Netflix Film ve Dizilerinde Ailenin Temsili: Azizler ve Queens Gambit Örnekleri

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 32 - 41, 30.06.2021

Bünyamin Gültekin

Öz

Medya, toplumsal yapıyı dolaylı veya doğrudan etkileme gücüne sahiptir. Sunduğu içeriklerle, kültürün inşası ve yeniden üretimini sağlayan medya, bunları nesilden nesile aktarımıyla önemli bir işlevi yerine getirir. Bu etkinin en fazla görüldüğü yerler ise film ve dizilerdir. Özellikle internetin kullanımı ile yaygınlaşan dijital platformların sayısındaki artış film ve dizilerin etkinlik alanını genişletmiştir. Bu platformlar abonelikler üzerinden belli bir ücret karşılığında sunulmaktadır. İnternetin olduğu her yerde telefon, tablet ve bilgisayar aracılığıyla film, dizi, belgesel ve eğlence programlarına kolaylıkla erişim sağlanabilmektedir.

Bu çalışma film ve dizilerin toplumsal yapıya etkisini global bir dijital yayın platformu olan Netflix örneği üzerinden incelemektedir. Küresel bir ağa sahip olan bu platform, içeriği bakımından gençler tarafından yoğun bir şekilde takip edilmektedir. İzleyicilerin davranış ve tutumlarında bir takım değişikliklere yol açabilmektedir. Çalışmada, medya yapımlarında bireyi etkileyen, ikinci okumaların belirlenmesine yardımcı olduğu için içerik analizi yöntemi tercih edilmiştir.

Uygulama aşamasında, genel olarak dizi ve film içeriklerini barındırması nedeniyle, Netflix platformunda 15 Ocak 2021 tarihinde, ‘Türkiye’de Bugünün Top 10 Listesi’ başlığı altındaki Türk yapımı olan Azizler filmi ve Amerikan yapımı olan 7 bölümlük mini dizi olan Queen’s Gambit incelenmiştir. Seçilen bu yapımlardan elde edilen bulgulara bakıldığında, özellikle başrol karakterlerinin geleneksel aile tiplerinden uzak olduğu görülmektedir. Film ve dizinin yan karakterlerinin de aile ilişkilerinde birçok problemi barındırdıkları gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dizi, Film, Aile, Netflix.

Kaynakça

• Akıncı, S. ve Çakır, V. (2017, Kasım) Para-sosyal ilişki perspektifinden ürün yerleştirme etkililiği. İNİF E-Dergi, 2. s.210-225.
• Akova, S. (2020). Kültürlerarası İletişim Bağlamında Ötekileştirme Olgusunun Dijital Taşıyıcılığına Dair Netflix Dijital Televizyonu Üzerinden Bir Bakış: 13 Commandments (13 Emir) Dizisi Üzerinden Göstergebilimsel Analizi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 15(26): 4479-4516.
• Aladağ, İ. (2012). Televizyon Dizilerinin Kültürel Yozlaşma Açısından İncelenmesi (Fırat Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Alan Araştırması) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Başaran, F. ve Geray, H. (2005). İletişim Ağlarının Ekonomisi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Crowley, D. ve Heyer P. (2014). İletişim Tarihi. Ankara: Berkay Siyasal Kitabevi.
• Çaycı, B. (2021). Aşırı İzlemeyle Değişen Dizi İzleme Biçimlerinin İzleyiciler Üzerindeki Etkileri. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11 (2), 403-423.
• Diken, B. ve Laustsen, C. B. (2010). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul: Metris Yayınları.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2010). Öteki Kuram. Ankara: Erk Yayınevi.
• Erjem, Y. ve Çağlayandereli, M. (2006). Televizyon ve Gençlik: Yerli Dizilerin Gençlerin Model Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, s.15-30.
• Erol, Gülbuğ. (2007). Medya Üzerine Çalışmalar. İstanbul: Beta.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı.
• Kırtepe, S. (2014). Televizyon Dizilerinin Toplum Üzerindeki Etkileri Sosyo-Kültürel Bir Çözümleme Erzurum Örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi SBE Felsefe ve Din ABD.
• Kula, N. (2012). TV Dizileri Yoluyla Yeniden Üretilen Tüketim Kültürü, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, s.507-530.
• Macbride, S. (1993). Bir Çok Ses Tek Bir Dünya. İstanbul: Unesco.
• Mutlu, E. (2017). İletişim Sözlüğü. Ankara: Ütopya.
• Orhan, S. ve Taştan, N. (Mart, 2019). Parasosyal İlişki Kurma Nedeni ve Nasılı: Psikolojik Sağlamlık ve Yaşam Doyumu Açısından Bir İnceleme. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5. s.11-20.
• Özkan, R. (2013). Televizyon Dizilerinin Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi (Niğde Üniversitesi Örneği) (s. 1012-1029) içinde. Ankara: Güz Postman, N. (2016). Televizyon Öldüren Eğlence Gösteri Çağında Kamusal Söylem. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sarı, Ü. ve Türker, H. (2021). Dijital platform kullanıcılarının izleme alışkanlıklarına yönelik bir araştırma: Netflix örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 59-80.
• Taylan, H. H. (2011). Televizyon Programlarındaki Şiddettin Yetiştirme Etkisi: Konya Lise Öğrencileri üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi SBE Sosyoloji ABD.
• Tekinalp, Ş. ve Uzun, R. (2013). İletişim Araştırmaları ve Kuramları, İstanbul: Beta.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yıldırım, B. (2015). İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle. Konya: Literatürk.