Organizational Conflict in Health Facilities: An Evaluation with DEMATEL Method

Yıl 2024, , 1355 - 1366, 18.09.2024

Büşra Sevim , Yeter Uslu , Emre Yılmaz

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1440449

Öz

Conflict is commonly encountered in environments characterized by intense interpersonal relationships and differing opinions. It manifests not only between individuals but also among groups, institutions, sectors, and societies. Conflict can foster innovative ideas and thoughts that benefit both employees and organizations when managed effectively by providing the appropriate environment and conditions. This study aims to identify and assess the impact and significance of the criteria that cause conflict in health facilities and develop strategies and recommendations to address the most critical conflict-inducing factors. With the support of existing literature, the criteria causing conflict in health facilities were identified, and their impact and significance were evaluated using the DEMATEL method, a multi-criteria decision-making approach. According to the results, the most critical risk factors causing conflict in health facilities are "Skills, Abilities, and Differences" with a weight of 13.42%, "Teamwork" with a weight of 13.20%, and "Communication" with a weight of 12.89%. Based on these findings, strategic recommendations have been made by the priority ranking of the identified conflict-causing criteria.

Anahtar Kelimeler

Health facilities, conflict management, Multi criteria decision making, DEMATEL, strategy

SAĞLIK TESİSLERİNDE ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA OLGUSU: DEMATEL YÖNTEMİ İLE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Çatışma, bireyler arası ilişkilerin yoğun olarak yaşandığı ve düşünce farklılıklarının olduğu ortamlarda sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Nitekim çatışma sadece bireyler arasında değil gruplar, kurumlar, sektör ve toplumlar arasında da kendini göstermektedir. Çatışma, uygun ortam ve koşullar sağlanarak iyi yönetildiği takdir de çalışan ve kurum yararına olabilecek inovatif fikir ve düşüncelerin de temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı sağlık tesislerinde çatışmaya neden olan kriterlerin birbirlerine olan etki düzeyleri ve ağırlıkları belirlenerek çatışmaya sebep olan kriterlerden en öncelikli olanların çözümüne yönelik strateji ve önerilerde bulunmaktır. Literatür destekli olarak sağlık tesislerinde çatışmaya sebep olan kriterler belirlenerek çok kriterli karar verme yaklaşımlarından biri olan DEMATEL yöntemi ile etki ve ağırlık düzeyleri tespit edilmiştir. Sağlık tesislerinde çatışmaya sebep olan en önemli risk faktörleri sırasıyla %13,42 ağırlık ile “Beceri, Yetenek ve Farklılıklar”; %13,20 ağırlık ile “Takım Çalışması” ve %12,89 ağırlık ile “İletişim” bulunmuştur. Sonuç olarak çatışmaya sebep olan kriterlerin öncelikli sıralamalarına göre strateji önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık tesisleri, çatışma yönetimi, çok kriterli karar verme, DEMATEL, strateji

