PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI HALA GEÇERLİ Mİ? 2009 KÜRESEL KRİZ VE SONRASI

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 4, 840 - 853, 31.12.2023

Aykut Şengül

https://doi.org/10.29106/fesa.1314596

Öz

Para politikası, Merkez Bankalarının bir takım araçları kullanarak ve piyasadaki para miktarını etkileyerek piyasada sirküle edilen paranın istikrarını sağlamak amacıyla uyguladığı politikalar bütününe verilen isimdir. Para politikasının işlevini koruması ve etkinliğinin arttırılması için, hangi kanalların hangi makroekonomik değişkenler üzerinden etki edildiğinin tespit edilmesi önemlidir. Bu kapsamda, özellikle küresel finansal kriz sonrası geleneksel olmayan para politikalarının da literatüre dahil olamsı ile parasal aktarım mekanizması farklı boyutları ile tartışılmaktadır.
Çalışmada, 2011 ocak ayından, 2022 ağustos arası dönemde parasal katrım mekanizması SVAR analizi ile incelenmiştir, bu kapsamda 9 farklı değişken kullanılmış ve para politikasınin etkisinin incelenmesi için M2 para arzı ve ağırlıklı ortlama fonalam maliyeti kullanılmıştır. Bu kapsamda para arzının parasal aktarım mekanizmasınin etkinliğpi için anlamlı sonuçlar üretmediği, bunun yanında ağırlıklı ortlama fonalama maliyetinin tüm kanallardan etkili olduu tespit edilmiiştir. Ancak, faiz oranının enfalasyona etkisi, beklentilerin kısa dönemde bozulması ile etkinliğini yitirdiğini söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Parasal Aktarım Mekanizması, Aktarım Kanalları, SVAR Analizi, Türkiye

IS THE MONETARY TRANSFER MECHANISM STILL APPLICABLE? 2009 GLOBAL CRISIS AND AFTER

Öz

Monetary policy is the name given to the whole of the policies implemented by the Central Banks to ensure the stability of the money circulating in the market by using a number of tools and by influencing the amount of money in the market. It is important to determine which channels are affected by which macroeconomic variables in order for the monetary policy to maintain its function and increase its effectiveness. In this context, the monetary transmission mechanism is discussed with its different dimensions, especially after the global financial crisis, with the inclusion of unconventional monetary policies in the literature.
In the study, the monetary contribution mechanism between January 2011 and August 2022 was analyzed by SVAR analysis, in this context, 9 different variables were used and M2 money supply and weighted average fund cost were used to examine the effect of monetary policy. In this context, it has been determined that the money supply does not produce meaningful results for the efficiency of the monetary transmission mechanism, and the weighted average funding cost is effective from all channels. However, it is possible to say that the effect of the interest rate on inflation loses its effectiveness due to the deterioration of expectations in the short term.

