dönüşüm Süresinin Analizi: İMKB Turizm Şirketleri Ve TCMB Sektör Bilançoları Üzerinde Bir Araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (11), 122-145.
• KARADENİZ, E. ve BEYAZGÜL, M. (2016). Halka Açık Turizm Şirketlerinin Nakit Dönüşüm Sürelerinin Analizi: Türkiye ve Bazı Avrupa Ülkeleri Karşılaştırması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(2), 243-257.
• KARADENİZ, E., KOŞAN, L., KAHİLOĞULLARI, S. ve ZENCİR, B. (2015). Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri Alt Sektöründeki Küçük, Orta ve Büyük Ölçekli İşletmelerin Likidite Durumunun Analizi. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 4(2), 18-27.
• KAYA, S. D. (2016). Havayolu Yolcu Taşımacılığı Sektörü. İstanbul: Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü Yayını.
• KIM, J. ve IM, C. (2017). Study On Corporate Social Responsibility (CSR): Focus on Tax Avoidance and Financial Ratio Analysis. Sustainability, 9(10), 1710.
• KOÇ, S., ZENGİN, N. ve YILDIZ, Z. (2016). BİST’te İşlem Gören Tarım ve Hayvancılık Şirketlerinin Performans Analizleri:(2010-2015). Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(3), 17-31.
• LAZARİDİS, I. ve TRYFONİDİS, D. (2006). Relationship Between Working Capital Management and Profitability of Listed Companies in the Athens Stock Exchange. Journal of Financial Management and Analysis, 19(1), 26-35.
• LEİTCH, P. ve LAMMİNMAKİ, D. (2011). Refining measures to İmprove Performance Measurement of the Accounts Receivable Collection Function. Journal of Applied Management Accounting Research, 9(2), 1-20.
• MORRELL, P. S. (2021). Airline Finance. London: Routledge.
• OKKA, O. (2006). Finansal Yönetime Giriş. Nobel Yayın-Dağıtım.
• ÖNCÜ, M.A., ÇÖMLEKÇİ, İ., ve COŞKUN, E. (2010). Havayolu Şirketlerinin Uyguladıkları Finansal Stratejiler Üzerine Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(6), 27-58.
• PRİSSİA, D. ve DARYANTO, W. M. (2019). Financial Performance Analysis and Evaluation of Airline Industry Indonesia: Case Study of Pt Garuda Indonesia To Support Vision 2020" Beyond the Sky" for the Period of 2014-2018. International Journal of Business, Economics and Law, 20(1), 10-21.
• ROSS, S.A., WESTERFİELD, R.W. ve JAFFE, J. (2002). Corporate Finance. New York: McGraw-Hill Irwin.
• SEVAL, B., KÖSE, A., KIYILAR, M. ve SARIKOVANLIK, V. (2015). Finansal Yönetim ve Mali Analiz. Ankara: Sermaye Piyasası Lisanslama ve Eğitim Kuruluşları Yayını.
• THE WALL STREET JOURNAL (2022). Financial Statements. www.wsj.com .
• TOPAK, M.S. (2020). Finansal Analiz. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları.
• TOPALOĞLU, E. E. ve NUR, T. (2016). Nakit Dönüşüm Süresinin Finansal Performansa Etkisi: Kurumsal Yönetim Endeksinde Bir Uygulama. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (53), 304-317.
• TUNA, A. (2020). Finansal ekonomi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları.
• TUNÇEZ, A. (2019). TMS/TFRS ile Uyumlu Finansal Tablolar Analizi. Bursa: Seçkin Yayıncılık.
• UYAR, A. (2009). The Relationship of Cash Conversion Cycle with Firm Size and Profitability: An Empirical Investigation in Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, (24), 186-193.
• WANG, B. (2019). The Cash Conversion Cycle Spread. Journal of Financial Economics, 133(2), 472-497.
• YAHOO FINANCE (2022). Financial Statements. www.finance.yahoo.com.
• YENİSU, E. ve YENİCE, S. (2022). Nakit Akış Döngüsünün Belirleyicileri: Türkiye İmalat Sanayi Örneği, Journal of Banking and Financial Research , 9(1), 43-56.
• YILDIRIM, A. E., ve TALEBİ, N. (2017). Türkiye’de Sivil Havacılık Sektöründe Müşteri İlişkileri Yönetimi: Turkish Ground Services Aş Örneği. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (46), 85-96.
• YÜKSEK, G., CAVCAR, M., ROTA, Y., ÇUBUK, M., KOÇAK, İ. H., SARILGAN, A. E., & DURMAZ, V. (2012). Turizm Ulaştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.