Dünya Dışı Seyahatler Çağı: Uzay Turizminin İlk Yolcuları

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 276 - 46, 30.06.2024

İrfan Tapan

https://doi.org/10.61960/fikriyat.1446477

Öz

Turizm; insanların belli bir süreliğine, yaşadığı günlük ortamdan ayrılıp, dinlenmek, eğlenmek, bilgi edinmek gibi amaçlarla gerçekleştirdiği seyahat hareketine verilen isimdir. Turizm tarihinin geçmişi MÖ.4000’li yıllara dayanan ilk seyahatler olmakla birlikte günümüze kadar geçen süreçte turizm sektöründe önemli değişimler yaşamıştır. Özellikle 1950’li yıllardan sonra hız kazanan turizm olgusu kitle turizmi iken, daha sonraki yıllarda alternatif turizm türleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu tarihlerden itibaren turizm sektöründe daha korumacı, planlı ve sürdürülebilir bir yönelim hareketi oluşmaya başlamıştır. Ortaya çıkan bu alternatif turizm türleri daha bireysel ve seçici türler olmuştur. Bu dönemde özellikle doğa dostu, korumacı ve bilgilendirici türler ortaya çıkmıştır. Ancak turistlerde değişen istek ve beklentiler farklı alternatif türlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Diğer turizm türlerinden farklı olarak daha masraflı olan bu türler, eğitim ve ekonomik açıdan farklı turist profillerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Trend turizm türlerinden biri olacağı düşünülen bu yeni alternatif turizm türü uzay turizmidir. Bu yeni turizm türüne katılan turistlerin, genellikle konu ile alakalı olarak iyi bir eğitim alması gerekmektedir. Hazırlanan bu çalışmada geleceğin trend turizm türlerinden biri olacağı düşünülen bu alternatif turizm çeşidinin güncel durumu, önümüzdeki yıllarda planlanan gelişimi ile sorunlarına değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Uzay Turizmi, Alternatif Turizm, Trend Turizm, Uzayın İlk Turistleri

