TFRS 16 Kiralamalar Standardının Finansal Tablolara Yansımaları: Havayolu Şirketlerinde Uygulamalar

Yıl 2024, , 1367 - 1383, 18.09.2024

Hami Velioğlu , Ömer Faruk Demirkol

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1510741

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye Finansal Raporlama Standardı 16 Kiralamalar'ın (TFRS 16) iki havayolu şirketinin finansal tablolarına yansımalarını tespit etmektir. Diğer bir ifadeyle çalışmada TFRS 16'dan kaynaklanan değişiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada nicel ve nitel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Nicel yöntem oran analizi iken nitel yöntem doküman analizidir. Oran analizini gerçekleştirmek için çeşitli varsayımlar kullanılmıştır. Örneğin, kira ödemeleri için değişken faiz oranının söz konusu olmadığı varsayılmıştır. Analizleri gerçekleştirmek için şirket finansal raporlarından bilgi alınmıştır. Oran analizi yapılmadan önce, Türkiye'nin önde gelen iki havayolu şirketinin 2017 yılına ait bilançoları ve kapsamlı gelir tabloları incelenmiştir. Özellikle, operasyonel kiralamalarla ilişkili bilanço dışı yükümlülüklerin aktifleştirilen tutarlara dönüştürülmesine odaklanılmıştır. Analiz sonuçları, TFRS 16 ile birlikte çeşitli değişikliklerin meydana geldiğini göstermektedir. TFRS 16'ya göre revize edilen bilançolarda dönen varlıklarda herhangi bir değişiklik olmamıştır. Duran varlıklar, kısa vadeli yükümlülükler ve uzun vadeli yükümlülüklerin hepsinde bir büyüme olduğu bununla birlikte özkaynaklarda azalma olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Satışların maliyetinde bir düşüş olmuştur. Bu durumun brüt kârda artışa neden saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kiralama, TFRS 16, TMS 17

REFLECTIONS OF TFRS 16 LEASES STANDARD ON FINANCIAL STATEMENTS APPLICATIONS ON AIRLINE COMPANIES

Öz

This study aims to identify reflections of Turkish Financial Report 16 Leases Standard (TFRS 16) on financial statements of two airlines companies. In other words, it was tried to identify changes resulting from TFRS 16 in the study. In the study, quantitative and qualitative analysis methods were used. While quantitative method is ratio analysis, qualitative method is document analysis. To perform the ratio analysis, various assumptions were used. For example, it was assumed floating interest rate was out of the question for lease payments. To perform the analyses, information was obtained from company reports. Prior to performing the ratio analysis, the balance sheets and comprehensive income statements of two prominent airlines in Turkey for the year 2017. Specifically, it focused on converting off-balance sheet liabilities associated with operational leases into capitalised amounts. Based on results of the analyses, it was determined that due to TFRS 16. Based on the TFRS 16, the revised balance sheets show no change in current assets. Non-current assets, current liabilities, and non-current liabilities have all experienced a growth, but equity has decreased. There has been a decline in the cost of sales. This condition has resulted in a rise in gross profit.

Anahtar Kelimeler

Lease, TFRS 16, TAS 17

Kaynakça

• Akdoğan, H. N. (2019). UFRS 16 No’lu kiralama işlemleri standardının, UMS 17 No’lu finansal kiralama standardı ile karşılaştırılması, getirdiği yenilikler ve Türkiye’deki halka açık perakende şirketlerinin finansal durumlarına etkisi üzerine örnek uygulama (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Antepli, A. & Karaer, M. (2021). Kiralama işlemleri ve TFRS 16’nın getirdiği yenilikler. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(78), 3419-3428.
• Aslan, Ü. (2018). UFRS 16 Kiralamalar Standardı kapsamında faaliyet kiralamasının kiracı işletme tarafından muhasebeleştirilmesi ve raporlanması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (77), 55-68.
• Barone, E., Birt, J., & Moya, S. (2014). Lease accounting: A review of recent literature. Accounting in Europe, 11(1), 35-54.
• Baydur, B. & Fırat, Z. F. (2021). TFRS 16 Kiralamalar Standardının fi̇nansal göstergelere etkisinin incelenmesi̇. Mali Çözüm Dergisi, 31(168), 191–216.
• Çelik, Ö. E., & Alagöz, A. (2022). TFRS 16 Kiralamalar Standardı kapsamında kiralama işlemlerinin kiracı açısından muhasebeleştirilmesi ve raporlanması. İşletme Akademisi Dergisi, 3(2), 105-125.
• Deloitte. (2018). Pegasus Hava Taşımacılığı Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tablolar ve bağımsız denetçi raporu. İstanbul.
• Ergün, İ. & Türel, A. (2022). UFRS 16 Kiralamalar Standardının işletmelerin finansal tabloları ve temel finansal oranlarına etkisi: BİST’te bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(65), 137-156.
• Ergün, İ. (2021). UFRS 16 Kiralamalar muhasebeleştirilmesi ve finansal tablolar üzerindeki etkilerinin analizi. Bursa: Aktüel Yayınları.
• Gökgöz, A. (2013). Finansal kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (35), 107-121.
• Gönen, S., & Akça, N. (2014). Finansal kiralama işlemlerinin TMS-17 Kiralama İşlemleri Standardı ve Vergi Usul Kanunu açısından muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (64), 71-94.
• Hazır, Ç. A. (2019). TFRS 16 – Kiralamalar’ın grup içi muhasebe politikaları çerçevesinde değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (82), 55-76. IFRS Foundation (2021), IFRS 16, https://www.ifrs.org/content/dam/ifrs/publications/pdf-standards/english/2021/issued/part-a/ifrs-16-leases.pdf (Erişim tarihi: 20 Kasım 2022).
• Joubert, M., Garvie, L., & Parle, G. (2017). Implications of the new accounting standard for leases AASB 16 (IFRS 16) with the ınclusion of operating leases in the balance sheet. Journal of New Business Ideas and Trends, 15(2), 1–11.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (2009). Türkiye Muhasebe Standartları 17 Kiralama İşlemleri. 1-12.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (2009). Türkiye Finansal Raporlama Standardı 16 Kiralamalar. 1-57.
• Karataş, M. (2019). TFRS 16 Kiralamalar: Yenilenen kiralama muhasebesi, açıklama ve örneklerle işletmelere olası etkileri. İstanbul: İSMMMO Yayınları.
• Koç, B. (2022). Türkiye Finansal Raporlama Standardı 16: Kiralamalar standardının Borsa İstanbul şirketlerinin finansal tablolarına etkisi üzerine bir araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (66), 113-136.
• KPMG. (2018). Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2017 Tarihi İtibarıyla ve Aynı Tarihte Sona Eren Yıla Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu. İstanbul.
• Özben, S. Ü. (2021). TFRS 16 kiralamalar standardı ve muhasebe uygulamaları (Order No. 28942534). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (2619170801). Retrieved from https://www.proquest.com/dissertations-theses/tfrs-16-kiralamalar-standardı-ve-muhasebe/docview/2619170801/se-2
• Sarı, E. S. & Güngör, N. (2020). TFRS 16 standardının seçilmiş BİST 100 şirketlerinin finansal tabloları ve finansal performanslarına etkisinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 287-312.
• Şeker, K. & Çemberlitaş, İ. (2018). TMS 17 kapsamında finansal kiralama işlemlerinin raporlanması. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 1(1), 42-60.
• Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük. [Kiralama]. Retrieved from https://sozluk.gov.tr/