Animal Imagery in Arabic Proverbs: A Semiotic Study

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 2, 171 - 193, 31.12.2024

Ebrar Ayyıldız

Öz

Proverbs are usually formed on the basis of experience, observation and wisdom, are considered an important part of cultural heritage and are often used as short and concise expressions. Proverbs have an important place in Arabic language and culture. Arabic proverbs are an important element reflecting the mindset, way of life, moral values and cultural heritage of the Arab society. These proverbs are usually short and concise expressions that reflect the common experiences, values and life lessons of the Arab society. Some proverbs contain many experiences related to animals, which are an important element in Arab culture. The names of animals in these proverbs carry a symbolic meaning. Animals have carried various symbolic meanings in different cultures throughout history and have been used as a reflection of social values, beliefs and experiences. Similarly, the animal signs in Arabic proverbs acquire a symbolic meaning by being associated with the beliefs and experiences related to animals in Arabic culture. Semiotics is a method that examines the symbolic structure and context of signs. According to semiotic theory, the meaning of a sign is determined by the cultural context in which the sign takes place. According to Ferdinand de Saussure's theory of semiotics, a sign consists of two components: “signifier” and “signified”. While the “signifier” is the sound or image that brings a concept to mind, the “signified” is the concept that this sound or image points to. Within the framework of this theory, animal signs in proverbs similarly acquire a symbolic meaning by being associated with the beliefs and experiences related to animals in Arabic culture. This study explains how animal signs are used and what meanings are attributed to animal signs through many examples of Arabic proverbs. Proverbs with animal signs were compiled and classified according to the semiotic method. These proverbs generally contain experiences about animals and animal names carry symbolic meanings. By analyzing the meanings of animal signs in Arabic proverbs from a semiotic perspective, the importance of animal symbolism in Arabic culture is emphasized. The semiotic method was used to analyze the deep meanings of proverbs containing animal signs and to understand animal symbolism in Arabic culture. In this way, it becomes possible to analyze the deep meanings of proverbs and to understand animal symbolism in Arabic culture. This study will shed light on both researchers who want to understand the depth of proverbs and those who are interested in Arabic culture and symbolism. The main purpose of the study is to reveal the symbolic meanings of animal signs in Arabic proverbs and to show the place of these symbols in Arabic culture. Accordingly, the concepts of sign, signifier and signified in proverbs were analyzed based on Saussure's semiotic theory. The study was designed using the case design model of qualitative research approach. As the research material, dictionaries of proverbs compiled from different sources were used. As these sources include proverbs from different parts of the Arab world, the study provides a broad cultural perspective. In the analysis process, the animal signs in each proverb were carefully analyzed and their symbolic meanings were determined. In the analysis process, the animal signs in the proverbs and their semiotic features were analyzed. As a result of the study, the deep meanings and symbolic structures of proverbs were revealed and it was emphasized that proverbs are a linguistic and cultural heritage. It is important to protect this heritage and pass it on to future generations. It has once again been revealed that proverbs are important linguistic and cultural tools reflecting the ways of thinking, values and cultural heritage of societies. In this context, the semiotic analysis of proverbs offers a rich research area both linguistically and culturally. As a result of the study, it was revealed that animal signs used in Arabic proverbs have multi-layered and rich symbolic meanings. These symbols appear frequently in proverbs and reflect the values and beliefs of the Arabic language and Arabic culture. The symbolic meanings of animal signs are shaped not only by their physical characteristics, but also by the myths, legends and religious texts associated with these animals. For example, in Arab culture, the camel is considered a symbol of strength, patience and endurance. In this context, proverbs about camels emphasize the physical endurance of this animal and its ability to adapt to harsh conditions. Therefore, proverbs are recognized as important linguistic elements that include not only a cultural accumulation but also structural and semantic features of the language. Examining these two dimensions of proverbs together reveals that language and culture are inseparable.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature, Arabic Proverbs, Semiotics, Animal Signs, Arabic Culture