Kaynakça

• Akca, C. ve Erigüç, G. (2006). Hastane çalışanlarının yöneticileri ve çalışma arkadaşları ile yaşadıkları çatışma nedenlerine yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, (2), 126-153.
• Akinwumi, O. A., Tunde, S. M., Adebusuyi, J. R. and Michael, A. O. (2021). Influence of salary administration and conflicts management on organizational performance. International Journal of Psychological and Brain Sciences, 6(1), 1-6.
• Aslan, Ş. (2004). Hastanelerde örgütsel çatışma: Teorive örnek bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 599-617.
• Ayan, B. ve Yavuz, E. (2018). Örgütsel çatışma ve yönetim: Kamu örgütlerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 745-762.
• Azmsha, T., Ganjouei, F. A. ve Boroujerdi, S.S. (2015). İran Gençlik ve Spor Bakanlığı'nda Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yoluyla örgütsel çatışma kaynaklarının ağırlıklandırılması.
• Baruah, S., Raj, S., Ray, A. and Chakravorty, S. (2012). Analysis of influencing factors for costs on substation siting based on DEMATEL method, Procedia Engineering, 38, 2564-2571.
• Barutçugil, İ. (2002). Organizasyonlarda duyguların yönetimi (1.Baskı). İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Başköy, H.Y. ve Şimşek, M.O. (2023). Örgütsel çatışmanın sebepleri ve çatışma yönetim stillerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemiyle değerlendirilmesi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Management and Political Sciences Review, 5(1), 104-118.
• Başoğul, C. and Özgür, G. (2016). Role of emotional intelligence in conflict management strategies of nurses. Asian Nursing Research, 10(3), 228-233.
• Bayar, A. (2015). Bir örgüt olarak okulda meydana gelen çatışma nedenleri ve çözüm yollarına yönelik okul müdürlerinin görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 130-141.
• Bayar, Z. ve Mete, M. (2022). Sağlıkta örgütsel çatışma ve çözüm yolları. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 73-84.
• Bektaş, M., ve Kenar, G. (2018). Örgütsel çatışmaların çalışanların iş yaşamındaki yalnızlıkları üzerindeki etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 154-166.
• Bumin, B. (1990). Organizasyonlarda çatışma yönetimi. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Chen, Z., Lu, M., Ming, X., Zhang, X. and Zhou, T. (2020). Explore and evaluate innovative value propositions for smart product service system: A novel graphics-based rough-fuzzy DEMATEL method. Journal of Cleaner Production, 243, Article 118672, 1-17.
• Çağlayan, O. A. (2006). Örgütsel çatışma yönetimi ve bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Dinçel, Y. M. (2019). Çalışma ortamlarında hekim-hemşire arasındaki çatışma nedenleri ve çatışmaların yönetimi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 6(3), 256-265.
• Eren, E. (2012). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. (13. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. (3.Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Gürel, S., Özsoy, S. ve Dönmez, R. Ö. (2017). Aile sağlığı merkezlerinde çalışan evli hemşirelerin iş-aile çatışma düzeyini etkileyen faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 150-156.
• Haberal, G. (2014). Örgütsel çatışma nedenleri, örgütsel çatışma yönetimi ve örgütsel güven arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Kapıcı, S. ve Radmard, S. (2019). Eğitim örgütlerinde çatışma ve çatışma yönetimi üzerine bir araştırma: İzmir Balçova örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 55-79.
• Karabakkal, H. ve Torun, A. (2020). Kamu Ar-Ge merkezi çalışanlarının çatışma nedenleri ve işlevsel çatışma yönetimi becerileriyle ilgili görüşleri. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 3(1), 7-27.
• Kılınç, E., Hasdemir, S. ve Ulusoy, H. (2018). Sağlık kurumlarında çatışma ve çatışma yönetimi. Journal of Healthcare Management and Leadership, (1), 34-47.
• Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği, Genişletilmiş (9.Baskı), Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Koçel, T. (2005). İşletme yöneticiliği, Yönetim ve organizasyon-organizasyonlarda davranış-klasik-modern-çağdaş yaklaşımlar. İstanbul: Arıkan Basım Yayın Dağıtım. Sabancı, M. ve Ateş, M. (2000). Hekim ve hekim dışı sağlık personelinin grup içindeki ve gruplar arasındaki çatışmalarının düzey ve nedenleri. 2000’li yıllarda sağlık hizmetleri ve kurumları yönetimi, 1. Ulusal Sağlık İdaresi Kongresi (Ed. M. Tatar, İ. Şahin ve G. Erigüç), 45-52.
• Lin, C. L. and Tzeng, G. H. (2009). “A value-created system of science (technology) park by using DEMATEL”, Expert Systems with Applications, 36 (6), 9683-9697.
• Mardani, A., Jusoh, A., Nor, K., Khalifah, Z., Zakwan, N. ve Valipour, A. (2015). Multiple criteria decision-making techniques and their applications–a review of the literature from 2000 to 2014. Economic Research, 28(1), 516-571.
• Mosadeghrad, A. M. ve Mojbafan, A. (2019). Conflict and conflict management in hospitals. International Journal of Health Care Quality Assurance, 32(3), 550-561.
• Pondy, L.R. (1967). Organizational conflict: Concepts and models. Administrative science quarterly, 12(2), 296-320.
• Raykova, E., Semerjieva, M. ve Bakova, D. (2018). Sources of conflict in public hospitals. Trakia Journal of Sciences, 16(1), 117-121.
• Soysal, A., Yağar, F., Koz, T. ve Tunç, M. (2016). Sağlık kurumlarında yönetici ve diğer sağlık personeli arasındaki iletişim sorunları: Kahramanmaraş Halk Sağlığı Müdürlüğü örneği, Business and Economics Research Journal, 7(3):183-195.
• Şahin, A. ve Örselli, E. (2010). Devlet hastanelerinde örgütsel çatışma nedenleri bir anket uygulaması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(19), 42-62.
• Şimşek, M.Ş. ve Kıngır, S. (2006). Çağdaş yönetim araçlarından seçmeler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tanrıverdi, H., Adıgüzel, O. ve Çiftçi, M. (2010). Sağlık yöneticilerine ait iletişim becerilerinin çalışan performansa etkileri: Kamu hastanesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 101-122.
• Temel, M. (2017). Sağlık örgütlerinde çatışma: Nedenleri, yönetimi ve çözüm önerileri. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 5(2), 31-43.
• Tsai, W.H. and Chou, W.C. (2009). Selecting management systems for sustainable development in smes: A novel hybrid model based on DEMATEL, ANP, and ZOGP. Expert Systems with Applications, 36(2), 1444- 1458.
• Ülkü, T., Baygın, E. ve Polatçı, S. (2022). Nepotizmin iş yerindeki kişiler arası çatışma üzerindeki etkisinde ücret tatmininin düzenleyici rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 215-236.
• Üngüren, E. (2008). Örgütsel çatışma yönetimi üzerine konaklama işletmelerinde bir araştırma. Journal of International Social Research, 1(5), 36-56.
• Yılmaz, F. ve Öztürk, H. (2011). Hastanelerde yönetici hemşirelerin karşılaştıkları çatışma nedenleri ve çatışma yönetim yaklaşımları. İÜ FN Hemşirelik Dergisi,19(3), 145-152.
• Wu, W. W. and Lee, Y. T. (2007), “Developing global managers’ competencies using the fuzzy DEMATEL method”, Expert Systems with Applications, 32(2), 499-507.