A Semiogical Analysis: Siirt Newspaper Column 'The Woman Has No Name'

Yıl 2024, , 1557 - 1572, 18.09.2024

Melike Somuncu , Figen Kanbir

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1415533

Öz

Indicators are a form of coding that has an important function in ensuring communication in human life and can rank relationships at a certain level and even set boundaries. Indicators play an active role in reaching the target audience through their carriers and transmitters in the communication system they are connected to. Newspapers, which are part of the mass media, are effective at establishing a connection with the reader and helping the codes gain meaning. The purpose of the narrator is to convey to the target audience a certain idea in the context of the subject of the message and to ensure that the desired opinion has a widespread impact. The fact that newspaper news contains many symbols in the context of the use of pictures, letters, and font size makes a serious contribution to semiotic analysis. In this study, the column titled 'Woman Has No Name', published in Siirt Newspaper on March 7, 2022, was examined with semiotic analysis. In the analysis, after drawing attention to the position of women in the world and in our society, the text was analyzed with its sections in the context of the theme, referent and sign system, and word choices. Thus, the effects of the findings obtained on culture and life, the reflections of these effects on the world of meaning, the narrative language of the newspaper news, and the codes implicit in the text were brought out from the deep structure to the surface structure, and a different perspective on semiotics was presented.

Anahtar Kelimeler

Siirt, Newspaper, Woman, Semiotics

GÖSTERGEBİLİMSEL BİR ANALİZ: SİİRT GAZETESİ KÖŞE YAZISI ‘KADIN’IN ADI YOK’

Öz

Göstergeler, insan yaşamında iletişimi sağlamakta önemli işlevi olan ve ilişkileri belli bir düzlemde sıralayan, hatta sınır koyabilen kodlama biçimidir. Göstergeler bağlı bulundukları iletişim dizgesinde taşıyıcıları, aktarıcıları aracılığı ile hedef kitle üzerinde etkin rol oynamaktadır. Kitle iletişim araçlarından olan gazeteler okuyucu ile bağlantı kurmada, kodların anlam kazanmasında etkindir. Anlatıcının amacı iletinin konusu bağlamında hedef kitleyi belli bir düşünceye aktararak istenen görüşün yaygın etki yaratmasını sağlamaktır. Gazete haberlerinin de resim, harf, punto kullanımı bağlamında çokça sembolü barındırması göstergebilimsel analize ciddi katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada 7 Mart 2022 yılında Siirt Gazetesi’nde yer alan ‘Kadın’ın Adı Yok’ adlı köşe yazısı göstegebilimsel analiz ile incelenmiştir. İncelemede kadının dünyadaki ve toplumumuzdaki konumuna dikkat çekildikten sonra metnin tema bağlamında kesitleri, gönderge ve gösterge dizgesi, sözcük seçimleri ile analizi yapılmıştır. Böylece elde edilen bulguların kültüre, yaşantıya etkileri bu etkilerin anlam dünyasına yansımaları, gazete haberinin anlatım dili ile metinde örtük hâlde bulunan kodlar derin yapıdan yüzey yapıya çıkartılarak göstergebilime farklı bir bakış açısı sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Siirt, Gazete, Kadın, Göstergebilim.