Arap Atasözlerinde Hayvan İmgeleri: Göstergebilimsel Bir Çalışma

Öz

Atasözleri, genellikle deneyim, gözlem ve bilgelik temelinde oluşmakta, kültürel mirasın önemli bir parçası olarak kabul edilmekte ve genellikle kısa ve özlü ifadeler olarak kullanılmaktadır. Atasözleri, Arap dili ve kültüründe önemli bir yere sahiptir. Arap atasözleri, Arap toplumunun düşünce yapısını, yaşam biçimini, ahlaki değerlerini ve kültürel mirasını yansıtan önemli bir unsurdur. Bu atasözleri, genellikle Arap toplumunun ortak deneyimlerini, değerlerini ve hayat derslerini yansıtan kısa ve özlü ifadelerdir. Bazı atasözleri, Arap kültürü için önemli bir unsur olan hayvanlarla ilgili birçok tecrübeyi içermektedir. Bu atasözlerindeki hayvan adları, sembolik bir anlam taşımaktadır. Hayvanlar, tarih boyunca farklı kültürlerde çeşitli sembolik anlamlar taşımış ve toplumsal değerlerin, inanışların ve tecrübelerin bir yansıması olarak kullanılmıştır. Arap atasözlerinde yer alan hayvan göstergeleri de benzer şekilde, Arap kültüründeki hayvanlarla ilgili inanış ve tecrübelerle ilişkilendirilerek sembolik bir anlam kazanmaktadır.
Göstergebilim, göstergelerin sembolik yapısını ve bağlamını inceleyen bir yöntemdir. Göstergebilim kuramına göre, bir göstergenin anlamı, göstergenin içinde yer aldığı kültürel bağlama göre belirlenir. Ferdinand de Saussure’un göstergebilim teorisine göre, bir gösterge “gösteren” ve “gösterilen” olmak üzere iki bileşenden oluşur. “Gösteren” bir kavramın zihinde canlanmasını sağlayan ses veya imge iken, "gösterilen" ise bu ses veya imgenin işaret ettiği kavramdır. Hayvan göstergelerinin yer aldığı atasözleri göstergebilimsel yönteme göre derlenmiş ve sınıflandırılmıştır. Bu atasözleri, genellikle hayvanlarla ilgili tecrübeleri içermekte ve hayvan adları sembolik anlamlar taşımaktadır. Arap atasözlerinde yer alan hayvan göstergelerinin anlamları göstergebilim bakış açısıyla incelenerek, Arap kültüründeki hayvan sembolizminin önemi vurgulanmaktadır. Hayvan göstergeleri içeren atasözlerinin derin anlamlarını çözümlemek ve Arap kültüründeki hayvan sembolizmini anlamak amacıyla göstergebilimsel yöntem kullanılmıştır. Bu şekilde, atasözlerinin derin anlamlarını çözümlemek ve Arap kültüründeki hayvan sembolizmini anlamak mümkün hale gelmektedir. Bu çalışma, hem atasözlerinin derinliğini anlamak isteyen araştırmacılara hem de Arap kültürü ve sembolizmiyle ilgilenenlere ışık tutacak niteliktedir. Araştırmanın temel amacı, Arap atasözlerindeki hayvan göstergelerinin sembolik anlamlarını ortaya koymak ve bu sembollerin Arap kültüründeki yerini göstermektir. Bu doğrultuda, atasözlerinin içindeki gösterge, gösteren ve gösterilen kavramları Saussure’un göstergebilim teorisine dayanılarak analiz edilmiştir. Çalışma, nitel araştırma yaklaşımının durum deseni modeli kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırma materyali olarak, farklı kaynaklardan derlenen atasözleri sözlükleri kullanılmıştır. Bu kaynaklar, Arap dünyasının farklı bölgelerinden atasözlerini içerdiği için, çalışma geniş bir kültürel perspektif sunmaktadır. Analiz sürecinde, her bir atasözündeki hayvan göstergeleri dikkatle incelenmiş ve bu göstergelerin sembolik anlamları belirlenmiştir.
Analiz sürecinde, atasözlerindeki hayvan göstergeleri ve göstergebilimsel özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, atasözlerinin derin anlamları ve sembolik yapıları ortaya konmuş ve atasözlerinin dilbilimsel ve kültürel bir miras olduğu vurgulanmıştır. Bu mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması önem arz etmektedir. Atasözlerinin, toplumların düşünce biçimlerini, değerlerini ve kültürel miraslarını yansıtan önemli dilbilimsel ve kültürel araçlar olduğu bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Bu bağlamda, atasözlerinin göstergebilimsel analizi, hem dilbilimsel hem de kültürel açıdan zengin bir araştırma alanı sunmaktadır. Çalışma sonucunda, Arap atasözlerinde kullanılan hayvan göstergelerinin çok katmanlı ve zengin sembolik anlamlara sahip olduğu ortaya konmuştur. Bu semboller, atasözlerinde sıkça yer almakta Arap dilini ve Arap kültürünün değerlerini ve inanışlarını yansıtmaktadır. Hayvan göstergelerinin sembolik anlamları, sadece fiziksel özellikleriyle değil, aynı zamanda bu hayvanlarla ilgili mitler, efsaneler ve dini metinlerle de şekillenmektedir. Örneğin, Arap kültüründe deve güç, sabır ve dayanıklılığın simgesi olarak kabul edilir. Bu bağlamda, develerle ilgili atasözleri, bu hayvanın fiziksel dayanıklılığına ve zorlu koşullara adaptasyon yeteneğine vurgu yapmaktadır. Bu nedenle, atasözleri sadece bir kültürel birikimi değil, aynı zamanda dilin yapısal ve anlamsal özelliklerini de içeren önemli dilbilimsel unsurlar olarak kabul edilmektedir. Atasözlerinin bu iki boyutunu bir arada incelemek, dilin ve kültürün birbirinden ayrılmaz bir bütün olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı, Arap Atasözleri, Göstergebilim, Hayvan Göstergeleri, Arap Kültürü

