19. YÜZYIL OSMANLI FiKiR HAYATINDAKi YERi BAKIMINDAN TBKKELER

Yıl 2013, Cilt: 18 Sayı: 2, 0 - 0, 30.12.2013

Mustafa Ülger

Öz

Tasawuf düşüncesinin sosyal· hayattaki kurumları olan tekkeler, Osmanlı'nın kuruluşundarı
itibaren, dini, siyasi, askeri, iktisadi, bedii, ilmi ve fikri birçok alanda faaliyet yürütmüşlerdir. 19.
yüzyılda tekkeler, devlet adamları, alimler ve sanatkarların toplantı yerleri olmaları sebebiyle
dönemin fikir hayatı üzerinde önemli tesire sahip olmuşlardır. Fikir hayatındaki önemi
bakımından Kuşadalı Tekkesi, Yenikapı Mevlevihanesi, Galata Mevlevihanesi. Murad Molla
Tekkesi ve Üsküdar ÖzbeklerTekkesi bu devrin zikre değer tekkeleridir.

Anahtar Kelimeler

19. Yüzyıl, Osmanlı, Fikir Hayatı, Tekkeler

19th Century, thelmportance of DervishLodges in thelntellectual Ufe of Ottoman

Öz

Kaynakça

• Akgündüz, Murat, "Mevlevllik ve Osmanlı Padişahları", Harran ü. i. F. D. Mevlfına Özel Say1s1, S.18, Şanlıurfa 2007, s.37-44.
• Banarlı, NihadSami, Resimli Türk Edebiyati Tarihi, C.l, istanbul1983.
• Barkan, Ömer Lütfi, Kolonizatör Türk Derviş/eri, istanbul trz.
• Bayrakdar, Mehmet, Kayserili Dôvud (Dôvud'l-Kayseri), Ankara 1988.
• Cebecioğlu, Ethem, Tasawuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ankara 1997.
• Cevdet Paşa, Tezôkir40-Tetimme, Yay. CavidBaysun, Ankara1991.
• Demirci, Mehmet, "Balkan Müslümanlığında Gazi-Dervişlerin Rolleri ve Sarı Saltuk Örneği", Türkiye Günlüğü, S.61, Ankara 2000.
• Demirci, Mehmet, "Müslüman Türklerde Tasawuf", Türkler, C.V, Ankara 2002, s.489- 497.
• Ergin, Osman, Türk Maarif Tarihi, C.l-11, istanbul1977.
• Fatma Aliye, Ahmet Cevdet Paşa ve Zama m, Haz. Mehmed Şevket Eygi, istanbul1995.
• Fındıkoğlu, Z. Fahri, "Önsöz", Server Revnakoğlu, Erzurum/u ibrdhim Hakk1 ve Ma'rifetnômesi, istanbul1961, s. lll-VI.
• Gündüz, irfan, Osmanlllarda Devlet-Tekke Münasebetleri, Ankara 1984.
• Işın, Ekrem, "Yenikapı Mevlevihanesi", Dünden Bugüne istanbul Ansiklopedisi, C.VII, istanbul 1994, s.476-481.
• Kara, Mustafa, Din Hayat Sanat AçlSmdan Tekkeler ve Zaviyeler, istanbul1990.
• Kara, Mustafa, "Tekke", DiA, C.XL, istanbul2011.
• Küçük, Sezai, Mevlevfliğin Son Yüzyi/1, istanbul 2003.
• Tanman, M. Baha, "Özbekler Tekkesi", Dünden Bugüne istanbul Ansiklopedisi, C.VI, istanbul 1994, s.199-202.
• Türer, Osman, Osmanlı'nın Temelindeki Manevi Harç: Kuruluş Döneminde Anadolu'da Tasavvuf", Osmanlı, C.IV, s.375-383.
• Yılmaz, H. Kamil, Anahatlonyla Tasawufve Tarikat/ar, istanbul2012.
• Yücer, Hür Mahmut, Osmanlı Toplumunda Tasawuf (19. Yüzyıl), istanbul 2004.