EĞİTİM BİLİMLERİ ÖRNEKLEMİNDE LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİN NİTELİKSEL BOYUTUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER (NİTEL BİR ÇALIŞMA)

Yıl 2019, , 159 - 179, 31.01.2019

Tuncay Dilci

https://doi.org/10.18069/firatsbed.538667

Cited By: 7

Öz

Bu çalışmada; lisansüstü eğitiminin sürece ilişkin
işleyişi gözden geçirilerek, eğitim bilimleri alanındaki katılımcıların bakış
açısıyla sorunları ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin geliştirilmesi
amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde yapılmış olup nitel araştırma deseni
kullanılmıştır. Çalışma grubunu Türkiye’de bulunan 7 Coğrafi bölge içerisinden her bölgeden
lisansüstü eğitim yapan köklü ve geleneksel kültürü oluşmuş üniversitelerden en
az bir üniversite olması koşuluyla belirlenen 15
lisansüstü ve 15 öğretim üyesi olmak üzere 30 katılımcı çalışma grubunu oluşturmaktadır.
Verilerin toplanması amacıyla katılımcılara; yarı yapılandırılmış olarak
hazırlanan; eğitim bilimlerinde lisansüstü eğitim çalışmalarının bilim adamı yetiştirmedeki
rolü ve eğitim hedeflerine katkısı, lisansüstünde görülen genel aksaklıklar, lisansüstü
eğitim geliştirilmesine yönelik çözüm önerilerinin belirlenmesini amaçlayan 4 adet
soru yöneltilmiştir. Soruların içerik ve frekans analizi yapıldıktan sonra
NVİVO paket programı kullanılarak şema halinde görselleştirilmiştir.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; lisansüstü eğitime girişte yapılan
öğrenci seçiminde, danışman ve öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerinde,
öğrenme ortamlarının öğretimsel boyutunda, ders içerikleri ve yapılan tezlerin
genel nitelikleri üzerinde bazı aksaklıkların olduğu tespit edilmiştir. Bu
sorunların çözümüne yönelik olarak öğretim üyelerinin ders sayısının
azaltılması, lisansüstü eğitimde öğretim üyelerinin niteliklerini arttırıcı
tedbirlerin alınması, çalışma koşullarının gözden geçirilmesi, lisansüstü
eğitime giriş sınavı olan ALES’ in içerik olarak yeniden yapılandırılarak,
öğrencilerin kişisel özellikleriyle alana ilişkin özelliklerini örtüştürerek
ölçen bir sınav aracı haline getirilmesi gibi öneriler yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Eğitim bilimleri, lisansüstü eğitim, nitelik, eğitim, öğretim, program

Vıews on The Qualıtatıve Dımensıon of Graduate Educatıon in The Sample of Educatıonal Scıences (A Qualitative Study)

Öz

In this study; The aim of this course is to review the
problems of the graduate education in the process and to develop solutions to
the problems in the field of educational sciences.The research was conducted in
the screening model and the qualitative research design was used. The working
group identified 7 located in Turkey, provided that at least one university in
each of the geographical regions constitute 15 graduate and 30 participants,
including 15 faculty members. For the purpose of collecting the data; prepared
semi-structured; The aim of this course is to investigate the role of graduate
education studies in educational sciences and their contribution to the
educational objectives, the general problems seen in the licensing, and the
solution suggestions for the development of graduate education. After the
content and frequency analysis of the questions were done, they were visualized
in a schematic form using NVİVO package program. According to the findings of
the study; It has been determined that there are some deficiencies on the
general characteristics of the theses, course contents and the instructional
dimensions of the learning environments in the selection of the students at the
entrance to graduate education, the level of readiness of the counselors and
students. In order to solve these problems, reducing the number of courses of
faculty members, taking measures to increase the qualifications of faculty
members in the graduate education, reviewing the working conditions, ALES,
which is the entrance examination for the graduate education, has been
restructured as content, and it has become an examination tool that measures
the characteristics of the students by overlapping the characteristics of the
field with the personal characteristics of the students.

Anahtar Kelimeler

Educational sciences, graduate education, qualification, education, teaching, program