Kaynakça

• Akova, İ. (1999). Alanya'nın turizm olanakları. Coğrafya Dergisi, 183-207.
• Akova, İ. (2000). Alternatif turizm olanaklarımız. Coğrafya Dergisi (8), 71-84.
• Akova, S. B., & Şahin, G. (2019). Turizmde tarım ürünlerinin değerlendirilmesi: Muz örneği. XI.IBANESS Kongreler Serisi, (s. 812-822). Tekirdağ.
• Albayrak, A. (2013). Alternatif turizm. Detay Yayıncılık.
• Apel, U. (1997). Space tourism a promising future, Space Policy, 13(4): 279-284.
• Berry, J. (2012). State, capital and spaceships: A terrestrial geography of space tourism. Geoforum 43: 25–34.
• Britannica, (2024). https://www.britannica.com/biography/Dennis-Tito (Erişim Tarihi: 31.03.2024).
• Byers, M. & Boley, A. (2023). Who owns outer space? International law, astrophysics and the sustainable development of space. Cambridge University Press.
• Chang, Y. W. (2017). A preliminary examination of the relationship between consumer attitude towards space travel and the development of innovative space tourism technology. Current Issues in Tourism, 20(14): 1431- 1453.
• Chang, E. Y. (2020). From aviation tourism to suborbital space tourism: A study on passenger screening and business opportunities. Acta Astronautica, 177, 410 420.
• Civelek, M. & Türkay, O. (2019). Uzay turizmine ilişkin uluslararası turizm karikatürlerinin göstergebilimsel bir analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21 (3), 960-980.
• Cohen, E. (2017a). The paradoxes of space tourism, Tourism Recreation Research, 42(1): 22-31.
• Cohen, E. (2017b). Space tourism in the anthropocene. Tourism Recreation Research, 42(1), 22-31
• Collins, P. (2006). Space tourism: from Earth orbit to the Moon. Advances in Space Research, 37: 116-122.
• Crouch, I. G. (2001). The market for space tourism: Early indications. Journal of Travel Research, 40: 213-219
• Crawford, I. A. (2016). The long-term scientific benefits of a space economy. Space Policy, 37, 58-61.
• Değişgel, S. (2019). Uzay turizmi. A. Kurnaz, & B. Kılıç (içinde), Sıradışı turizm (s. 71-89). Detay Yayıncılık.
• Duran, E., & Özkul, E. (2018). Değişen dünya turizminde yeni alternatifler. E. Duran, & Ö. Serkaya Doğan (içinde), Türkiye turizm coğrafyası (s. 137-164). Paradigma Akademi.
• Firgens, B. A. (2016). For progress, war and commerce: Rhetorical constructions of human flight: 1900-1935. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. The Pennyslvania State University, Communication Arts and Sciences.
• Forganni, A. (2017). The potential of space tourism for space popularisation: An opportunity for the EU space policy? Space Policy, 41: 48-52.
• Giachino, C., Pucciarelli, F., Bollanni, L. & Bonadonna, A. (2023). Is generation z ready to fly into the space? The future of tourism is coming. Futures, 145, 1 13.
• Goehlich, R. A., Anderson, K. J., Harrold, N. N., Bemis, J.A., Nettleingham, M. T., Cobin, J. M., Zimmerman, R. B., Avni, B.L., Gonyea, M.D. ve Ilchena, N. C. (2013). Pilots for space tourism, Space Policy, 29: 44-15.
• Gürsel, S. (2020). Uzay turizmi girişimleri ve uzay turizmi ile ilgili olası prolemler. Social Mentality And Researcher Thinker Journal, 6 (38), 2341-2350.
• Hobe, S. (2010). The legal regime for private space tourism activities-an overview. Acta Astronautica, 66, 1593- 1596.
• Hunter, F. R. (2004). “Tourism and empire: The Thomas Cook & Son enterprise on the Nile 1868-1914. Taylor & Francis, 40 (5), 28-29.
• Jamsari, E. A., Nawi, M. A., Adibah, S., Sidik, R., Zaidi, Z., & Zulfazdlee, M. (2013). İbn Firnas and his contribution to the aviation technology of the world. Advances in Natural and Applied Sciences, 7(1), 74-78.
• Johnson, M. R. ve Martin, D. (2016). The anticipated futures of space tourism, Mobilities, 11(1): 135-151.
• Kılınç, Ü. (2019). 250.000 dolarlık uzay uçuşu öncesinde vakit geçirebileceğiniz mukteşem Lounge. 06.27.2023 tarihinde webtekno: https://www.webtekno.com/virgin-galactic-250-bin-dolarlik-uzay-ucusu-lounge-alani- h74376.html adresinden alındı
• Kiper, V. O. & Batman, O. (2018). Uzay turizminin bibliyometrik analizi. INGANT 2018 1st International Conggress of New Generations and Trends in Tourism (s. 76-85). Sakarya: INGANT.
• Kiper, V. O. & Batman, O. (2023). Uzay turizmi ve uzay seyahatlerinin getirdiği risklere dair bir öngörü çalışması. Avrasya Turizm Araştırmaları Dergisi 4(1), 43-51.
• Koçer, G. (2020). Turizm tarihini keşfetmek: Modern turizmin doğuşu ve Doğu'nun cazibesi. Near East Historical Review, 10(3), 327-344.
• Kozhanazar, A. (2014). Uzay turizmi: Kazakistan'ın uzay turizmi alanındaki potansiyeli üzerine bir analiz. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
• Küçük, Ö. (2022). Uzay turizmi, seyahat ve yenilik. JTIS, 5(3), 243-255.
• Loizou, J. (2006). Turning space tourism into commercial reality, Space Policy, 22, 289-290.
• May, A. (2008). Uzay turizmi ve ticareti. (Çev. Şekerci F.) Say Yayınları.
• Mesa-Arango, R., Pineda-Jaramillo, J., Araujo, D. S. A., Bi, J., Basva, M. & Viti, F. (2023). Missions and factors determining the demand for affordable mass space tourism in the united states: A machine learning approach. Acta Astronautica, 204, 307-320.
• Milliyet Gazetesi. (2018). Uzat turistleri: Ücret ödeyerek uzaya çıkanlar. 27.06.2023 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/gundem/uzay-turistleri-ucret-odeyerek-uzaya-cikanlar-2774684 adresinden alındı
• O'Hare, M. (2019). Look insade the first luxury space hotel. 06.27.2023 tarihinde CNN Travel: https://edition.cnn.com/travel/article/aurora-station-luxury-space-hotel/index.html adresinden alındı.
• Ormrod, J. ve Dickens, P. (2019). Space tourism. Capital and identity, the elusive dream. Tourism Social Science Series, 25, Emerald Publishing Limited.
• Polkowska, M. (2021). Space tourism challenges. Review of European and Comparative Law, 45(2), 153-182.
• Spector, S. & Higham, J.E.S. (2019). Space tourism in the anthropocene. Annals of Tourism Research, 79, 2-8.
• Spencer, J. (2004). Space tourism: Do you want to go? Apogee Books.
• Satatista (2023). https://www.statista.com/statistics/1239530/orbital-space-tourism and-travel-revenue- forecast-worldwide/ (Erişim Tarihi: 01.04.2024).
• Strickland, P. (2012). Do space hotels differ from hotels on Earth? The mystery is solved. Journal of Hospitality Marketing and Management, 21(8): 897-890.
• TURSAM. (2023). Uzaya uçuş 200 bin, konaklama 9,5 milyon dolar: Uzay turizmi raporu. 06.30.2023 tarihinde TRTHaber: https://www.trthaber.com/haber/bilim-teknoloji/uzaya-ucus-200-bin-konaklama-95-milyon- dolar- 774764.html#:~:text=Uzay%20turizmi%20pazar%C4%B1n%C4%B1n%202029'a,de%20g%C3%B6stergesi%20olarak% 20kabul%20ediliyor. adresinden alındı
• UNWTO. (2022). World tourism barometer: January 2023. 06.30.2023 tarihinde Turizm Günlüğü: https://www.turizmgunlugu.com/wp-content/uploads/2023/01/UNWTO-World-Tourism-Barometer-2022.pdf adresinden alındı
• Ünder, M. (2010). Pardon, uzaya basabilir misiniz? http://www.derki.com/bilimselki/item/1215-pardon-uzaya- basabilir-misiniz/1215-pardon-uzaya-basabilir-misiniz adresinden alınmıştır.
• www.asistanonmuhasebe.com (2018). 2022’den itibaren uzay turizmi başlıyor. 29.11.2023 tarihinde https://asistanonmuhasebe.com/Destek/On-Muhasebe-Programi-Makaleler/2022-den-itibaren-uzay- turizmi-basliyor adresinden alınmıştır.
• Yurgiden, H. (2023). Uzay turizminin uzay ekonomisine olan etkileri üzerine bir değerlendirme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi Türkiye Körler Federasyonu Yayını, 23 (1), 1-20. https://doi.org/10.54961/uobild.1283430