DEBÜSi'NiN HAYATI VE ESERLERi

Yıl 2008, Cilt: 13 Sayı: 2, 0 - 0, 30.12.2008

Erdoğan Sarıtepe

Öz

Karahaniılar dönemi hukukçularından Ebu Zeyd ed-Debus! (430/1038), Fıkıh
tarihinde önemli şahsiyetlerden b iridir. Mukayeseli İslam Hukuku'nun kurucusu
olarak kabul edilmekle beraber İslam Hukuku'nun her alanı ve tasavvuf ·i!e ilgili
eserlerinde kendine has görüş ve değerlendirmeler ileri sürmüştür. Bu yazıda,
Debusl'nin yaşadığı dönem, hayatı ve eserleri incelenecektir. Debusi'nin yaşadığı
dönem ve eserlerinin incelenmesinin islam Hukuk tarihine bir :,:atkı sağlayacak-tır.

Anahtar Kelimeler

Ebu Zeyd, Debus!, Karahanlılar, Usul, İslan1 Hukuku

Life and Works of Al-DabCısi

Öz

Kaynakça

• AKGÜNDÜZ, Ahmet, "Karaharthların Büyük Hukukçusu Ebu Zeyd Debusi ve Mezhepler Arası Muk2.yeseli Hukuka Te'sirleri" Selçuk Oniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Coşkun Üçok'a Armağan), II/2, 1989.
• "Debusi", Türkiye Diyc.:net Vakfı İslam AnsikloP.edisi, IX, İstanbul, 1994.
• AL V AN!, Til.hil. Feyyaz CfilJir, "Usulü Fıkıh ilminin Gelişim Süreci Üzerine Düşünceler", (Arapçadan tercüme: Selahattin Kıyı-.:ı), Yiiziincii Yıl Üniversitesi İlahiyar Falı:iiltesi Dergisi, Sayı: 3, 2000.
• A YDlN, Hakkı, "Ceşşil.ş ve Debusl'nin Usullerindeki Metodları", CımılıurZF~r Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı, 4, 2000.
• BAGDA.DI, İsmil.'ll B aşil. (ö. 1339i1920), Hediyyetii '!- 'Arijln Esmdii 'l-Afiiell(fin ve A§aru 'l-Muşannıfin, Milli Eğilim Basımevi, İstanbul 195 1.
• BA.KTIR, Mustafa, İslam Huf...11kımda Küi:i Kaideler, (yayınlanmamış doçentlik çalışması), Erzurum 1997
• BERNARD, Weiss G., Studfes in Jslamic Legal Tlıemy, Brill, Leiden 2002.
• BEZDEVİ, Ebu'I-I;Iasen 'Ali b. MuJ:ıaınmed b. I;Iuseyn (ö. 48211089), Kenzii'l-Vüşül ild Ma'r{feti'l-Uşül, (Keşfii '!-Esrar ile beraber), Dil.ru'l-Kütübi'l-Arabl. Beyrut 1417/1997.
• BİLHAN, Saffet, "900 Yıllık Bir Öğretim Kurumu Buğra Han Tomgaç Medresesi Vakıf Belgesi", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, XV, Sayı 2,1982.
• BROCKELMANN. Cari (ö. 1376/1956), Tarf!Ju Edebi'l-'Arabf, (Arapçaya it:rcüme: M. Fehmi I;Iicazi), Hey'etü'l-Mışriyyeti'I-'Amme, by. 1993.
• BUBA.Ri, 'Alil.uddln 'Abdulaziz b. Al).med (ö. 730/1330), Keşfii '/-Esrar an Uşüli Fa!Jri '!-İs/dm el-Bezdevi, Daru '1-Kütübi'l-'Ara bl, Beyrut 1997.
• DAKÜKİ, Hüseyin Ali, "Karahanlılar Döneminde Düşünce Akımları", Tarih Boyunca Türklerde İnsani Değerler ve İnsan Hakları Başlangıçtan Osmanlı Dönemine Kadar, Türk Kültürü Hizmet Vakfı Yayınları, İstanbul 1 S'92.
• DEBÜSİ, Ebu Zeyd 'Abdullah ('Ubeydullah) b. 'Umer b. 'İsa (ö. 430/1038), el-Emedii'l-Atşd, (Tah. Mul).ammed 'Abdul~il.dir 'A!ii), Dil.ru'l-~ütübi'I' İlmiyye, Beyrut 140511985. (Debust, el-Emed)