Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Alternatif Yöntem ve Modeller: Türkiye’den Uygulama Örnekleri

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 147 - 172, 01.07.2017

Neslihan Gence Şen Ümit Acar

Öz

Günümüzde kamu hizmetleri hem miktar olarak artış göstermiş hem de bu hizmetler çeşitlenmiştir. Artan ve çeşitlenen bu hizmetlerin tamamını pek çok ülke için devlet bütçesiyle karşılama imkânı kalmamış ve ülkeler kamu hizmetlerinin sunumunda alternatif yöntem arayışı içine girmişlerdir. Bu çalışma, kamu hizmetlerinin sunumunda başvurulan alternatif yöntem ve modelleri, Türkiye uygulamaları bazında örnekleri ile birlikte analiz etmeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Hizmeti Sunumu, KamuÖzel İşbirliği

Alternative Methods and Models in the Delivery of Public Services: Application Examples from Turkey

Öz

At the present time, public services have grown both in quantitatively and variety. On the other hand, the available budget did not have the opportunity to cover all of these services; therefore, alternative delivery methods have been searched by countries. This study tries to analyze the alternative public service delivery methods with the applications of Turkey

Anahtar Kelimeler

The Delivery of Public Services, Public-Private Partnership

Kaynakça

• /5907 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin YİD Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkındaki 3996 Sayılı Kanun’un Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin Karar (1994), T. C. Resmî Gazete, 22068, 01.10.1994.
• Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2011), T. C. Resmî Gazete, 28054, 14.09.2011.
• /10655 Sayılı Sağlık Tesislerinin, Kiralama Karşılığı Yaptırılması ile Tesislerdeki Tıbbî Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik (2006), T. C. Resmî Gazete, 26236,22.07.2006.
• Sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Yapmaya Görevlendirilmesi Hakkında Kanun (1984), T. C. Resmî Gazete, 18610, 19.12.1984.
• Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun (1988), T. C. Resmî Gazete, 19830, 02.06.1988.
• Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmesi Hakkında Kanun (1994), T. C. Resmî Gazete, 21959, 13.06.1994.
• Sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun (1997), T. C. Resmî Gazete, 23054, 19.07.1997.
• Sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu, Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Telsiz Kanunu ve Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığı Hakkında Kanun ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2000), T. C. Resmî Gazete, 23948, 29.01.2000.
• Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (2001), T. C. Resmî Gazete, 24335, 03.03.2001.
• Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa Bir Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun (2005), T. C. Resmî Gazete, 25876, 15.07.2005.
• Sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2010), T. C. Resmî Gazete, 27781, 10.12.2010.
• Sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2013), T. C. Resmî Gazete, 28582, 09.03.2013.
• Sayılı 2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu (2016), T. C. Resmî Gazete, 29928, 24.12.2016.
• Acar, İ. A. (2012), “Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları Kamu Hizmeti Sunumunu Etkinleştirebilir mi?”, 27. Maliye Sempozyumu, 20-24 Mayıs 2012, Antalya.
• Ahmed, P. A. and X. Fang (1999), Project Finance in Developing Countries, World Bank Publications.
• Alfen, H. W. (2010), “Public Private Partnership (PPP) as Part of Infrastructure Management Solutions–a Structural Approach of Delimiting PPP from other Private Sector Participation Models”, In TG72-Special Track 18th CIB World Building Congress May 2010 Salford, United Kingdom, p.13-28.
• Anayasa Mahkemesi (1995), “28 Haziran 1995 Tarih ve E. 1994/71, K. 1995/23 Sayılı Karar”, AMKD, Sayı:32, Cilt:1.