Kaynakça

• Aksoy, Ömer Asım. Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1998.
• Ayyıldız, Esat. “Arapça, Türkçe ve Kazak Dillerindeki Ortak Atasözleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma”. International Congress of Kazakhs History, Culture and Language: Full Texts Book. ed. Osman Kabadayı. 56-58. Ankara: IKSAD Global Publishing House, 2021.
• Barthes, Roland. Göstergebilim İlkeleri. çev. Mehmet-Sema Rifat. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1979.
• Bayrav, Süheyla. Yapısal Dilbilim. İstanbul: Multilingual, 1998.
• Doğru, Erdinç. “Kur’an Deyimlerinin Semantik Analizi”. Eskiyeni 27 (Kasım 2013), 79-102.
• Doğru, Erdinç. Dilin Derin Devleti Deyimler. Ankara: Fecr Yayınları, 2011.
• Gottdiener, Mark. Postmodern Göstergeler. haz. Ülkü Doğanay - Erdal Cengiz. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2005.
• Koç, C. Turgut. “Necîb Mahfûz'un Midak Sokağı Romanındaki Atasözlerinin Çeviride Eşdeğerlik Açısından Değerlendirilmesi”. Nüsha 18/46 (2018), 123-142.
• Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştirileri. b.y. İletişim Yayınları, 2009.
• Özkan Kunduracı, Hurşide Kübra- Avcı, Neslihan. “Türk Atasözlerinde Çocukluk: Göstergebilimsel Bir Bakış”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 9/1 (2020), 26-47.
• Rifat, Mehmet. Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları. İstanbul: Düzlem Yayınları, 1990.
• Rifat, Mehmet. Göstergebilimin Abc’si. İstanbul: Simavi Yayınları, 4. Basım, 2014.
• Saussure, Ferdinand de. Genel Dilbilim Dersleri. çev. Berke Vardar. İstanbul, Multilingual, 1998.
• Sini, Mahmud İ. vd. Mu‘cemu’l-emsâli’l-‘arabiyye. Beyrut: Mektebetu Lubnan, 1992.
• Yazıcı, Numan. Atasözleri ve Deyimler. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2003.
• Vardar, Berke. Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual, 1998.