Kaynakça

• Aslan, C. & Karagül, S. (2017). Türkçe eğitimi programında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin bilimsel araştırma yapmaya yönelik kaygı düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, (201-217).
• Ayvacı, H. Ş, Ünal, S. vd. 2014). lisansüstü öğrencilerinin zihinlerinde oluşturdukları öğretim modelinin belirlenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11-22, (95-112).
• Âdem, M. (2005). Demokratik, laik, çağdaş eğitim politikası. Ankara: Şafak Matbaacılık.
• Alkan, C. (1984). Sosyal bilimlerin öğretiminde yenileşme eğilimleri. Eğitim ve Bilim, (49), (3-9).
• Andiç, C. (1998). Üniversitelerin sorunları, (Cumhurbaşkanlığı 1997 Rektörler Konferansı- 2. Cilt). Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Arıcı, H. (1997). Sosyal bilimler alanında bilim adamı yetiştirmelisansüstü eğitim, bilim adamı yetiştirme-lisansüstü eğitim. Ankara: TÜBA Yayını, Bilimsel Toplantılar Serisi No 7, pp 53-64.
• Aslan, G. (2007), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü’ne kayıtlı doktora öğrencilerinin lisansüstü öğretime ilişkin sorunları, Milli Eğitim Dergisi,174, 250-270.
• Batur. B. ( 2007). Bilgi toplumu üniversiteler ve Türkiye. 10.08. 2009 tarihinde adresinden alınmıştır. (ttp://Behçetbatur.Blogcu.Com/43289/).
• Başer, N., Narlı, S., & Gürhan, B. (2005). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim almalarında yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(17), s.415
• Bozan, M. (2012). Lisansüstü eğitimde nitelik arayışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 177-187.
• Can, Ş., & Ceyhan, B. (2015). Eğitim Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü Öğrencilerinin Bilimsel Rapor Yazma Ve Yayınlama Konusundaki Görüşleri. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 16 (35), 43-53.
• Eskici M. Çayak, S. (2017). Eğitim bilimleri anabilim dalında yapılan yüksek lisans tezlerine genel bir bakış. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (19), 211-226.
• Demirel, Ö., & Kamile Ü. (1987). Eğitim Terimleri. Sözlüğü
• Eskici, M; Aktaş, R. (2014). Üniversite öğrencilerinin Öğrenci kulüplerine yönelik görüşleri Aslan Journel Instaction 2(1) Özel ISSN 2148 2659
• Güven, M. (2007). Lisansüstü sempozyumu lisansüstü sorunlar ve çözüm önerileri bildiri özetleri, 17-20 Ekim Anadolu Üniversitesi Eskişehir.
• Güven, B, (2007). Lisansüstü sempozyumu lisansüstü sorunlar ve çözüm önerileri bildiri özetleri 17–20 Ekim Anadolu Üniversitesi Eskişehir.
• İyi, S, (2007). Lisansüstü sempozyumu lisansüstü sorunlar ve çözüm önerileri bildiri özetleri 17-20 Ekim Anadolu Üniversitesi Eskişehir.
• İşeri, A, (2007). Lisansüstü sempozyumu lisansüstü sorunlar ve çözüm önerileri bildiri özetleri 17-20 Ekim Anadolu Üniversitesi Eskişehir.
• Karaman, S. Bakırcı, F.(2010) Türkiyede Lisansüstü Eğitim Sorunları ve Çözüm Önerileri Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2-94-114
• Karakütük, K.(1989). Türkiyede Lisansüstü Eğitim Sorunları ve Çözüm Önerileri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt, 22 Sayı.1. s.505
• Karakütük, K, (2007). Lisansüstü sempozyumu lisansüstü sorunlar ve çözüm önerileri bildiri özetleri 17–20 Ekim Anadolu Üniversitesi Eskişehir.
• Karakütük, K. (2009). Türkiye lisansüstü öğretim sistemi. K. Karakütük (Ed.), Lisansüstü öğretim sistemleri (ss. 521-545). Ankara: Pegem A.
• Karagöz, S. (1997). Program geliştirme. Konya: Kuzucular Ofset.
• Karasar, N. (2010) Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım,
• Lisansüstü Eğitim-Öğretim Enstitülerinin Teşkilât ve İşleyiş Yönetmeliği. (1983). Ankara: Yükseköğretim Kurulu (YÖK). 10279/17628
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (1997). Türk öğrencilerin yabancı ülkelerde öğrenimleri hakkında yönetmelik (Rg: 22.02.1993 - 21504), Ankara.
• Sevinç, B. (2001). Türkiye'de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1), 125-137).
• Şahin, İ. Zoraloğlu, Y. R., Fırat, N.(2011). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Amaçları ve Eğitsel Hedefleri,Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,(429-450).
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Çıtak, G. G., Kezer, F., Yıldırım, Ö. Y., Bilican, S., Büyükturan, E.B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N. Erdem, D. ve Özmen, D.T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000–2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu.Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA). (2006). Türkiye’de doktora eğitiminin durumu üzerine görüşler. Ankara: TÜBA Yayını.
• Terzioğlu, T. (1997). Açılış konuşması, bilim adamı yetiştirme-lisansüstü eğitim. Ankara: Tüba Yayını.
• Timur,T. (2000). Toplumsal değişme ve üniversiteler. Ankara: İmge Kitapevi.
• Toprak, E. Taşğın, Ö. (2017). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim yapmama nedenlerinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(7).
• Tun, B. (2007) Lisansüstü sempozyumu lisansüstü sorunlar ve çözüm önerileri bildiri özetleri 17–20 Ekim Anadolu Üniversitesi Eskişehir.
• Tonbul, Y. (2017) Sosyal Bilimler Enstitülerinin Lisansüstü Eğitimin Niteliğini Artırmadaki Rolü Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science DOI: 10.5961/jhes.2017.193
• Tuzcu, G. (2003). “Lisansüstü Öğretim İçin Yurtdışına Öğrenci Göndermenin Planlanması”, Milli Eğitim Dergisi, (160), 1 (3), sayfa:161-169. 2547 Sayılı Yasa, (1981). Rg: 06.11.1981 – 17506 Sayılı Yükseköğretim yasası.
• Yıldız, A. (2004). Türkiye’deki Yetişkin Eğitimi Araştırmalarına Toplu Bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 78-97
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK) (2003). Türk yükseköğretiminin bugünkü durumu. Ankara.
• Varış, F. (1984). Lisansüstü düzeyde eğitim elemanı yetiştirme. Eğitim Bilimleri Sempozyumu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 136, 49-54.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 10. baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.