Öz
Pek çok tarihçi için, küçük bir uç beyliğinin zamanının en büyük imparatorluklarından biri haline nasıl geldiği hala bir soru işaretidir. Osmanlı Devleti kurulduğu günden itibaren, her bir çarkının düzgün çalıştığı bir mekanizma gibi işleyerek büyümüştür. Ancak 16. ve 17. yüzyıl itibariyle bu mekanizmada zamanla bazı bozulmalar meydana gelmiştir. Dolayısıyla bu bozulmalar dönemin düşünürleri tarafından değerlendirilmeye ve çözümler aranmaya başlanmıştır. Bu çözüm arayışı sırasında İbn Haldun ile tanışan düşünürler İbn Haldun’un devletin çöküş teorisini içinde bulundukları koşullarla uyumlu bulmuşlar ve buradan hareketle, onun fikirlerini rehber edinerek eserlerinde içinde bulundukları devlete dair çeşitli yorumlarda bulunmuşlardır. Bazı düşünürlerin İbn Haldun'u okuduğuna ve ondan etkilendiğine dair elimizde kesin kanıtlar bulunmasa da aradaki benzerlikler bize karşılaştırma imkânı sunmaktadır. Nitekim bu çalışmada bu karşılaştırmalar neticesinde İbn Haldun’un devletin çöküş teorisinden etkilendiği sonucuna varılan düşünürlerin eserleri ve çeşitli düşünceleri incelenmektedir. Bu çalışmaya konu olan düşünürler Kınalızade Ali Efendi, Gelibolulu Mustafa Ali, Kâtip Çelebi ve Mustafa Naima Efendi’dir.
Anahtar Kelimeler
İbn Haldun Osmanlı düşüncesi Osmanlı düşünürleri devlet teorisi Mukaddime
Kaynakça
- Arslan Ahmet (2014). İbni Haldun. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Arslantürk Zeki (1997). Naima’ya Göre XVII. Yüzyıl Osmanlı Toplum Yapısı. İstanbul: Ay Işığı Yayınları.
- Bouthoul, Gaston (1930). Ibn-Khaldoun: Sa Philosophie Sociale. Paris: Librairie Orientaliste Paul Geuthner.
- Brun Jean (2003). Les Présocratiques. Paris: Presses Universitaires de France.
Öz
For many historians, it is still a question mark how a small frontier state has become one of the greatest empires of its time. From the day it was founded, the Ottoman State has grown by functioning as a mechanism in which each wheel works properly. However, in the 16th and 17th centuries some deterioration occurred in this mechanism. Therefore, these distortions started to be evaluated and searched solutions by the thinkers of the period. In this search of a solution, the thinkers who met Ibn Khaldun found Ibn Khaldun's theory of the collapse of the state in accordance with the conditions in which they are involved, and from this point of view, through taking his ideas as a guide, made various comments about their state in their works. Even though we do not have absolute evidence that some thinkers read Ibn Khaldun and were influenced by him, the similarities offer us a comparison. As a result of these comparisons, the works and thoughts of the thinkers who are influenced by Ibn Khaldun’s collapse theory of the state are examined. The thinkers of this study are Kinalizade Ali Efendi, Gelibolulu Mustafa Ali, Kâtip Celebi and Mustafa Naima Efendi.
Anahtar Kelimeler
Ibn Khaldun Ottoman thought Ottoman thinkers theory of state Muqaddima
Kaynakça
- Arslan Ahmet (2014). İbni Haldun. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Arslantürk Zeki (1997). Naima’ya Göre XVII. Yüzyıl Osmanlı Toplum Yapısı. İstanbul: Ay Işığı Yayınları.
- Bouthoul, Gaston (1930). Ibn-Khaldoun: Sa Philosophie Sociale. Paris: Librairie Orientaliste Paul Geuthner.
- Brun Jean (2003). Les Présocratiques. Paris: Presses Universitaires de France.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 1 Sayı: 1 |
