HARPUTLU ABDÜLHAMİD EFENDi VE HZ. PEYGAMBERiN ÜSTÜNLÜGÜ MESELESi

Yıl 2002, Cilt: 7, 0 - 0, 30.06.2002

Temel Yeşilyurt

Öz

Abdulhamid el-Harpüti, Hz.Peygamber'in üstünlüğü meselesini, "Safveiü'lEfkiiri'I-
Ulema fi İsbiiti ilmi Nebiyyinü bi'I-Esma" adlı eserinde tartışmıştır.
Abdülbamid Efendi'nin temel tezi, peygamberlere özgü bütün nitelikler açısından Hz.
Peygamber'in diğer peygamberlere mutlak üstünlüğü şeklinde özetlenebilir. Bununla
birlikte onun, bu tezini kanıtlamaya çalışırken izlediği yöntem büyük ölçüde teolojik
olmaktan çok mistik; kullandığı dil ise sfifi dilidir. Bu nedenle bu eserinde hiçbir şekilde
salt kelami tartışmalar içine girmemiş, büyük ölçüde rivayetçi ve sfifiyane bir üslubu
benimsemiştir. Hz. Peygamber'in üstünlüğünü doğrularken hareket noktasını, onun
mucizeleri ve bakikati oluşturmuştur. Sonucu ise, Hz. Peygamber'in Allah'ın isimlerinin
en kapsamlı göstergesi (muzhiri) oluşu belirlemektedir.

Anahtar Kelimeler

Abdulhamid el-Harputi, Peygamberin Üstünlüğü, Mistik Dil, Allah

Kaynakça

• Ac1ıin!, İsmail b. Muhaı:rurıed, Keşfu '1-Hafa, Daru'I-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrüt, 1988.
• Afifi, Ebü'l-AHi, Tasavvuf(İslam'da Manevi' Hayat), Çev.E. Demirli-A. Karta!, İz Yay., İstanbul, 1996.
• Aslan, Ahmet Turan, "Harputlu Bir Alim Sültilesi: Efendigit Ailesi", Dünii Bugünüyle Harput Sempozyumu, Elazığ, 1999.
• Aydoğmuş, Günerkan, Harput kültüründe Din Alim/eri, Elazığ, 1988.
• Bağçeci, Muhittin, Keliim İ/mine Giriş, Kayseri, 1994.
• Bursalı Mehmet Tahir, Osmanlı Miie/lijleri, Haz. A.Fikri Yavuz, İsmail Özen, İstanbul, Trs.
• Cabiri, Muhanımed Abid, Arap~İsliim Kültürünün Akıl Yapisı (Arap-fslam Kültü-· ründeki Bilgi Sistemlerinin Eleştirel Bir Analizi), Çev. B.Köroğlu, H. Hacak, E. Demirli, Kitabevi, İstanbul, 1999.
• Cürcanr, Seyyid Şerif, Şerhu 'l-Mevtikıj. Mısır, 1907.
• Cüveyru, Ebu'l-Meai1, Kitiibu'l-İrşiid, tab.Es'ad Tem!m, Beyrut, 1992.
• Davies, Brian, An Introduction to the Philosopy of Religion, Oxford Universtiy Press, Oxford-New York, 1993.
• Dikici, Recep, "Arap Dili ve Edebiyatma Dair Eserieri Olan Harputlu Alim ve Edipler'', Dünii ve Bugünüyle Harput Sempozyumu, Elazığ, 1999.
• Düzen, İbrahim, 'Aziz Nesefi'ye göre Allah, Kiiintit ve İnsan, Ankara, 1991.
• EbU Hacer, es-Sa!d b. Besguru Zeglul, Fehiirfsu Hilyeti'l-Evliycl, Diiru'l-Kutubi'lİlmiyye, Beyrüt, 1986.
• Eco, Umberto, Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil ArayıŞI. çev.Kemal Atakay, Afa Yay., istanbul, 1995.
• Fazlur Ralıman, Ana Konularıyla Kur'an, Çev.Alpaslan Açıkgenç, Ankara, 1996.
• Firilzabiidl, Mecduddin Muhanımed Yakub, el-Kiimüsu'l-Muhit, Beyrüt, trs.
• Furat, A. Subhi, "Veli", İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1986.
• Harputi, Abdüllatif, Tenkihu 'l-Keliim fi Akiiid-i Ehli'l-İsliim (Keliimi Perspektiften İsitim İnanç Esasları), sadeleştiren: Fikret Karaman-İbrahim Özdemir, Elazığ, 2000.
• Harpfıti, el-Hacc Abdullıam!d b. Ömer en-Na!mi, Saffetu'l-Ezktir fi İsbiitf İ/mi Nebiyyinii bi '1-Esmii, Matbaa-i Osmaniyye, Derse adet, 1315