YAPTIRIMLARIN TİPOLOJİSİ VE ULUSLARARASI HUKUKTA TEK TARAFLI YAPTIRIMLAR: İRAN ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 59 - 81, 30.07.2022

Behnam Alıpourvaghaslou

Öz

Mevcut uluslararası sistemde yaptırımlar, zorlayıcı aktörlerin politikalarını kontrol etmek veya değiştirmek için sıklıkla kullanılan bir araçtır. Son yıllarda İran'a yaptırım uygulayan en önemli faktör İslam Devrimi ve Batı ve ABD hegemonyasıyla yüzleşmesi ve özellikle son yıllardan bu yana uluslararası toplumun dikkatini çeken İran'ın nükleer programı olmuştur. Bu makalenin temel amacı, İran İslam Cumhuriyeti'ne uygulanan uluslararası yaptırımları gözden geçirerek daha detaylı bir analizini yapmak ve bunun tipolojik bir modelini ortaya koymaktır. Bu tipolojinin sonuçları ve çıktıları, yaptırımlar sistemi ve ortaya çıkan tehditlerle daha iyi yüzleşmede etkili olabilir. Bu araştırmanın temel sorusu, 1979-2016 döneminde İran'a uygulanan yaptırımların hangi yollarla kategorize edilebileceği ve her bir yaptırım başlığının hangi bağlamda analiz edilebileceğidir. Araştırma hipotezi ayrıca, İran'a uygulanan yaptırımların, veren otorite, konu, nihai neden, şiddet, seviye, amaç türü ve bağlayıcı olup olmadıklarına göre ayrılabilir olduğu; Bu durumların örnekleri, farklı türlerin ayrılma kriterleri ve kalıpları kullanılarak ele alınmıştır. Yaptırım türlerini ve her birinin hükümlerini anlamak, her bir yaptırımın ne olduğunu bilmeyi ve bunları her kategoriye yerleştirmek, neden sorusunun cevabını gerektirir; Bu nedenle araştırma yöntemi betimsel-analitiktir. Araştırma yöntemine uygun olarak bu araştırmada bilgi toplama yöntemi belgesel ve kütüphanedir. Bu çalışmanın dikkat çekici bulgularından biri, yaptırımların konu alanı açısından İran'ın enerji sektörünün en fazla ABD ve AB yaptırımıyla karşı karşıya kalmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Yaptırımlar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Tipoloji, İran

Kaynakça

• SC, Resolution 1540 (2004), Adopted by the Security Council at its 4956th meeting, on 28 April 2004, S/RES/1540 (2004) SC, Resolution 2565 (2021), Adopted by Bhe Security Council on 26 February 2021, UNDOC. S/RES/2565 (2021) SC, Resolution 2563 (2021), Adopted by the Security Council on 25 February 2021, S/RES/2563 (2021) SC, Resolution 2561 (2021), Adopted by the Security Council on 29 January 2021,S/RES/2561 (2021), SC, Resolution 2553 (2020), Adopted by the Security Council on 3 December 2020, S/RES/2553 (2020)