ŞEYH SAFiYÜDDiN ERDESiLi'YE GÖRE RUH - BEDEN .iLiŞKiSiNDE HAYVANi RUHUN YERi

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 1, 0 - 0, 30.06.2010

İsmail Erdoğan

Öz

Türk ve İslam düşünce hayatında önemli bir konuma sahip olduğunu
düşündüğümüz Şeyh Safiyuddin Erdeb'ili, ayru zamanda Erdebil Tekkesi'nin de
kurucusudur. Erdebill'nin fikirlerini incelediğimizde onun insanı, beden, ruh, nefs ve
gönül bağlamında değerlendirdiğini görmekteyiz. Şöyle ki; insanı oluşturduğunu ileri
sürdüğü bu gibi kavramlar Erdebili tarafından birbiriyle ilişkilendirilerek açıklanmaya
çalışılmıştır. Bu ilişkide özellikle gönül ve hayvani ruh önemli bir konumu sahiptir.
Çünkü ona göre gönül, insanın Tann ile doğrudan bağlantısını sağlamakta, hayvan! ruh
ise beden ile insani ruh arasındaki irtibatı gerçekleştirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nefs, ruh, gönül, hayvani ruh, ilham

1"he Place of Animal Soul in Relation of the Spirit and the Human Body According to Sheikh Safiyuddin ArdabiJi

Öz

Kaynakça

• ALİYYÜ'L- KARİ, el-Fıkhu'I-Ekher li İmam Ebi Hanife, Beyrut, 1979 .
• . . . . . . . . . . . . . . . . , Şer/w '1-Emali, İstanbul, 1404.
• ARİSTOTELES, Ruh Üzerine, çev. Zeki Özcan, İstanbul, 2000.
• AYDINLI, Yaşar, Ffırtibf'de Tanrı-İnsan İlişkisi, İsta..qbul, 2000.
• CEBECİOGLU, Ethem, TasawufTerimlerive Deyimleri Sözlüğü, Ankara. 1997.
• CEVZiYYE, İbn Kayyım, Kitabu'r-R"ulı, çev., Şaban Haklı, İstanbul, 2003.
• DİHLEVİ, Şah Veliyyullah, Huccetullahi'Baliğa, C.l, çev., Mehmet Erdoğan, İstanbul, 2003.
• DOGAN, D. Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Ankara. 1991.
• DURAN, Recep, "Devvan'i'nirı Hakikatu'l-insan Veya Latif Cismin Özellikleri (Hı1ssaları) Risalesi", Bilim ve Felseft Metin/eri, yay. kur., R. Duran, R. Demir, H.G. Topdemir, C.I, S. 1-2, 1992.
• EKİNCİ, Mustafa. Erdebil Tekkesi 'nin Kuntluşu, Gelişmesi ve Anadolu 'daki Dini ve Siyasi Faaliyetleri, (Basılmamış Doktora Tezi, Harran Üniv. Sos.Bil.Em:t.) Şanlıurfa, 1997.
• , ERDEBİLl, Şeyh Safiyuddin İshak İbni Cebrail, Maktiltır Şeyh Safi Buyruğu, haz., Sönmez Kutlu- Nizarnettin Parlak, İstanbul, 2008.
• FARA.Bl, Mutluluğun Kazam/ması (I'alısilu's-Sa'tlde), çev., Ahmet Arslan, Ankara. 1999.
• HACI BEKTAŞ-ı Veli, Maktiltlt, haz., A.Yılmaz, M. Akk-uş, A. Öztürk, _!\nkara, 2007.
• İBN SİNA, "Risaletü'l-Arşiyye", Mecmu' Resail, nşr., Seyyid Zeynelabidin Musevi, Haydarabad, 1354.
• İBNü'L-CEVZİ, Sıfatu 's-Sajve, C. I-IV, Haydarabad, 1355. KU'PLU, Sönmez - Nizarnettin Parlak, "Şeyh Safiyiiddin ErdebiJi İshak b. Cebrail (65011252- 735/1334)'in Hayatı ve Eserleri", Maktl/at Şeyh Safi Buyruğu, İstanbul, 2008.