YENİDEN YAPILANMACI YAHUDİLİK HAREKETİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ VE TEMEL HEDEFLERİ

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 1, 123 - 165, 30.06.2021

İbrahim Ethem Aydın İskender Oymak

Öz

Yeniden Yapılanmacı Yahudilik, XX. yüzyılda ABD’de Yahudi filozof, eğitimci ve sosyolog Mordecai Menahem Kaplan’ın (1881-1983) fikirleri ve eylemleriyle ortaya çıkıp gelişen bir dini harekettir. XVIII. yüzyıldan itibaren Aydınlanma Hareketi, Yahudi toplumu üzerinde farklı şekillerde etkiler bırakmıştır. Kaplan’a göre, modernizme kadar Yahudiler herhangi bir sorun ile karşılaşmadan geleneksel inançlarına bağlı olarak yaşamışlardır. Ancak modernite, geleneksel Yahudi inançlarında ve pratiklerinde tahribatlara yol açmıştır. Modernizmin politik, ekonomik ve ideolojik etkileriyle Yahudiler geleneksel inançlarından şüphe duymaya başlamışlardır. Yahudiler, geleneksel yaşam tarzı ile modern yaşam tarzı arasında sıkışıp kalmışlardır. Bunu bir kriz olarak adlandıran Kaplan, Amerika’da mevcut olan Yahudi hareketlerin (Reformist, Neo-Ortodoks ve Muhafazakâr) hiçbirisinin bu krize çözüm üretmediklerini ileri sürmüştür. Buradan hareketle Yahudileri yaşadıkları krize bir çözüm getirmek ve modern ile geleneksel Yahudi yaşamı arasında uyumu sağlamak için Yeniden Yapılanma Programı önermiştir. Yahudiliği sadece bir din olarak değil; bir medeniyet olarak gören yeni bir Yahudilik tanımına dayanan bu programın temel hedefleri; Yahudiliği krizden çıkarmak, Yahudi medeniyetini korumak, Yahudi dinini ihya etmek, Yahudiliği doğaüstü anlayıştan kurtarmak ve Yahudi toplumunun varlığını korumaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeniden Yapılanmacı Yahudilik, Mordecai M. Kaplan, Yahudi medeniyeti

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Makalemiz derginin son sayısında yayınlanırsa memnun oluruz.

Kaynakça

• Alper, Michael; Reconstruction and Jewish Education: The Implications of Reconstructionism for Jewish Education in the United States, (Doktora Tezi) A Dissertation for the degree of Doctor of Philosophy under the Joint, Columbia University, 1954.
• Alpert, Rebecca T.; “Reconstructıonıst Judaısm”, Encyclopedıa of Religion, Ed. Lindsay Jones, Thomson Gale Press, Vol. 11, Second Edition Detroit-New York, 2005, 7635-7640.
• Aydın, İbrahim Ethem; Mordecai Menahem Kaplan ve Yahudilikte Yeniden Yapılanma Hareketi, Basılmamış Doktora Tezi (Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Dinler Tarihi Bilim Dalı, Elazığ, 2020.
• ----------; “Emile Durkheim Üzerinden Mordecai M. Kaplan’ı Okumak: Din Kavramı ve Kolektif Bilinç”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 28, Sa. 2, Elazığ, 2018, 269-286.
• Baskın, Judıth R.; “Israel,” The Cambrıdge Dıctıonary Of Judaısm And Jewısh Culture, Editor Judıth R. Baskın, Cambrıdge Unıversıty Press, Cambridge, 2011.