• Delmon, J. J. (2010), Understanding Options for Public-Private Partnerships in Infrastructure: Sorting out the Forest from the Trees: BOT, DBFO, DCMF, Concession, Lease, (No. 5173), The World Bank.
• Demirbağ, C. (2007), Kamu Özel Sektör İşbirliği Modeli Çerçevesinde Türkiye İçin Kamu Yatırımlarının Gerçekleştirilmesine İlişkin Model Önerisi, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
• Eğilmez, M. (2014), “Yap İşlet Devret ve Hazine Garantisi”, Kendime Yazılar, http://www.mahfiegilmez.com/2014/04/yap-islet-devret-ve-hazine Tarihi: 20.07.2017].
• garantisi.html [Erişim
• Emek, U. (2009), “Karşılaştırmalı Perspektiften Kamu Özel İşbirlikleri: Avrupa Topluluğu ve Türkiye”, Rekabet Dergisi, 10(1), s.7-53.
• Esirgen, Örsten, S. (2011), “II. Meşrutiyet Meclis Tutanaklarına Göre Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında Kanun’un Kabulü”, AÜHFD, 60 (4) 2011: 935-962.
• European Commission (2003), “Guidelines for Successful Public Private Partnerships”, DG Regional Policy, http://ec. europa. eu/regional_policy/sources/docgener/guides/ppp_en. pdf [Erişim Tarihi: 06.04.2017].
• Fırat Kalkınma Ajansı (2014), Yap İşlet Devret Modelinde Uygulanan Usul ve Esasların Kalkınma Ajansları Açısından Analizi, Araştırma Raporu, Malatya.
• Genç, Ö. ve E. Ertuğrul (2007), Alt Yapı Yatırımlarının Finansmanı, Rapor, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü, Ankara.
• Gözler, K. (2003), İdare Hukuku, Cilt II, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Günday, M. (2005), İdare Hukuku, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1467, Eskişehir.
• Güneş, C. (1999), Yap İşlet, Yap İşlet Devret, İşletme Hakkı Devirleri ve Vergi Uygulamaları, Yaklaşım Yayınları, Ankara.
• Halkbank (2017), Finans Sözlüğü, https://www.halkbank.com.tr/channels/1.asp?id=685 [Erişim Tarihi: 13.04.2017]. Hazine Müsteşarlığı (2017), https://www.hazine.gov.tr/file/documents/ulkemizdeuygulanankoimodelleriveyasalaltyapi.p df [Erişim Tarihi: 12.04.2017].
• ICA (2013), http://www.3kopru.com/proje/PROJE-HAKKINDA/1 [Erişim Tarihi: 10.04.2017].
• Kalkınma Bakanlığı (2013), Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2014), Onuncu Kalkınma Planı Kamu Özel İşbirliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2016), Dünyada ve Türkiye’de Kamu-Özel İşbirliği Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler 2015, Ankara.
• Nucciarelli, Alberto, Bert M. Sadowski and Paola O. Achard (2010), “Emerging Models of Public– Private Interplay for European Broadband Access: Evidence from the Netherlands and Italy”, Telecommunications Policy, 34(9), s.513-527.
• Onar, S. S. (1992), İdare Hukukunun Umumi Esasları, Marifet Basımevi, İstanbul.
• Savas, E. S. (1981), “Alternative Institutional Models for the Delivery of Public Services”, Public Budgeting & Finance, 1(4), s.12-20.
• Savas, E. S. (2000), Privatization and Public-Private Partnerships, New York: Chatham House.
• Tan, T. (1967), “Osmanlı İmparatorluğu’nun Yabancılara Verilmiş Kamu Hizmeti İmtiyazları.” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 22(02), s. 285-326.
• TEDAŞ (2007), 2007 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• Tekin, A. G. (2008), Kamu-Özel İşbirlikleri/Ortaklıkları (PPP) & Türkiye Deneyimi, T.C Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Ulusoy, A. (2004), Kamu Hizmeti İncelemeleri, Ülke Kitapları, İstanbul.
• Ulusoy, A. ve T. Akdemir (2017), Mahalli İdareler: Teori-Uygulama-Maliye, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yerlikaya, G. K. (2002), Yap-İşlet-Devret Modeli Hukuki Mahiyeti ve Vergilendirme, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yılmaz, O. (1999), Yap-İşlet-Devret Modeli ve Türkiye Uygulaması, DPT-Uzmanlık Tezi, DPT, Ankara.
• Yücel, A. R. (2005), “İdari Sözleşmeler ve İmtiyaz Sözleşmeleri”, Türkiye Mühendislik Haberleri Dergisi, Mayıs-Haziran 2005, Sayı: 439-440, s.73-77.