Anahtar Kelimeler

Monetary Transfer Mechanism, Transmission Channels, SVAR Analysis, Türkiye

Kaynakça

• BARIŞIK, S. & DEMİRCİOĞLU, E. (2006). Türkiye’de döviz kuru rejimi, konvertibilete, ihracat-ithalat ilişkisi (1980-2001). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2(3): 71-84.
• BERNANKE, Ben S. (1986). Alternative Explanations of Money-Income Correlation. NBER Working Paper, 25 (1842), 49–100.
• BERNANKE, B. & BLİNDER, A. 1992. “The Federal Funds Rate And The Channels Of Monetary Transmission”, The American Economic Review, 82(4), 901–921.
• BİNATLİ, A.O. and N. SOHRABJİ (2019). Monetary Policy Transmission in the Euro Zone. Athens Journal of Business & Economics, 5(1), 79-92.
• BOİVİN, J., KİLEY, M. ve F.S. MİSHKİN. 2010. .How Has the Monetary Transmission Mechanism Evolved Over Time?. NBER Working Papers 15879. National Bureau of Economic Research Inc.
• BUTZEN; Paul; Catherine FUSS ve Philip VERMEULEN; (2001), “The Interest Rate and Credit Channels in Belgium: An Investigation with Micro-Level Firm Data”, ECB Working Paper No: 107, December , ss. 1-46.
• BÜYÜKAKIN, F., CENGİZ, V., & TÜRK, A. (2009). Parasal Aktarım Mekanizması: Tükiye'de Döviz Kuru Kanalının VAR Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 171-198
• CAMBAZOĞLU, B., & KARAALP, H. S. (2012). Parasal Aktarım Mekanizması Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(2), 53-66.
• COTTARELLİ, C. ve KOURELİS, A. (1994). Financial structure, bank lending rates, and the transmission mechanism of monetary policy. Internatıonal Monetary Fund Working Paper, 94/39, 1-61.
• CUSHMAN, O. D., & ZHA, T. (1997). Identifying monetary policy in a small open economy under flexible exchange rates. Journal of Monetary Economics, 39, 433-448.
• DEMİR, F. (2014). Türkiye'de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının Etkinliği. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DICKEY, D. A. & FULLER, W. A. (1979). Distribution of the estimates for autoregressive time series with a unit root. Journal of Econometrics. 2(2): 111-120.
• ENDERS, W. (1995). Applied econometric time series. Wiley.
• GÜNDÜZ, L. 2001. Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Dergisi 5(18): 13-30.
• KADIOĞLU, F. (2006). Parasal Aktarim Mekanizmasi: Türkiye Örneğinin Yapisal Model çerçevesinde analizi. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü Ankara, Aralık.
• KAMİN, S., TURNER, P., & DACK, J. (1998). The Transmission of Monetary Policy in Emerging Market Economies. Bank for International Settlements (4002), 5-64.
• KARAÇOR, Z. & GERÇEKER, M. (2012). Reel döviz kuru ve dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği (2003- 2010). Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 12(23): 289-312.
• KASAPOĞLU, Özgür. “Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB, S,17. 2007
• KILINÇ, M. ve TUNÇ, C. (2014). “Identification of Monetary Policy Shocks in Turkey: A Structural VAR Approach”, TCMB Working Papers, No. 14/23, July.
• KOÇ YURTKUR, A. & YALÇIN, E. E. (2020). Türkiye Açısından Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının Svar Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16 (4) , 745-761
• KUSUMA, D. B. W. ve S. H. Kassim. 2013. Evaluating Monetary Transmission Mechanism in Indonesia Through Exchange Rate Channel. Jurnal Ekonomi dan Studi Pembangunan, 14(2). 91-100.
• MACKINNON, J. G. (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of Applied Econometrics. 11(6): 601-618.
• MATEJU, J. (2019). What Drives the Strength of Monetary Policy Transmission? International Journal of Central Banking, September, 59-87.
• MİSHKİN, F. S. (1996). The channels of monetary transmission: Lessons for monetary policy (No. w5464). National Bureau of Economic Research.
• ORHAN, O.Z. ve Erdoğan, S., 2002. Para Politikası, 1.Baskı, Avcılar Ofset, İstanbul, 179s.
• ÖNDER, T. (2005). Para Politikası: Araçları, Amaçları ve Türkiye Uygulaması. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB.
• ÖRNEK, İ. (2009). Türkiye'de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi. Maliye Dergisi,(156), 104-125.
• ÖZTÜRKLER, H., & ÇERMİKLİ, A. H. (2007). Türkiye’de bir parasal aktarım kanalı olarak banka kredileri. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(514), 57-68.
• PAYA, M. (2002). Para teorisi ve para politikası. 3. Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• PEDRONİ, P. (2013). Structural Panel VARs, Econometrics, (2), 80-206.
• ROMER, C. D., & ROMER, D. H. (2004). A new measure of monetary shocks: Derivation and implications. American Economic Review, 94(4), 1055-1084.
• SMAGHİ, L. (2009). Conventional an Conventional Monetary Policy. Bank of International Settlements(52), 1-14.
• SİMS, C. A. (1986). Are Forecasting Models Usable for Policy Analysis?. Federal Reserve Bank of Minneapolis-Quarterly Review, 10(1), 2-16.
• ŞIKLAR İ. Çakmak A Yavuz S, (2000), Para Teorisi-Politikası, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
• TAŞ, S., ÖRNEK, İ., & UTLU, S. (2012). Banka kredi kanalı ve Türkiye uygulaması. Ç .Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 53-74,
• TAY BAYRAMOĞLU, A., & YAMAN, N. (2018). Parasal aktarım mekanizması: Teori ve politikalar. NURHAN ŞAKAR , İşletme ve Ekonomi Yazıları –I, Bölüm 22, (ss. 483-509). Yayın No: 3816, İşletme-Ekonomi Dizisi: 985, İstanbul, Beta Yayınları
• TCMB. (2013). Parasal Aktarım Mekanizması. Ankara. http://www.tcmb.gov.tr (25.10.2022)
• UZGÖREN, N., CEYLAN, G. & UZGÖREN, E. (2007). Türkiye’de kredi kartı kullanımını etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik bir model çalışması. Celal Bayar Üniversitesi İ. İ. B. F. Yönetim ve Ekonomi. 14(2): 247-256.
• YILDIRIM, Durmuş Çağrı ve MİRASEDOĞLU, Mustafa Uğur. “Aktarım Mekanizmasının Hisse Senedi Fiyatları Kanalının Etkinliğine İlişkin Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2015, 16(2),105-125.
• ZAİDİ, M.A.S.B. 2011. Structural Vector Autoregressive Analysis of Monetary Policy in Malaysia. PhD. Thesis. Australian School of Business University of New South Wales, The Australian School of Business. The University of New South Wales.