Evaluation of Bahman Ghobadi's Half Moon Film on the Basis of Iranian New Wave Cinema

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 142 - 151, 28.12.2021

Gülşah Erdur , Gözde Sunal

Öz

Iranian New Wave cinema has created its own style in the light of the French and Italian cinema, which it has influenced with its own unique narrative language, which has given a different quality to the modern cinema world. Iranian cinema from the past to the present has witnessed the political changes in the country, has gone on a way to convey the impact of these changes on society, the political process with a new current.
A director shows his mastery when putting his film on stage (mise-en-scene). The director, who is the practitioner of the script, shapes the world he dreams of with scenes that he visualizes with his own style of expression in his film. The director becomes an auteur director by adding depth, difference to the film, which in a nutshell reveals itself as a world. Abbas Kiyarustami and Massoud Kimyai, one of the pioneers of Iranian new wave cinema who are the subject of our study, represent the first generation of the new wave movement, while Jafar Panahi and Mejid Mejidi represent the second generation, Asghar Ferhadi and Bahman Ghobadi represent the third generation. Proceeding from this point, the place of Bahman Ghobadi, one of the third generation auteur directors of the Iranian New Wave movement, and his cinema in the Iranian New Wave cinema will be evaluated in the study. When the cinematography of Ghobadi is examined, it is thought that it has an impact on the New Wave Iranian cinema. Because this effect is seen not only in the expression of images, but also in the transmission of poetic realistic language, documentary-style expression and social problems. Therefore, as an example of the study, the director's Half-Moon film is selected due to the power of symbolic references and cinematographic expression, and it is aimed to read it using the auteur's criticism method.

Anahtar Kelimeler

Auteur Criticism, Bahman Ghobadi, Bahman Ghobadi, Bahman Ghobadi, Bahman Ghobadi, Half Moon, Political Film, Iranian New Wave Cinema

İran Yeni Dalga Sineması Temelinde Bahman Ghobadi’nin Yarım Ay Filminin Değerlendirilmesi

Öz

İran Yeni Dalga sinemasının, günümüz sinema dünyasına farklı bir nitelik kazandırdığı, kendine özgü anlatım diliyle, etkilendiği Fransız ve İtalyan sinemasının ışığında kendi üslûbunu oluşturmuştur. Geçmişten günümüze İran sineması, ülkedeki siyasal değişime tanıklık etmiş bu değişimlerin toplum üzerindeki etkisini, politik süreci yeni bir akımla aktarma yoluna gitmiştir.
Bir yönetmen ustalığını, filmini sahneye koyarken (mise-en-scene) göstermektedir. Senaryonun uygulayıcısı olan yönetmen hayal ettiği dünyayı kendi anlatım tarzıyla görselleştirdiği sahnelerle filmine şekil vermektedir. Özetle, yönetmen kendisini ortaya koymak filme bir dünya bir derinlik, farklılık katmakla auteur yönetmen olmaktadır. Çalışmamıza konu olan İran yeni dalga sinemasının öncülerinden Abbas Kiyarüstemi ve Mesut Kimyai yeni dalga akımının birinci kuşağını temsil ederken, Cafer Panahi ve Mejid Mejidi ikinci kuşağı, Asghar Ferhadi ve Bahman Ghobadi ise üçüncü kuşağı temsil etmektedir. Bu noktadan hareketle, çalışmada İran Yeni Dalga akımının üçüncü kuşak auteur yönetmenlerinden Bahman Ghobadi’nin ve sinemasının İran Yeni Dalga sinemasındaki yeri değerlendirilecektir. Ghobadi’nin sinematografisi incelendiğinde, Yeni Dalga İran sineması üzerinde etkisinin olduğu düşünülmektedir. Zira bu etki salt imgesel anlatımıyla değil şiirsel gerçekçi dili, belgesel tarzı anlatımı ve toplumsal sorunları aktarmada da görülmektedir. Dolayısıyla çalışmanın örneklemi olarak yönetmenin Yarım Ay filmi, simgesel göndermelerin ve sinematografik anlatımın güçlülüğü nedeniyle seçilerek auteurcu eleştiri yöntemiyle okumasının yapılması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İran Yeni Dalga Sineması, Auteur Eleştiri, Yarım Ay, Politik Film, Bahman Ghobadi, Bahman Ghobadi, Bahman Ghobadi, Bahman Ghobadi

Kaynakça

• Butler, A. (2011). Film Çalışmaları. Çev: A. Toprak. İstanbul: KalkedonYayınevi.
• Dönmez, A. (2018). Politik Film: Üçüncü Sinema’nın Diyalektiği- Mike Wayne. Sinefilozofi Dergisi. 3; (5).
• Dickinson, T. (1986). Sinemanın Evrimi, Çev: Nurçay Türkoğlu, İstanbul: Çizgi Yayınları.
• Erelvanlı, S. (2014). İki Bacaklı At ya da Dört Bacaklı İnsan 1.Basım. İstanbul: Evrensel Kültür Kitaplığı.
• Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Nuyan, N. (2015). Göçebe İmajlar: Bahman Ghobadi Sineması. İstanbul: Avesta Yayınları.
• Esen, K. Ş. (2013). Sinemada Auteur Kuramı. Özarslan, Z. (Ed.), Sinema Kuranları 2 (33-50) içinde. İstanbul: Su Yayınları.
• Karadoğan, A. (2016). Auteur Kuramı ve Sanat Sineması Üzerine. Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Şen, S. (2018). Gemideki Hayalet. İstanbul: Metis Yayınları.
• Teksoy, R. (2005). Rekin Teksoy’un Sinema Tarihi. Birinci Cilt. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Tapper, R. (2007). Yeni İran Sineması. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Yıldırım, E. ve Can, A. (2019). Fransız Yeni Dalga Sineması İçinde Yenilikçi Bir Yönetmen Jean Luc Godard filmlerinin İdeolojik Boyutu. Selçuk İletişim. 12(1): 164-166. (www.mijfilm.com, Erişim Tarihi: 11. 01. 2021)