CUMA SURESi ÖRNEGiNDE MOLLA SADRA'NIN TEFSiR METODU

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 1, 0 - 0, 30.06.2016

Naim Döner

Öz

Aşkın felsefe okulunun/hikmet-i mütealiye kurucusu Sadruddin Muhammed b. lbrahim eş-Şir.lıi
diğer adıyla Molla SadrA (ö. 1050/1640), felsefiyönüyle tanınan çok yönlü bir filozoftur. Kur'an ve
hadis ilimlerine önem veren Molla SadrA, Kur'an ayetlerinin tefsirine ve özellikle Ehl-i Beyt
imamlan kanalıyla gelen hadisiere dair önemli şerhler yazmıştır. Dokuız sure ile bazı ayetlerin
yorumundan ibaret olan Te{siru'I-Kur'ôni'l-Kef"ım adlı eseri, felsefi-irtani özellikil bir tefsirdir. O,
araştırma konusu olan Cum;ı sunisini öncelilde ayet ve hadislerle tefslr etmektedir. Tefsirinde
Ehl-i Beyt imamlanndan gelen rivayetlerin yanı sıra Ehl-i Sünnet kanalıyla gelen hadisleri de
istişhad amacıyla kullanmaktadır. Aynca Sahabe ve Tabiün sözlerine başvuran Molla Sadra, lügat.
nahiv ve kıraat ilimlerinden de yararlanmıştır. Şii filozof ve müfessir Molla Sadra, tefsirinde
taassuptan uzak bir Oslup takip etmiştir. Bununla birlikte o, bir yerde Eş'ari, Mu'tezile, Zahiriyye
ve Batıniyye ekallerini sert bir dille eleştiriş ve Hz. Ali'nin nass ile lmam/halife seçildiğini iddia
etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Molla Sadra, Kur, Tefsir, Cuma Suresi, Felsefi Tefsir.

Mullah Sad ra of Tafsir Method in The Example Su ra ai-Jumua

Öz

Kaynakça

• Ali Rıza DehkanpCır, Revi.şhayi Tefsir-i ez didgah-ı Molla Sadra, s. www. Maarefquran.com/images/farsi/maqaleShenasi/1279.{ Erişim: 08.03.2015)
• Ali Şevah lshak, Mu'cemu musennfati'l-Kur'ani'I-Kerim 1-/V, (1. Baskı), Daru'r-Rufal Rıyad 1403/1983.
• Ali A. Bedaşti, Nasiruddin "et-Tusi'den Molla Sadra'nın Hikmet-i Mütealiyesine (Aşkın Hikmet) imamiyye Kelamının Değişim Süreci," {Farsça'dan çev.: Naim Döner), BÜiFD, C: lll, Sayı: 6, 2015/2. ty. 239-252.
• Gıyasettin Aslan, Muhammed eş-Şeybanl'inin Kur'an'ı Yorum Metodu, ilahiyat, Ankara, 2004.
• Aştiyani, Seyyid Celaleddin, Resait-i Felsefi, Defter-i tebliğat-i Islami, Kum, 1362.
• Ateş, Süleyman, işar1 Tefsir Okulu, Yeni Ufuklar Neşriyat Ankara, 1998.
• Bakıllani, Ebu Bekr b. et-Tayyib, el-intisar li'l-Kur'an, {thk.: Muhammed 'isam ei-Kudat), Daru'l-feth-daru İbn Hazm, {1.Baskı), Amman-Beyrut 1422/2002. - ·
• Beyhaki, Ebu Bekr Ahmed b. ei-Huseyn b. Ali, es-Sunenu'l-kubra, {thk.: Muhammed Abdykaclir Ata), Daru'l-kutubi'l-ilmiyye, Beyrut, 1424/2003.
• ----' Ebu Bekr Ahmed b. ei-Husyen b. Ali, Delailu'n-nubuwe /-VII, {tik: Abdul'muti Kal'aci), Daru'l-kutubi'l-ilmiyye, Beyrut 1408/1988.
• Buhari, Muhammed b. İsmail, Sahihu'I-Buhôri, {thk: Salih b. Abduaziz b. Muhammed b. İbrahim, Daru's-selam), Rıyad, 1429/2008.
• Ceyad Amili, Mecmua-yı Mekalat-ı hemayı-i cihani hakim Molla Sadra, Sunyad-ı hikmet-i Sadra, Tahran, 1380.
• Jonathan A. Brown, "Şia'da Hadis,· {derleyen: M. Macit Karagözlü M. Enes, Topgül, Şia'nın Hadis Anlayışı Üzerine incelemeler), Klasik istanbul 2013.
• Ebu Zehra, Muhammed, el-Mu'cizetu'l-kubra el-Kur'an, Daru'l-fikri'I-'Arabi, Kahire, trs.
• Emrullah Ülgen, Kur'an'ın Anlaşılmasında l'rabın Rolü, Gece Kitaplığı, Ankara, 2015 . .
• Feyzullah Ekberi Destek, Molla Sad ra ve reviş-i vey der te{sir-i sure-i Cuma, Fasiname-i hikmet u felsefe, Sayı: 3, Bahar, 1389. ....
• Hamenei, Seyyid Muhammed, Molla Sadra ve Hikmet:i Mütealiye, {çev. Sedat Baran), Denge Yay., Istanbul 2006. . .
• --~ Mfr Damôd, lnt~arat-ı bunyao-ı hikmet-i Islami, Tahran, 1384.
• Hasan Asi, et-Tefsiru'l-Kur'ani vel-tu§atu's-sufi.yye fi. fetseteti ibn Sina, Muessesetu'lcamiyye, ~eyrut, 1983.
• Hüseyin Ziyai, "Molla Sadra: Hayatı v~ Eserleri," islam Felsefe Tarihi, ed. Seyyid Hüseyin Nasr-Oiiver Leaman, {çev. Şamil Öçal-H. Tuncay· Başoğlu}, Açılım Kitap, lstanbul2011.
• Hilmi Ziya Ülken, islam Felsefesi •. Doğu Batı Yayınlan, Istanbul, 2015.