Kaynakça

• Abadan-Unat, N. (1979). Toplumsal değişme ve kadın algısı (1926-1976). (Der.: N. Abadan-Unat). Türk toplumunda kadın içinde 15-43. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını.
• Açıl, O. (2016). İlk Türk devletlerinde kadın algısı ve kadın hakları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (RTEÜ Journal of Social Sciences) 3, 63-72.
• Akerson, F. (2005). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual.
• Arıtürk, M. C. (2017, 8 Mart). (KADININ ADI YOK!) Siirt Gazetesi. s.7.
• Arıtürk, M. C. (2018, 8 Mart). (KADININ ADI YOK!) Siirt Gazetesi. s.7.
• Arıtürk, M. C. (2019, 8 Mart). 8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ! Siirt Gazetesi. s.7.
• Arıtürk, M. C. (2020, 6 Mart). “KADININ ADI YOK” Siirt Gazetesi. s.7.
• Arıtürk, M. C. (2020, 8 Mart). SALASI VERİLİRKEN BİLE, KADININ ADI YOK! Siirt Gazetesi. s.7.
• Arıtürk, M. C. (2022, 7 Mart). (KADIN’IN ADI YOK!) Siirt Gazetesi. s.5.
• Barthes, R. (2012). Göstergebilimsel serüven. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (2014). Çağdaş söylenler, (4. Baskı). (Çev.: T. Yücel). İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2004). Kadınların insan haklarının gelişimi ve Türkiye. Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları. No: 7, 1-30.
• Bulduklu, Y. ve Karaçor, S. (2019). Kitle iletişim kuramları. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Boztaş, E. (2017). Organ bağışı temalı sosyal afiş tasarımlarının göstergebilim yöntemi ile analizi. İdil, 6(37), 2521-2542.
• Chandler, D. (2002). Semiotics. London: The Basics, Routledge.
• Çiçek, M. (2016). Göstergebilim ve sinema ya da sinema göstergebilimi. Kesit Akademi Dergisi, S.3, s.25-41
• Dede, D. (2021, 20 Mart). Tarih öncesi kadınlar, büyük başarılı hayvan avcılarıydı. Arkeofili. 16.11.2023 tarihinde https://arkeofili.com/tarih-oncesi-kadinlar-basarili-buyuk-hayvan-avcilariydi/#:~:text=Peru'dan%20gelen%20arkeolojik%20kan%C4%B1tlar,toplay%C4%B1c%C4%B1l%C4%B1k%20yapt%C4%B1%C4%9F%C4%B1'%20d%C3%BC%C5%9F%C3%BCncesine%20meydan%20okuyor adresinden erişilmiştir.
• Doğramacı, E. (1985). Cumhuriyet döneminde Türk kadını. Erdem, 1(1), 111-124.
• Estés, C. P. (2023). Kurtlarla koşan kadınlar: Vahşi kadın arketipine dair mit ve öyküler. (64. Basım). (Çev.: H. Atalay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fine, C.(2017). Toplumsal cinsiyet yanılsaması: Zihnimiz, toplum ve nörocinsiyetçilik nasıl fark yaratıyor? (2. Baskı). (Çev.: K. Tanrıyar). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Fiske, J.(2003). İletişim çalışmalarına giriş. (Çev.: S. İrvan), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gök, F.(2011). Türkiye’de eğitim ve kadınlar. (Haz: Ş. Tekeli). 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar içinde ss.161-175. (5. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gökçe, B. (1990). Türk kadını ve çağdaşlaşma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 8(2), 37-47.
• Gökçe, B. (2010). Türk kadınının tarihsel gelişimi ve cumhuriyet kazanımları. Anıtkabir Dergisi, Sayı: 37, 12-19.
• Göksel, B. (1984). Atatürk ve kadın hakları. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1(1), 213-235.
• Göksel, B. (1997). Pazarlama iletişimi açısından halkla ilişkiler ve reklam, İstanbul: Yayınevi Yayınları.
• Gültepe, N. (2020). Türk kadın tarihine giriş: Amazonlardan Bâcıyân-ı Rûm’a. (4. Basım). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Günay, V. D. (2016). Kültürbilime giriş: Dil, kültür ve ötesi. İstanbul: Papatya Bilim.
• Günay, V. D. ve Parsa, A. (2012). Görsel göstergebilim, İstanbul: Es Yayınları.
• Guiraud, P. (2016). Göstergebilim. (Çev.: M. Yalçın). Ankara: İmge Kitabevi.
• Irigaray, L. (2023). Başlangıçta kadın vardı. (2. Baskı). (Çev.: İ. Özallı, M. Odabaş). Ankara: Fol Kitap.
