VERGİ VE SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK İLİŞKİSİ: AFYONKARAHİSAR ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 61 - 79, 01.11.2016

Nahit Erdoğan İsa Sağbaş

Öz

Bu çalışmada Afyonkarahisar ili örneğinde sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi ile vergi arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmada demografik, eğitim, sağlık, ekonomi ve diğer refah olmak üzere 5 grup başlığı altında 33 değişken kullanılmıştır. Çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden TOPSIS modeli kullanılarak ilçe merkezlerinin sosyo- ekonomik gelişmişlikleri tahmin edilmiştir. Sosyo-ekonomik gelişmişlikle vergi gelirleri arasındaki ilişki sıralı korelasyon katsayısı yöntemi ile incelenmiştir. Bulgular vergi gelirleri ile sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi arasında güçlü ve pozitif bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Bu bulgu zımni olarak vergi gelirlerini artırmak için sosyal ve ekonomik yönden gelişmenin teşvik edilmesinin önemini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyo-Ekonomik Gelişme

The Relationship Between Taxes and Socio-Economic Development: The Case of Afyonkarahisar

Öz

This study examines therelation between socio-economic development level and tax in the case study of Afyonkarahisar. A total of 33 variables, demographic, education, health, economic and other welfare indicators under 5 different headings, are used. By using one of the multivariate statistical methods, TOPSIS model Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution , the districts are ranked according to the socio-economic development levels. The relation between socio-economic development level and tax revenues is investigated by a rank correlation coefficient. The findings show that there is a strong positive relationship between them. This finding implicitly indicates the importance of encouraging socio-economic development as to increase tax revenues

Anahtar Kelimeler

Socio-economic development

Kaynakça

• Akgül, A. ve O. Çevik (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri, Emek Ofset, Ankara, 371-372.
• Altunışık, R. ve R. Coşkun ve S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım (2007), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Sakarya Kitabevi, Sakarya, 334.
• Armstrong, H ve J. Taylor (1985), “Regional Economics And Policy”, Philip Allan, London.
• Ay, H. ve E. Talaşlı (2008), “Ülkelerin Ekonomik Gelişmişlik Seviyeleri ve Vergi Yapılarındaki İlişki”, Maliye Dergisi, Sayı. 154, 135-155.
• Cural, M. ve N. Kırcı Çevik (2015), “Ekonomik Kalkınmanın Vergi Üzerindeki Etkisi: 1924- 2013 Dönemi Türkiye Örneği”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt.48, Sayı.3, 127-158.
• Dincer, B. ve M. Özaslan (2004), “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, Bölgesel Gelişmişlik ve Yapısal Uyum Merkezi, Ankara.
• Dincer, B. ve M. Özaslan ve T. Kavasoğlu (2003), “İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, Bölgesel Gelişmişlik ve Yapısal Uyum Merkezi, Ankara.
• Dincer, B. ve M. Özaslan ve E. Satılmış (1996a), “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması, Devlet Planlama Teşkilatı”, Bölgesel Gelişmişlik ve Yapısal Uyum Merkezi, Ankara.
• Dincer, B. ve M. Özaslan ve E. Satılmış (1996b), “İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, Devlet Planlama Teşkilatı, Bölgesel Gelişmişlik ve Yapısal Uyum Merkezi, Ankara.
• Dinler, Z. (2008), Bölgesel İktisat, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Alp, S. ve T. Engin (2011), “Trafik kazalarının nedenleri ve sonuçları arasındaki ilişkinin topsis ve ahp yöntemleri kullanılarak analizi ve değerlendirmesi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Sayı.19, 65-87.
• Küçüker, C. (1998), “Bölgesel Kalkınma Ve Kentsel Gelişme”, Türkiye Ekonomisi Sektörel Analiz, Ed. A. Şahinöz, Türkiye Ekonomi Kurumu Yayını, Ankara, 425-453.
• Sağbaş, İ. ve M. Fişne (2010), “Avrupa Birliği Bölgesel Politikası, Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye, Ed. M. Kar, Ekin Yayıncılık, İstanbul, 217-240.
• Shyjith, K. ve M. Ilangkumaran ve S. Kumanan (2008), “Multi-criteria decision-making approach to evaluate optimum maintenance strategy in textile industry”, Journal of Quality in Maintenance Engineering.
• Siverekli, E. (2003), “Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Sayı. 21, 97-116.
• Şeker, M. (2012), “İstanbul Rekabet Endeksi”, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Kalkınma Ajansı, İstanbul.
• Şen, H. ve İ. Sağbaş (2016), “Vergi Teorisi ve Politikası”, Kalkan Matbaacılık, İkinci Baskı, Ankara, 404.
• Ustasüleyman, T. (2009), “Bankacılık Sektöründe Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi: AHP-TOPSIS Yöntemi”, Bankacılık Dergisi, Sayı.69, 33-43.
• Üstünışık, N.Z. (2007), “Türkiye'deki İller Ve Bölgeler Bazında Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması: Gri İlişkisel Analiz Yöntemi Ve Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 7.
• Yavuz A. ve S. Çiçek (2009), “Isparta İlinin Vergi Gelirleri Analizi Yoluyla Sosyo-Ekonomik Yapısı Üzerine Bir İnceleme”, Maliye Dergisi, Sayı. 157, 166-182.
• Yurdakul, M. ve Y.T. İç (2003), “Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma”, Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt.18, No.1, 1-18.
• Zafer Kalkınma Ajansı (2009), “TR33 Bölgesi Bölge Planı 2010-2013”, Devlet Planlama Teşkilatı, Kütahya.
• Zafer Kalkınma Ajansı (2010), “Mevcut Durum Raporu”, Devlet Planlama Teşkilatı, Kütahya.
• Zafer Kalkınma Ajansı (2012c), “Zafer Ekonomik Bülten”, Sayı.1, 1-48.