• İnan, A. (1964). Atatürk ve Türk kadın haklarının kazanılması: Tarih boyunca Türk kadınının hak ve görevleri. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Kandiyoti, D. (2011). Ataerkil örüntüler: Türk toplumunda erkek egemenliğinin çözümlenmesine yönelik notlar. (Haz: Ş. Tekeli). 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar içinde ss.327-340. (5. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kaplan, A. B. (2018). Arketipal topografyaların sinematik düzlemde incelenmesi. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Karaman, E. (2017). Roland Barthes ve Charles Sanders Peirce’in göstergebilimsel yaklaşımlarının karşılaştırılması. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 0(34), (25-36).
• Kıran, Z. ve Eziler, A., (2013). Dilbilime giriş, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Koptagel-İlal, G. (1995). Toplumsal değişim içinde Türk kadınının psikososyal kimliği. (Haz: N. Arat). Türkiye’de kadın olgusu içinde ss. 97-113. (2. Basım). İstanbul: Say Yayınları.
• Koray, M. (1995). Kadın siyaset kota. (Haz.: N. Arat). Türkiye’de kadın olgusu içinde ss. 199-244. (2. Basım). İstanbul: Say Yayınları.
• Mill, J. S. (2019). Kadınların özgürleşmesi. (2. Basım). (Çev.: D. B. Aksel). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Odabaşı, Y. (2017). Tüketim kültürü, yetinen toplumdan tüketen topluma. İstanbul: Aura Kitapları.
• Özbay, F. (1979). Türkiye’de kırsal/kentsel kesimde eğitimin kadınlar üzerindeki etkisi. (Der.: N. Abadan-Unat). Türk toplumunda kadın içinde 191-219. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını.
• Özben, M. (2017). Bir sosyal bilim romanı: Sosyolojik kafa. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Özdemir, F. (2007). Göstergebilimsel çözümleme: Grafik tasarım bize neyi, nasıl anlatır? Grafik Tasarım Dergisi, 0(6), 38-40.
• Özgüç, N. (1998). Kadınların coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Öztokat N. (1999). Görsel nesnelerin çözümlenmesinde göstergebilimsel yöntem. Dilbilim Araştırmaları, 10(9), 135-141.
• Perez, C. C. (2021). Görünmez kadınlar: Erkekler için tasarlanmış bir dünyada veri yanlılığı ile yaşamak. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Rifat, M. (1999). Gösterge eleştirisi. İstanbul: Kaf Yayıncılık.
• Sancar, S. (2012). Türk modernleşmesinin cinsiyeti: Erkekler devlet, kadınlar aile kurar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Saussure, F. (1998). Genel dilbilim dersleri. (Çev.: Berke Vardar). İstanbul: Multilingual.
• Taşkıran, T. (1973). Cumhuriyet’in 50. yılında Türk kadın hakları. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Tekeli, Ş. (1979). Türkiye’de kadının siyasal hayattaki yeri. (Der: N. Abadan-Unat). Türk toplumunda kadın içinde 303-415. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını.
• Tekeli, Ş. (2011). 1980’ler Türkiye’sinde kadınlar. (Haz: Ş. Tekeli). 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar içinde ss.15-46. (5. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tutal Cheviron, N. (2016). Cadılar sevimli olabilir. (Ed.: Y. İnceoğlu, A. Kar). Dişillik, güzellik ve şiddet sarmalında kadın ve bedeni içinde ss. 101-144. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. TÜİK Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları (2022). 07.10.2023 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2022-49685 adresinden erişilmiştir. TÜİK Bitirilen eğitim düzeyine göre nüfusun dağılımı, (2021-2022). 10.10.2023 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ulusal-Egitim-Istatistikleri-2022-49756 adresinden erişilmiştir.
• Uğurcan, S. (1998). Osmanlı'dan Cumhuriyete Türk kadını. Marmara Üniversitesi Atatürk İnkılâbları Enstitüsü Cumhuriyetin 75. Yıldönümü Toplantıları. İstanbul- 26 Ekim 1998, 989-998.
• Wollstonecraft, M. (2023). Kadın haklarının gerekçelendirilmesi. (13. Basım). (Çev.: D. Hakyemez). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yıldız, P. (2007). Görsel göstergebilimsel eleştiri kuramları bağlamında film sahnelerine yaklaşım ve ülkemizden seçilen iki örnek ile analiz çalışması, VIII. Uluslararası Görsel Göstergebilim Kongresi, Cilt 1.